Κάτι… παίζει με τα PRIIPS (μήπως η ΕΕ βλέπει πολύ …ροζ τις απόδόσεις;)

Η Ε.Ε. ρυθμίζει για την προστασία του καταναλωτή, αλλά η εμπειρία των ασφαλιστών λέει μια διαφορετική ιστορία, υποστηρίζει ο Dik van Velzen, Insurance lawyer/teacher at NIBE-SVV, μεταφέροντάς μας την εμπειρία των Ολλανδών ασφαλιστών.

Είναι φυσικά πολύ ευχάριστο το γεγονός ότι η ΕΕ προσπαθεί να προστατεύσει τους καταναλωτές από τους πωλητές προϊόντων που υπόσχονται περισσότερα από αυτά που μπορεί να δώσει το προϊόν τους. Ωστόσο, μερικές φορές τα μέτρα της ΕΕ δεν λειτουργούν και τόσο καλά.

Οι Ολλανδοί ασφαλιστές κάτι ξέρουν επ’ αυτού. Για παράδειγμα, στο παρελθόν, οι ασφαλιστές πωλούσαν ασφάλιση ζωής με οφέλη τα οποία ήταν συνδεδεμένα με αποδόσεις επενδύσεων.

Τα οφέλη αυτά παρουσιάζονταν αρκετά υψηλότερα από ό,τι τελικά αποδείχθηκαν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι πελάτες να δουν τις καταθέσεις τους (το σύνολο των καταβληθεισών εισφορών) να εξανεμίζονται, όταν οι μετοχές κατέρρευσαν. Επίσης, οδήγησε σε νέα νομοθεσία.

Οι ασφαλιστές υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιούν ρευστοποιήσιμες αποδόσεις επενδύσεων χρονικού ορίζοντα 20 ετών και απαγορεύτηκε να παρέχουν στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές προμήθειες στην ασφάλιση ζωής, έτσι ώστε να αποφύγουν την πιθανότητα οι διαμεσολαβούντες να πωλούν αυτές τις ασφαλίσεις με οδηγό το δικό τους όφελος.

Η πώληση και η προτεινόμενη ασφάλιση πρέπει να είναι προς όφελος του πελάτη, όχι του ασφαλιστή ή του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή.

Οι Ολλανδοί ασφαλιστές (αλλά και οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές) έμαθαν το μάθημά τους. Οι προηγούμενες αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μελλοντικές. Σίγουρα όχι, αν οι προηγούμενες αποδόσεις αντικατοπτρίζουν μια περιστασιακή, σύντομη, ροζ περίοδο των επενδυτικών αποτελεσμάτων.

Η ΕΕ, όμως, δεν είναι βέβαιο ότι έχει μάθει το μάθημά της. Μετά από πολλά χρόνια συζητήσεων και διεθνών διαβουλεύσεων (οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ήταν παρούσες), μια νέα ευρωπαϊκή οδηγία τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους.

Η οδηγία φέρει το όμορφο όνομα: PRIIPS. PRIIPS σημαίνει συσκευασμένα επενδυτικά προϊόντα για ιδιώτες επενδυτές και επενδυτικά προϊόντα βασιζόμενα στην ασφάλιση. Επομένως, η εν λόγω οδηγία αφορά την ασφάλιση ζωής που συνδέεται με επενδύσεις.

Αντί για επενδυτικό ορίζοντα 20 ετών, τα PRIIPS υπαγορεύουν τη χρήση των επενδυτικών αποτελεσμάτων της τελευταίας 5ετίας, τα οποία πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο KID. Και όπως πολύ καλά γνωρίζουμε: τα τελευταία 5 χρόνια οι μέσες αποδόσεις των επενδύσεων διεθνώς –τυχαία σύμπτωση– είναι πολύ… ροζ.

Τα τελευταία χρόνια, στην Ολλανδία, τα unit-linked προϊόντα δεν πωλούνταν τόσο όσο στο παρελθόν και αυτό συσχετιζόταν και με τα σκάνδαλα που είχαν αποκαλυφθεί.

