Υγεία: Η Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος αναζήτησε λύσεις για το αύριο

«Βρισκόμαστε εδώ γιατί θέλουμε να ανοίξει ο διάλογος σχετικά με το σύστημα υγείας», δήλωσε ο κ. Πάνος Δημητρίου, Πρόεδρος της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδος, καλωσορίζοντας τους συνέδρους στην εκδήλωση με θέμα «ΥΓΕΙΑ: Εστιάζοντας στις ανάγκες του αύριο».

Όσο ο καιρός περνάει, οι συνθήκες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι πολίτες στις υπηρεσίες υγείας δεν αλλάζουν προς το καλύτερο, αντίθετα θα γίνονται πιο δύσκολες.

O δημόσιος τομέας έχει δείξει τα όριά του και ο ιδιωτικός επιζητά τη σύμπραξη με τον δημόσιο, αλλά μέχρι σήμερα χωρίς ικανοποιητικό αποτέλεσμα για καμία πλευρά.

Οι πολιτικοί αναλώνονται σε δημόσιες αντιπαραθέσεις ιδεολογικού κυρίως προσανατολισμού και οι ασφαλιστικές εταιρείες με τους παρόχους ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας μοιάζει να διαγωνίζονται σε ένα ιδιότυπο μπρα ντε φερ, που όμως βγάζει χαμένους τους καταναλωτές που πληρώνουν τον τελικό, ακριβό λογαριασμό, χωρίς να τους εξηγεί κανείς ικανοποιητικά το γιατί.

Ο Πρόεδρος της Ε.Α.Ε. είναι και επικεφαλής μιας ασφαλιστικής εταιρείας που έχει επενδύσει σημαντικά στον κλάδο των ασφαλίσεων υγείας. Η προσέγγιση του θέματος ήταν ορθολογική, ώστε να ακουστούν ποικίλες απόψεις και τοποθετήσεις.

Αξίζει τόσο σε εκείνον προσωπικά αλλά σαφέστατα και σε όλο το διοικητικό συμβούλιο της Ε.Α.Ε. η αναγνώριση, ότι ως επιστημονικός σύλλογος ανταποκρίνονται στον ρόλο τους, φέρνοντας στην επικαιρότητα ζητήματα που αγγίζουν το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και θα διαμορφώσουν το τοπίο της ασφαλιστικής αγοράς την επόμενη μέρα.

Αξιέπαινη είναι και η στήριξη από μέρους των χορηγών* του συνεδρίου, στήριξη που επιβεβαιώνει τη δέσμευση των συγκεκριμένων εταιρειών στον κλάδο ασφαλίσεων υγείας και το ενεργό τους ενδιαφέρον.

Το πόσο αλλά και με ποιον τρόπο ανταποκρίνονται σε αυτήν την πρωτοβουλία πολιτικοί και κυβερνητικοί παράγοντες, αλλά και τα ίδια τα μέλη της αγοράς, είναι και ενδεικτικό του τι μας περιμένει στο μέλλον και χαρακτηριστικό των προθέσεων εκατέρωθεν.

Στο κάλεσμα της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδος ανταποκρίθηκαν όχι μόνο τα μέλη της αλλά και στελέχη ασφαλιστικών εταιρειών, μεσίτες ασφαλίσεων, εκπρόσωποι φορέων και οργανισμών παροχής υπηρεσιών υγείας, εκπρόσωποι των καταναλωτών, δημοσιογράφοι. Οι εκπρόσωποι του πολιτικού προσωπικού, οι καθηγητές, τα στελέχη της αγοράς αλλά και των παρόχων υπηρεσιών υγείας ξεκινώντας όλοι από διαφορετικές αφετηρίες, καταλήγουν ομόφωνα στο ίδιο συμπέρασμα: το υπάρχον σύστημα έχει «φάει τα ψωμιά του», όπως χαρακτηριστικά είπε ο Δ/νων Σύμβουλος της Interamerican, κ. Γ. Καντώρος.

Η έρευνα του ΙΟΒΕ

Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ & Καθηγητής του Οικονομικού Παν/μίου Αθηνών, κ. Νικόλαος Βέττας παρουσίασε την έρευνα του ΙΟΒΕ για τους Δείκτες κόστους αποζημιώσεων μακροχρόνιων ασφαλιστικών νοσοκομειακών προγραμμάτων.

