Swiss Re: Λιγότερο σοβαρές οι επιπτώσεις της μετάλλαξης Όμικρον στην οικονομία

Με άλλη μια χειμερινή αναζωπύρωση των κρουσμάτων και των περιορισμών λόγω Covid-19 βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρώπη. Η Swiss Re αναμένει ότι το πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητα θα είναι λιγότερο σοβαρό από ό,τι στα προηγούμενα κύματα της συνεχιζόμενης πανδημίας, λόγω της υψηλότερης πληθυσμιακής ανοσίας, της προσαρμογής της οικονομίας στη «ζωή με τον ιό» και της ισχυρότερης ανάπτυξης των αγορών και του εργατικού δυναμικού σήμερα. Ωστόσο, οι καθοδικοί κίνδυνοι έχουν αυξηθεί.

Η Ευρώπη βρίσκεται πάλι στο επίκεντρο της πανδημίας. Τις τελευταίες εβδομάδες ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων οι Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία, κατέγραψαν πολύ υψηλό αριθμό νέων κρουσμάτων Covid-19, ενώ και οι νοσηλείες αυξάνονται. Ένα πιο θανατηφόρο κύμα έπληξε την Ανατολική Ευρώπη, όπου τα ποσοστά εμβολιασμού υπολείπονται. Οι περαιτέρω περιορισμοί έχουν επανέλθει, ορισμένοι γνωστοί (υποχρεωτικές μάσκες, λιγότερο ή περισσότερο αυστηρά lockdown) και άλλοι νέοι (διαβατήρια εμβολιασμού).

Εν τω μεταξύ, η μετάλλαξη Όμικρον έχει πυροδοτήσει ένα κύμα αβεβαιότητας παγκοσμίως και οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων έχουν υποχωρήσει εν μέσω φόβων για επιβράδυνση της ανάπτυξης. Η επιστροφή του χειμερινού κρύου φέρνει μια αίσθηση déjà vu, αλλά, από οικονομική άποψη, η Swiss Re πιστεύει ότι οι επιπτώσεις στην Ευρώπη θα είναι λιγότερο σοβαρές από ό,τι στα προηγούμενα κύματα. Αυτό οφείλεται στην υψηλότερη ανοσία του πληθυσμού και στο ότι οι επιχειρήσεις και οι καταναλωτές έχουν μάθει να ζουν με τον ιό.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω παραγόντων η Ευρώπη μπαίνει στο πρόσφατο κύμα σε μια εποχή που η οικονομική δυναμική είναι ισχυρή. Σε σύγκριση με πέρυσι, οι Δείκτες Purchasing Managers (Purchasing Managers’ Indices – PMIs) της ζώνης του Ευρώ, οι οποίοι μετρούν το επιχειρηματικό κλίμα, βρίσκονται σε άνοδο (βλ. Διάγραμμα 1),¹ και οι βελτιώσεις που σημειώνονται στις αγορές εργασίας υποστηρίζουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, με την απασχόληση να καταγράφει υψηλότερα ποσοστά από ότι το περασμένο φθινόπωρο². Στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν είναι ξεκάθαρο εάν η διακοπή του καθεστώτος αναστολής εργασίας θα δημιουργήσει αναταράξεις. Η τάση προς υψηλότερες κρατικές δαπάνες χρηματοδοτούμενες από το χρέος, λόγω της πανδημίας, υποδηλώνει ότι οι κυβερνήσεις είναι έτοιμες να παράσχουν περισσότερη δημοσιονομική στήριξη σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), που ακολούθησε με καθυστέρηση τις επιθετικές κινήσεις των κεντρικών τραπεζών παγκοσμίως, είναι πιθανό να κρατήσει ιδιαίτερα χαλαρή στάση από τον χειμώνα και μετά.  Αυτό θα κρατήσει τις χρηματοοικονομικές συνθήκες σχετικά χαλαρές και τις αποδόσεις των γερμανικών κρατικών ομολόγων χαμηλές.

Μια εκ νέου μετατόπιση της ζήτησης των καταναλωτών από τις υπηρεσίες στα αγαθά, όπως φάνηκε κατά τη διάρκεια του lockdown του περασμένου χειμώνα, δεν είναι δεδομένη, ακόμη κι αν οι περιορισμοί γίνουν αυστηρότεροι. Οι κυβερνητικές οδηγίες και η αυτοεπιβαλλόμενη αποστασιοποίηση επιφέρει πλήγμα στις υπηρεσίες που απαιτούν στενή επαφή. Tην ίδια στιγμή, όμως, η αντοχή των ήδη αγορασμένων αγαθών, όπως εξοπλισμός γυμναστικής για το σπίτι, έπιπλα γραφείου, είδη τεχνολογίας, DIY και μικροσυσκευές κουζίνας, εξασφαλίζει ότι τα νοικοκυριά δεν θα αγοράσουν νέα τέτοια είδη.

