Πώς βλέπουμε το μέλλον; Είναι τα 60 τα νέα 50;

Το χρήμα μετράει: Σε όλο τον κόσμο, άνθρωποι διαφορετικών γενεών ανησυχούν για την οικονομική ευημερία τους κατά τη συνταξιοδότησή τους. Η πλειοψηφία πιστεύει ότι θα πρέπει να κάνουν περικοπές στο βιοτικό τους επίπεδο μετά τη συνταξιοδότηση, ενώ η εμπιστοσύνη στα δημόσια συνταξιοδοτικά συστήματα είναι χαμηλή, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε η Allianz International Pensions «Ασφάλεια – Εμπιστοσύνη – Αλληλεγγύη», για το 3ο φόρουμ για τη δημογραφία στο Βερολίνο. Αυτό είναι, επίσης, το σύνθημα της διεθνούς διάσκεψης, η οποία έλαβε χώρα από τις 9 έως τις 11 Απριλίου.

Η μελέτη «Ασφάλεια – Εμπιστοσύνη- Αλληλεγγύη» εξετάζει τις απόψεις σχετικά με τη γήρανση και τη συνταξιοδότηση δύο ηλικιακών ομάδων: νεότερων ανθρώπων (ηλικίας 30-45) και μεγαλύτερων (60-75), σε επτά χώρες, οι οποίες βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια δημογραφικής ανάπτυξης: Γερμανία,  Γαλλία,  Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο από την “παλιά” Ευρώπη συν τη “μεγαλύτερη” χώρα στον κόσμο, την Ιαπωνία, και δύο “νεότερες” χώρες, την Τουρκία και τη Μαλαισία.

Η μελέτη επικεντρώθηκε στο ερώτημα πώς οι άνθρωποι προετοιμάζονται για τη συνταξιοδότηση και ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ατομική τους αίσθηση ασφάλειας.

Διαφορετικές γενιές, παρόμοιες απόψεις
Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από υπογεννητικότητα και αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης βρίσκονται κάτω από αυξανόμενη πίεση. Όσο περισσότεροι ηλικιωμένοι άνθρωποι υπάρχουν που χρειάζονται υποστήριξη, τόσο μεγαλύτερη είναι η ευθύνη που πέφτει στους ώμους της νεότερης γενιάς. Όμως, τι επιπτώσεις έχει αυτό στην καθημερινή ζωή και στις σχέσεις μεταξύ των γενεών;

Παρόλο που η γήρανση είναι ένα κυρίαρχο θέμα σε όλες τις χώρες, υπάρχουν σημαντικές διαφορές, τόσο ως προς την ταχύτητα όσο και ως προς την έκταση της δημογραφικής αλλαγής.

«Αυτό που διαπιστώσαμε ήταν ότι οι περιφερειακές και πολιτιστικές διαφορές έχουν πολύ μεγαλύτερη επίδραση στα αποτελέσματα από ό,τι οι διαφορές γενεών, στο εσωτερικό μιας χώρας», επισημαίνει η κα Brigitte Miksa, επικεφαλής της Allianz International Pensions. «Αυτό ήταν έκπληξη για μένα, καθώς δείχνει ότι η σύμβαση των γενεών παραμένει άθικτη».

Η πιο εμφανής διαφορά μεταξύ των χωρών είναι στην άποψή τους για το μέλλον. Στην Ιαπωνία και τη Γαλλία, και οι δύο ηλικιακές ομάδες είναι απαισιόδοξες. Όταν σκέφτονται τις προσδοκίες τους για τα επόμενα δέκα χρόνια, μόνο το 4% της ομάδας των 30-45 ετών στην Ιαπωνία απαντούν θετικά. Αντίθετα, στη Μαλαισία, περίπου το 60% και των δύο γενεών αισθάνονται σίγουροι για το μέλλον.

Οικογένεια και χρήματα παρέχουν ασφάλεια
Στην ερώτηση ποιες συνθήκες στη ζωή παρέχουν ασφάλεια, «η ύπαρξη χρημάτων ή αποταμιεύσεων» κατέλαβε την υψηλότερη θέση και στις δύο ηλικιακές ομάδες στην Ιαπωνία (πάνω από το 65% των απαντήσεων) και τη Μαλαισία (πάνω από 74%), ενώ σε άλλες χώρες, όπως η Τουρκία και η Ιταλία, η οικογένεια είναι πιο σημαντική. Στο πλαίσιο αυτό, αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειονότητα των νεαρών συμμετεχόντων σε κάθε χώρα, εκτός από τη Γερμανία, πιστεύουν ότι δεν έχουν αρκετά χρήματα για να προετοιμαστούν για τη συνταξιοδότηση.

Το 59% των νεαρών Γιαπωνέζων το πιστεύουν αυτό, αλλά μόνο το 40% των νεαρών Γερμανών. Η άποψη αυτή μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις, καθώς η διαδεδομένη πεποίθηση είναι ότι τόσο τα κρατικά όσο και τα εργοδοτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα δεν θα τους παρέχουν επαρκείς πόρους, για να ζήσουν μια καλή ζωή στη συνταξιοδότηση.

Ωστόσο, υπάρχει και η πιο θετική πλευρά. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι ξέρουν τι να κάνουν: ξεκινήστε την αποταμίευση νωρίς. Αυτό αναγνωρίζεται ιδιαίτερα στη Μαλαισία, όπου υπάρχει ένα συνταξιοδοτικό σύστημα που βασίζεται κυρίως σε ένα κεφαλαιοποιητικό καθεστώς, αλλά και στην Ιαπωνία, την Τουρκία και τη Γερμανία. «Οι νεότεροι άνθρωποι στη Γαλλία και την Ιταλία θεωρούν την αποταμίευση λιγότερο σημαντική. Δεν φαίνεται να έχουν ρεαλιστική άποψη για την πραγματικότητα ως προς το μελλοντικό εισόδημα στη σύνταξή τους», σχολιάζει σχετικά η κα Miksa.

Μεγαλύτερη, πιο ευτυχισμένη ζωή;
Μόλις βρεθούν στην ηλικία της συνταξιοδότησης, πολλοί θέλουν να παραμείνουν ενεργοί, εκφράζοντας ενδιαφέρον για τον εθελοντισμό και τα ταξίδια. Δεδομένου ότι ζούμε περισσότερο, έχουμε επεκτείνει και το προσδόκιμο υγιούς ζωής. «Η μέση διάρκεια ζωής αυξάνεται: σε πολλές χώρες, το προσδόκιμο ζωής για ένα 60χρονο σήμερα, είναι το ίδιο όπως ήταν για ένα 50χρονο στα μέσα του περασμένου αιώνα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα 60 είναι τα νέα 50», σχολιάζει η ειδικός.  

Η γήρανση των κοινωνιών έχει ήδη οδηγήσει σε μια σειρά από μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων, για να μειωθεί η επιβάρυνση στα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. «Με αυτό κατά νου, η έλλειψη εμπιστοσύνης στα δημόσια συνταξιοδοτικά συστήματα είναι κατανοητή», υπογραμμίζει η κα Miksa και συμπληρώνει: «Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι ότι οι άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί σχετικά με την ικανότητά τους να αναπληρώσουν το κενό τους. Οι κυβερνήσεις πρέπει να εργαστούν συστηματικά για την αποτελεσματικότητα των συστημάτων πρόσθετων προβλέψεων και τη βελτιστοποίηση του μείγματος του συνταξιοδοτικού εισοδήματος».

Πηγή: Allianz.com