Η έρευνα, όπως επεσήμανε, ζητήθηκε από το ΙΟΒΕ καθώς οι τιμολογιακές αναπροσαρμογές στα προγράμματα υγείας (αυτό αφορά κυρίως τα ισόβια προγράμματα) αποτελούν διαχρονικά σημείο τριβής με τους καταναλωτές.

Από τα ευρήματα θα σημειώσουμε ιδιαίτερα ότι στη διάρκεια της περιόδου 2011-2017 υπήρξε συνολική μείωση των αποζημιώσεων κατά 25%, ενώ το μέσο κόστος ζημιάς αυξήθηκε σημαντικά από το 2015 και μετά. 45,2% υψηλότερο ήταν το κόστος υγείας το 2017 σε σύγκριση με το 2011, ενώ το κόστος φαρμάκων ήταν χαμηλότερο.

Αυξήσεις, αλλά με σαφείς εξηγήσεις

Σχολιάζοντας την έρευνα του ΙΟΒΕ, και όχι μόνον, τοποθετήθηκαν εκπρόσωποι της αγοράς και των καταναλωτών. Ο κ. Δ. Βασιλειάδης, Διοικητικός Διευθυντής MetLife Ελλάδος & Κύπρου, τόνισε αρκετές φορές στην τοποθέτησή του το προφανές, ότι δηλαδή οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητά τους προκειμένου να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην αύξηση του  κόστους των υπηρεσιών υγείας και μακροπρόθεσμα στις δεσμεύσεις τους απέναντι στους ασφαλισμένους.

Η βιωσιμότητα των προγραμμάτων ταυτίζεται με την αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων, σημείωσε ο κ. Βασιλειάδης, υπενθυμίζοντας τις δυσάρεστες συνέπειες που βίωσαν ασφαλισμένοι όταν στο παρελθόν αναγκάστηκαν να κλείσουν εταιρείες.

Η αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων είναι αναγκαία όσο και η διαφάνεια και γι’ αυτούς τους λόγους ζητήθηκε η επιστημονική συνδρομή του ΙΟΒΕ, καθώς η αγορά θεωρεί ότι ο Δείκτης Τιμών Υγείας της ΕΛΣΤΑΤ δεν δίνει την πραγματική εικόνα για τα κόστη. Το ότι δεν υπολογίζεται η συχνότητα χρήσης των υπηρεσιών υγείας, είναι ενδεικτικό.

Ωστόσο, δεν είναι όλα αρνητικά. Στις ασφαλίσεις υγείας, ο κ. Βασιλειάδης υπενθύμισε ότι καταγράφεται ανάπτυξη, καθώς από το 2015 οι κάτοχοι ατομικών ασφαλιστηρίων υγείας αυξήθηκαν κατά 46.000

Ο κ. Δ. Αυλωνίτης, Γεν. Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή & Καθ. Οικονομικού Παν/μίου Αθηνών, τόνισε ότι η Γραμματεία Εμπορίου δεν μπορεί να κάνει απολύτως καμία παρέμβαση στο θέμα των τιμών, ωστόσο υπάρχει η μαύρη λίστα των καταχρηστικών όρων συναλλαγών.

Με συμβιβαστικό πνεύμα και διάθεση συνεργασίας με τον κλάδο ο κ. Αυλωνίτης αναγνώρισε ότι στους καταναλωτές παρέχεται πληροφόρηση και μάλιστα σε τεράστιους όγκους, η προσυμβατική ενημέρωση είναι επιβεβλημένη, ωστόσο, αυτό που πρέπει να γίνει είναι η πληροφόρηση αυτή να γίνει και κατανοητή.

Προέτρεψε, λοιπόν, την αγορά να συμπυκνώσει σε μερικές γραμμές συμβολαίου τα συμπεράσματα της έρευνας, ώστε να εξηγεί στους καταναλωτές τι να περιμένουν σε επίπεδο αυξήσεων. Η υπηρεσία του, όπως διευκρίνισε, στο μέλλον θα συζητήσει μέτρα για σαφέστερες υποχρεώσεις των ασφαλιστικών εταιρειών ως προς την ενημέρωση των καταναλωτών.