Ως εκ τούτου, η ίδιας έκτασης ζήτηση είναι απίθανη. Εάν οι καταναλωτές αποταμιεύουν αντί να ανακατευθύνουν τις δαπάνες τους, η οικονομική ανάπτυξη θα απογοητεύσει.

Οι κίνδυνοι πανδημίας εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχία για τους επόμενους  μήνες, αλλά η Swiss Re αναμένει βελτίωση των προοπτικών μέχρι την άνοιξη. Διατηρεί την πρόβλεψή της για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ, για το επόμενο έτος, αμετάβλητη στο 4,1%, κατώτερη από την επικρατούσα άποψη. Όπως σημειώνεται σχετικά, η Ευρώπη έχει ένα ισχυρότερο οικονομικό υπόβαθρο σήμερα, επειδή μαθαίνει να «ζει με τον Covid». Ο αντίκτυπος στον πληθωρισμό είναι διφορούμενος. Ο πληθωρισμός αγαθών πιθανότατα θα παραμείνει υψηλός μεσοπρόθεσμα λόγω των παρατεταμένων προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα, με τη νέα μετάλλαξη να επιμηκύνει τη σταδιακή κατάργηση της zero-covid στρατηγικής της Ασίας. Αντίθετα, οι βραχυπρόθεσμες τιμές των υπηρεσιών θα μπορούσαν να μειωθούν λόγω της δυνητικά ασθενέστερης ζήτησης.

Η μεγαλύτερη ανοσία του πληθυσμού “σπάει” τη σχέση μεταξύ των ποσοστών μόλυνσης και νοσηλειών. Δίνεται μεγαλύτερη ώθηση στις εκστρατείες εμβολιασμού και τα ενισχυτικά εμβόλια, ενώ ικανοποιητική ποσότητα από τα νέα αντιικά θεραπευτικά χάπια θα είναι διαθέσιμα στις αρχές του επόμενου έτους.³ Εάν τα υπάρχοντα εμβόλια είναι λιγότερο αποτελεσματικά έναντι της νέας μετάλλαξης, υπάρχει ευρέως διαδεδομένη προσδοκία ότι μπορούν να προσαρμοστούν, με την πάροδο του χρόνου.⁴ Οι περιορισμοί μπορεί να εξακολουθήσουν να γίνονται αυστηρότεροι τις επόμενες εβδομάδες, αλλά οι κυβερνήσεις θα μπορούν να χρησιμοποιούν πιο στοχευμένα μέτρα ή ελαφρύτερα και συντομότερα lockdown.

Η σύνδεση μεταξύ της οικονομικής δραστηριότητας και των περιορισμών στις μετακινήσεις (που απεικονίζεται στον Oxford Stringency Index) έχει αποδυναμωθεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς η Ευρώπη έχει μάθει να ζει με τον ιό (βλ. Εικόνα 2). Οι εταιρείες είναι καλύτερα εξοπλισμένες λειτουργικά (π.χ. μπορούν να εργάζονται από οικιακές εγκαταστάσεις) και έχουν προσαρμόσει τα επιχειρηματικά τους μοντέλα (π.χ. εστιατόρια σε καταστήματα τροφίμων⁵), ενώ οι καταναλωτές έχουν προσαρμοστεί (π.χ. ηλεκτρονικό εμπόριο, φοβούνται λιγότερο τον ιό από ό,τι στο παρελθόν). Κατά την άποψη της Swiss Re, οποιαδήποτε αυστηροποίηση των περιορισμών θα επηρεάσει σε μικρότερο βαθμό το ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ αυτή τη φορά. Επιπλέον τα διαβατήρια και οι απαιτήσεις για εμβολιασμό, οι μειωμένες ώρες και ο μικρότερος συγχρωτισμός θα επιτρέψουν στις υπηρεσίες να συνεχίσουν να λειτουργούν, αν και πιο συντηρητικά.

¹Ο μικτός PMI της ζώνης του ευρώ έφτασε στο 55,4 τον Νοέμβριο, πάνω από το όριο 50 για «ανάπτυξη» και πάνω από τον Οκτώβριο. Πηγή: IHS Markit
² Το ποσοστό ανεργίας στη ζώνη του ευρώ έχει μειωθεί στο 7,3%, έναντι του 8,6% κατά την κορύφωση της πανδημίας.Πηγή: Bloomberg
3 ~70% του πληθυσμού της ΕΕ είναι εμβολιασμένο. Πάνω από 18 εκατομμύρια έχουν λάβει ενισχυτική βολή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πηγή: ourworldindata.org
5 “Chef Ruth Rogers: The hardest thing for managers is telling someone they are wrong”, ft.com, 21 Φεβρουαρίου 2021
6  Τα εμβόλια θα γίνουν υποχρεωτικά στην Αυστρία και η Γερμανία σχεδιάζει επίσης να καταστήσει υποχρεωτικά τα εμβόλια υπό την αίρεση της κοινοβουλευτικής ψηφοφορίας.

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News