Οι χαμηλότερες πωλήσεις, ωστόσο, οφείλονται και στο γεγονός ότι οι ασφαλιστές υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιούν φυλλάδια, τα οποία ενημέρωναν τον πελάτη σχετικά με τα αναμενόμενα αποτελέσματα των προϊόντων αυτών, με επενδυτικό ορίζοντα 20 ετών.

Αυτό εμπόδισε τα φαινόμενα της ανεύθυνης υπόσχεσης υψηλών αποδόσεων και έκανε τα προϊόντα λιγότερο ελκυστικά στους καταναλωτές, που δεν γοητεύονται από τόσο μακροπρόθεσμες προβλέψεις. Αλλά αυτό το ενημερωτικό φυλλάδιο δεν υπάρχει πλέον.

Αντ’ αυτού, τα PRIIPS υπαγορεύουν τη χρήση ενός «βασικού εγγράφου πληροφοριών» (Kid).

(Στο μεταξύ: κάπου στις Βρυξέλλες, υποθέτω ότι έχει συσταθεί κάποια ειδική ομάδα Ευρωπαίων αξιωματούχων, η οποία συσκέπτεται για να καταλήξει σε ονόματα και συντομογραφίες, ενώ διαγωνίζονται μεταξύ τους κάθε χρόνο για το ποιος θα προτείνει το πιο ανόητο όνομα).

Πίσω στα PRIIPS. Αντί για επενδυτικό ορίζοντα 20 ετών, τα PRIIPS υπαγορεύουν τη χρήση των επενδυτικών αποτελεσμάτων της τελευταίας 5ετίας, τα οποία πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στο KID. Και όπως πολύ καλά γνωρίζουμε: τα τελευταία 5 χρόνια οι μέσες αποδόσεις των επενδύσεων διεθνώς –τυχαία σύμπτωση– είναι πολύ… ροζ.

Ως εκ τούτου, οι αποδόσεις αυτών των προϊόντων ασφάλισης ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις φαίνονται πολύ αισιόδοξες. Ακόμη και στα “συντηρητικά” σενάρια.

Δεν είναι ότι οι ασφαλιστές πιστεύουν σε αυτές τις προβλέψεις αποδόσεων, ούτε ότι θέλουν να χρησιμοποιήσουν αυτούς τους αριθμούς, αλλά, όπως και να το κάνουμε, πρέπει να χρησιμοποιήσουν αυτές τις εξωπραγματικές προβλέψεις της ΕΕ.

Το πρόβλημα είναι κατανοητό μέσω ενός απλού παραδείγματος: η μέση απόδοση των επενδύσεων παγκοσμίως, τα τελευταία 20 χρόνια, ήταν περίπου 6% και τα τελευταία 5 χρόνια κατά μέσο όρο 12%.

Καταλαβαίνετε τι σημαίνει μια τέτοια διαφορά στο αποτέλεσμα μιας πρόβλεψης για ασφάλιση ζωής με διάρκεια 30 ετών: το 6% σημαίνει απόδοση περίπου 500% σε διάστημα 30 ετών. Το 12%, σημαίνει απόδοση περίπου 3100%. Περισσότερο από 6 φορές μεγαλύτερη.

Οι Ολλανδοί ασφαλιστές βλέπουν την καταιγίδα να έρχεται. Αναγκάζονται να αντικατοπτρίζουν αποδόσεις για πιθανούς πελάτες τους που ούτε οι ίδιοι δεν πιστεύουν ότι είναι πιθανές.

Έτσι, έχουν ήδη στείλει επιστολή στην εθνική ρυθμιστική αρχή, την Ολλανδική Αρχή Χρηματοπιστωτικών Αγορών (AFM), στην οποία εκφράζουν τις ανησυχίες τους.

Το ερώτημα είναι αν αυτό βοηθά.

Μια ευρωπαϊκή οδηγία δεν αλλάζει έτσι εύκολα. Επομένως, αν ο πελάτης ωφελείται τελικά από τα PRIIPS, θα το δούμε στο μέλλον.