Στόχος θα είναι οι ενημερώσεις των εταιρειών να είναι εύληπτες και οι τιμολογιακές αυξήσεις να μην συγκρούονται με τις διατάξεις περί καταχρηστικών αυξήσεων.

Οι αριθμοί που τρομάζουν

Για ένα σύνθετο θέμα με εκρηκτικές διαστάσεις στο σημερινό τοπίο των υπηρεσιών υγείας, μίλησε ο Εμπορικός Διευθυντής του Ομίλου Affidea, κ. Α. Λοπατατζίδης, υποδεικνύοντας ότι η λύση του απαιτεί να το εξετάσουν όλες οι πλευρές συνεργατικά.

Στην τοποθέτησή του ο κ. Λοπατατζίδης ξεκίνησε από την βασική ιδέα που βρίσκεται πίσω από την ασφάλιση. Πολλοί άνθρωποι συγκεντρώνουν χρήματα σε έναν κουμπαρά για να τα χρησιμοποιήσει αυτός που θα βρεθεί σε ανάγκη στο μέλλον.

Τα στοιχεία όμως σήμερα τι μας δείχνουν; Μας δείχνουν ότι οι άνθρωποι που εμπιστεύονται την ιδιωτική ασφάλιση μειώνονται, εν μέρει και λόγω της μείωσης των εισοδημάτων, ενώ αυτοί που κυρίως κατευθύνονται στην ιδιωτική ασφάλιση είναι εκείνοι που ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή φοβούνται ότι θα τα εμφανίσουν στο μέλλον.

Η σημαντική αύξηση της χρήσης υπηρεσιών υγείας που καταγράφεται σήμερα, είναι πρόβλημα σήμερα, είπε ο κ. Λοπατατζίδης, και αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Τι λένε οι αριθμοί;

Η Ευρώπη, μια ήπειρος με αναλογικά τον μικρότερο αριθμητικά πληθυσμό παγκοσμίως, είναι η περιοχή που συγκεντρώνει 22% περισσότερους καρκινοπαθείς από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος. 46% των συνανθρώπων μας που είναι μεγαλύτεροι των 45 ετών πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα. 20 δις δολάρια επενδύει η φαρμακοβιομηχανία ετησίως σε έρευνα στην Ευρώπη στον τομέα του καρκίνου.

Όλη αυτή η επένδυση έχει αποδώσει μόλις 3 μήνες με 1 χρόνο αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης στους ασθενείς με καρκίνο. Στην Ελλάδα, ειδικά, το προσδόκιμο τα τελευταία χρόνια μειώθηκε. Περίπου 50% των περιστατικών καρκίνου οφείλεται στον τρόπο ζωής.

Στην Ελλάδα, μόλις το 3% των πολιτών ακολουθεί πρότυπα υγιούς διαβίωσης και δεν υπάρχουν οι υποδομές για να το αντιμετωπίσουμε σήμερα αυτό…  Ας το σκεφτούμε λίγο.

Οι δαπάνες για υπηρεσίες υγείας στο κόκκινο

Στην ενότητα του συνεδρίου που αφορούσε την υιοθέτηση & λειτουργία των θεραπευτικών πρωτοκόλλων (DRGs) στην ελληνική αγορά τοποθετήθηκαν οι εκπρόσωποι των ιδιωτικών θεραπευτηρίων και από πλευράς ασφαλιστικών εταιρειών ο κ. Γ. Καντώρος, Δ/νων Σύμβουλος της Interamerican.

Για το θέμα μίλησαν, επίσης, ο κ. Ν. Μανιαδάκης, Καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών & Πολιτικής Υγείας – Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, και ο κ. Χ. Γούναρης, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. Κέντρου Τεκμηρίωσης & Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών

Ο κ. Μανιαδάκης μίλησε για αυξήσεις. Οι δαπάνες για υπηρεσίες υγείας αυξάνονται σε σύγκριση με το ΑΕΠ σε όλες σχεδόν τις χώρες, απειλώντας τα δημόσια συστήματα. Η ζήτηση για υπηρεσίες υγείας αυξάνεται και η ανορθολογική χρήση πόρων επίσης αυξάνεται.

