Η δύναμη της στάσης εκτίμησης (Appreciative Stance)

Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου
Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων*

Οι άνθρωποι έχουμε τους δικούς μας μοναδικούς “φακούς”, μέσα από τους οποίους αντιλαμβανόμαστε αυτά που συμβαίνουν και τους συνανθρώπους μας. Εάν η πρόθεσή μας είναι να εστιάσουμε στην αξία, τον σεβασμό και την υποστήριξη, τόσο όσον αφορά τον εαυτό μας όσο και τους άλλους, αυτό προϋποθέτει να έχουμε στάση εκτίμησης.

H στάση εκτίμησης βασίζεται στις αρχές της καταξιωτικής προσέγγισης, που μας ωθεί να εξερευνήσουμε και να εστιάσουμε περισσότερο στα αποθέματα δύναμης και τις δυνατότητές μας, να εμπλουτίσουμε τις συζητήσεις, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτές επιτεύγματα, διακρίσεις και φωτεινά σημεία, και να οραματιστούμε ένα επιθυμητό μέλλον.

Η στάση εκτίμησης ενθαρρύνει τους ανθρώπους να προχωρήσουν πέρα από εντυπώσεις και προκαταλήψεις, λαμβάνοντας υπόψη την τεράστια πηγή πληροφοριών που είναι διαθέσιμη, όταν είναι πραγματικά περίεργοι να ανακαλύψουν τη μοναδικότητα τόσο τη δική τους όσο και των άλλων. Με αυτόν τον τρόπο, η ενέργεια κατευθύνεται προς την ανακάλυψη και εκτίμηση των ικανοτήτων και δυνατοτήτων των ανθρώπων και των σχέσεων.

Το ουσιώδες μήνυμα είναι ότι, κρατώντας μία στάση εκτίμησης, μπορούν να δημιουργηθούν οι συνθήκες στον κόσμο, ώστε τόσο εμείς όσο και οι άλλοι να αναπτύξουμε την ικανότητα να χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας για τη δημιουργία των καλύτερων δυνατών συνθηκών, τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, ενώ παράλληλα νιώθουμε ασφαλείς να μιλήσουμε για τις δυσκολίες χωρίς τον φόβο της κριτικής.

Υπάρχουν τρόποι που, εάν υιοθετηθούν, μπορούν να ενισχύσουν αυτή τη στάση εκτίμησης και να συμβάλουν στη βελτίωση τόσο των διαπροσωπικών σχέσεων όσο και της σχέσης με τον εαυτό μας, που είναι απαραίτητα στην πολυπλοκότητα της καθημερινότητας.

● Αξιοποίησε τη διαφορετικότητα των σκέψεων και των ιδεών

Συχνά θεωρείται ότι, μέσα στις οικογένειες, ο καθένας σκέφτεται ή θα έπρεπε να σκέφτεται με παρόμοιο τρόπο, αφού μοιράζονται παρόμοια γενετικά χαρακτηριστικά και περιβαλλοντικές επιρροές. Έτσι, συμπεραίνεται ότι αυτή η υποτιθέμενη ομοιότητα είναι το θεμέλιο της ασφάλειας που πρέπει να υπάρχει σε μία οικογένεια. Το θεμέλιο της ασφάλειας, όμως, είναι η εμπιστοσύνη.

Η εγκατάλειψη της ιδέας ότι η ομοιότητα είναι δύναμη οδηγεί στον σεβασμό στη διαφορετικότητα των ιδεών, που επιτρέπει μια πολύπλευρη κοσμοθεωρία και στρατηγική προσέγγιση για την επίλυση των προβλημάτων, τη χαρτογράφηση του μέλλοντος και, κατά συνέπεια, την αποτελεσματική συνεργασία.

● Προσέγγισε τα προβλήματα ως ευκαιρίες

Με αυτόν τον τρόπο οι άνθρωποι και οι ομάδες μετακινούνται, από μία προοπτική εστιασμένη στα ελλείματα, σε μία προοπτική βασισμένη στις δυνάμεις των ανθρώπων. Ένας γνωστός τρόπος αναπλαισίωσης είναι να μετατοπιστεί κανείς νοητικά από το «έχω ένα πρόβλημα να επιλύσω» στο ότι «έχω μία πρόκληση ή, ακόμη καλύτερα, μία ευκαιρία να αντιμετωπίσω». Αυτή η καινούργια προοπτική μπορεί να δημιουργήσει διαφορετική στάση, με διαφορετικές προοπτικές.

● Χρησιμοποίησε θετικές ερωτήσεις

Οι ερωτήσεις είναι το πιο άμεσα διαθέσιμο και ισχυρό εργαλείο μας, το οποίο μπορεί να επηρεάσει την αντιμετώπιση αυτών που μας απασχολούν, τις συζητήσεις και τις ιστορίες μας. Η χρήση θετικών ερωτήσεων συμβάλλει στην αναγνώριση των δυνατοτήτων και των προσόντων μας και μας γεμίζει με μεγαλύτερη ενέργεια.

● Το μοίρασμα φέρνει νέες προοπτικές

Όταν μοιραζόμαστε ιστορίες στις οποίες τα έχουμε καταφέρει και ανταλλάσσουμε απόψεις με τους άλλους, αυξάνεται η πιθανότητα να γίνουμε πιο δημιουργικοί, να μεταδώσουμε θετική ενέργεια ο ένας προς τον άλλον. Παράλληλα, μπορούν να μας δοθούν νέα εργαλεία και τρόποι, προκειμένου να τα ενσωματώσουμε με τον δικό μας τρόπο σε αυτά που μας απασχολούν. Όταν βιώνουμε μία δυσκολία, ας είμαστε ανοιχτοί να ακούσουμε και να μάθουμε πώς άλλοι άνθρωποι έχουν ξεπεράσει παρόμοιες ιστορίες στη ζωή τους.

Η συνεχής εστίαση στην εκτίμηση και στη θετικότητα μπορεί να ελευθερώσει μία μεγάλη ποσότητα ενέργειας ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο κάθε άνθρωπος έχει την ανάγκη να είναι ορατός, να ακούγεται και να αναγνωρίζεται η αξία του. Αυτό φέρνει τον σεβασμό τού ενός προς τον άλλο, που ενισχύει τη δύναμη για την αλλαγή της πραγματικότητας. Όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι εκτιμώνται, ενισχύεται ο δεσμός και τα θετικά συναισθήματα ανάμεσά τους, καθώς και η αυτοεκτίμησή τους.

*Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching). Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες. Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών.
e-mail: [email protected]

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News