Ο τρόπος χρηματοδότησης του συστήματος θα μπορούσε να είναι ένα εργαλείο για να αντιμετωπιστούν οι τάσεις σύμφωνα με τον καθηγητή. Δεν θα πρέπει να συγχέουμε τα DRG’s με τα ΚΕΝ, σημείωσε ο κ. Μανιαδάκη, πρόκειται για κάτι διαφορετικό, έχουν αδυναμίες και ατέλειες, αλλά είναι μια αρχή.

Απαξίωση για τα ΚΕΝ, επιφυλάξεις για τα DRG’s

Οι εκπρόσωποι, ωστόσο, των ιδιωτικών παρόχων υπηρεσιών υγείας ήταν ιδιαιτέρως έντονοι έως και καυστικοί στις τοποθετήσεις τους.

Ακούσαμε τον κ. Α. Καρταπάνη, Δ/ντα Σύμβουλο του Ομίλου Υγεία, να θυμίζει στους ασφαλιστές ότι οι υπηρεσίες υγείας και ειδικά η ποιότητα στις υπηρεσίες υγείας, έχουν κόστος, ότι το 2011 είχε προειδοποιήσει πως η προσπάθεια που ξεκινούσε με τα ΚΕΝ ήταν προς τη λάθος κατεύθυνση, ενώ παρότρυνε τους υπεύθυνους να ενσωματώσουν και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά σε οποιοδήποτε εργαλείο φτιαχτεί μελλοντικά.

Όχι σε ένα ισοπεδωτικό σύστημα, είπε ο κ. Καρταπάνης, ενώ και σε σχετικό ερώτημα που τέθηκε στη συνέχεια για το εάν οι ιδιωτικές κλινικές θα εξέταζαν την υιοθέτηση «πακέτων», η απάντησή του ήταν ενδεικτική: «Έχετε εμμονή με τα πακέτα και δεν σκέφτεστε ότι αντί να μειώσετε το κόστος μπορεί να το αυξήσετε».

Ο κ. Α. Τερζόπουλος, Σύμβουλος Διοίκησης του Ομίλου Βιοϊατρικής, πέρασε στο επόμενο βήμα, καθώς είπε ότι το ζητούμενο στη χώρα μας δεν είναι να φτιάξουμε το άριστο σύστημα με τα DRGs, αλλά να το εφαρμόσουμε.

Τα ΚΕΝ εφαρμόστηκαν με λάθη και προβλήματα και μετά περικόπηκαν. Αν τα DRG’s παραδοθούν σε ένα  κράτος που θα τα χρησιμοποιήσει ως εργαλείο, λανθασμένα, ανάλογα με τον προϋπολογισμό του, θα ματαιοπονούμε.

Και ο κ. Β. Μπάρδης, Γενικός Επιχειρησιακός & Διοικητικός Διευθυντής του Ομίλου Ιατρικού, στο ίδιο μήκος κύματος, χαρακτήρισε τα ΚΕΝ «έκτρωμα».

Ο κ. Καντώρος, μοναδικός εκπρόσωπος των ασφαλιστικών εταιρειών σε αυτό το πάνελ, ήταν μάλλον λακωνικός στις τοποθετήσεις του. Υποστήριξε ότι έχουμε μείνει ξεκάθαρα πίσω ως προς τις εξελίξεις στον τομέα των πρωτοκόλλων, ότι το παρόν σύστημα έχει ξοφλήσει και ότι σε αυτό οφείλεται η καθήλωση της αγοράς τα τελευταία χρόνια.

«Τα DRG’s είναι το πρώτο χειροπιαστό δείγμα σύμπραξης του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα τα τελευταία χρόνια και η βούλησή μας είναι να συνεργαστούμε για τη διαχείριση των λιγοστών πόρων που υπάρχουν», δήλωσε ο Δ/νων Σύμβουλος της Interamerican, και συμπλήρωσε ότι η πρόσβαση των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας είναι κοινωνικό αγαθό και πρέπει να εξασφαλιστεί.

Συστήματα υγείας ευρωπαϊκών χωρών και οι εκπρόσωποι των κομμάτων

Ακολούθησαν οι παρουσιάσεις των Ξένων Συστημάτων Υγείας. Το Γαλλικό Σύστημα Υγείας παρουσίασε  ο κ. Μιλτιάδης Νεκτάριος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά, το Ολλανδικό Σύστημα Υγείας παρουσίασε ο κ. J. Kemperman, Senior Manager Strategy & Business Development, Zilveren Kruis, και το Ιρλανδικό Σύστημα Υγείας παρουσίασε ο κ. J. O’Dwyer, Chief Executive, Vhi Group DAC.

Η πολιτική εκπροσώπηση στο αντίστοιχο πάνελ ήταν από τους κ.κ. Ι. Δέδε, Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Περιφέρειας Αττικής – Ιατρό, Β. Οικονόμου, Βουλευτή Επικρατείας ΝΔ – Τομεάρχη Υγείας ΝΔ, κ. Κ. Μπαργιώτα (ΚΙΝΑΛ) Βουλευτή ΔΗ.ΣΥ – Υπεύθυνου τομέα Υγείας.

Δεν προέκυψε κάτι αξιοποιήσιμο για την αγορά και τον κλάδο από τις τοποθετήσεις των πολιτικών, καθώς στο μεγαλύτερό τους μέρος αναλώθηκαν σε αντιπαραθέσεις προκαλώντας την παρέμβαση του συντονιστή δημοσιογράφου κ. Τέλλογλου, ο οποίος προσπάθησε να επαναφέρει τη συζήτηση σε ηπιότερους τόνους.

Είναι κατανοητό γιατί ο χώρος της υγείας αποτελεί για τους πολιτικούς προκλητικό πεδίο διαξιφισμών. Υστερούμε όμως σημαντικά σε αποτελέσματα και όσο οι πολιτικοί ξιφουλκούν, οι πολίτες εξαντλούν τα αποθέματα υπομονής και αξιοπρέπειάς τους.

Το ζητούμενο της Ένωσης Αναλογιστών ήταν, όπως εξαρχής σημειώσαμε, η διεξαγωγή ενός διαλόγου.

Θεωρούμε ότι οι τοποθετήσεις όλων των ενδιαφερόμενων μερών συγκλίνουν σε ορισμένα συμπεράσματα.

Η διαχείριση του πολυσύνθετου ζητήματος θέλει αποφασιστικότητα από πλευράς της Πολιτείας, μεθοδικότητα και συνεπή πρακτική προσέγγιση, με οδηγό τα λάθη και τις επιτυχίες των συστημάτων που είναι σε εφαρμογή στο εξωτερικό. Έχουμε πλέον περάσει το στάδιο της απλής αναγνώρισης του προβλήματος.

Ο ιδιωτικός τομέας, και συγκεκριμένα η ασφαλιστική αγορά, έχει μεγάλη ευθύνη για την έλλειψη εμπιστοσύνης που επιδεικνύεται από μέρους των καταναλωτών.

Οι πολίτες δεν αμφιβάλλουν ότι θα χρειαστούν βοήθεια για να ανταποκριθούν στα υψηλά κόστη των υπηρεσιών υγείας, αμφισβητούν όμως τις ίδιες τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Όσο για τους παρόχους, το ιδιότυπο μονοπώλιο που φαίνεται να δημιουργείται στον κλάδο μόνο ανησυχία προκαλεί, τόσο στην ασφαλιστική αγορά όσο και σε όλους όσους προβληματίζονται για το σύστημα υγείας στη χώρα μας…

Αμαλία Ρουχωτά

*Χορηγοί του συνεδρίου της ΕΑΕ ήταν οι εταιρείες: Allianz, AXA, ERGO, EurolifeERB, Generali, Groupama, Interamerican, Metlife, NN, Εθνική, Συνεταιριστική, Όμιλος Υγεία, Affidea, Interasco, Prime, Ατλαντική Ένωση, Ευρωπαϊκή Πίστη, Ασφάλειες Μινέττα, Υδρόγειος, Accurate, PWC και KPMG.