299

ΣΕΙΡΑ ΑΡΘΡΩΝ για την Ασφάλιση Διακοπής Εργασιών και Απώλειας Ακαθάριστων Κερδών

ΑΡΘΡΟ #12 – Η ΚΑΛΥΨΗ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ

Η διαρκώς εντεινόμενη παγκόσμια τάση ιδιωτικής πρωτοβουλίας και χρηματοδότησης μεγάλων έργων έχει μεταβάλει ουσιαστικά το τοπίο κινδύνου για τον Κύριο του Έργου (ΚτΕ), τους Χρηματοδότες και τους Αναδόχους. Καθώς η κρατική χρηματοδότηση υποχωρεί έναντι της ιδιωτικής επένδυσης, τα περιουσιακά στοιχεία των έργων χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο ως εξασφαλίσεις δανείων, με την αποπληρωμή να βασίζεται στα προβλεπόμενα έσοδα. Η αυξημένη αυτή χρηματοοικονομική έκθεση εντείνει την ευαισθησία της βιωσιμότητας του έργου σε καθυστερήσεις και συμβατικές δεσμεύσεις, οδηγώντας τα εμπλεκόμενα μέρη στην ανάγκη εξασφάλισης της ευρύτερης δυνατής ασφαλιστικής κάλυψης για τη διαχείριση κινδύνων και τη διασφάλιση οικονομικής σταθερότητας καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης των έργων.

Η κάλυψη διακοπής εργασιών ως επικουρική ασφάλιση των υλικών ζημιών για την αποζημίωση αποθετικών επιπτώσεων, κατόπιν επέλευσης καλυπτομένου κινδύνου, αποτελεί εδώ και χρόνια διαδεδομένη πρακτική για τον κλάδο περιουσίας. Ωστόσο, αντίστοιχες καλύψεις μπορούν να υπάρξουν και για τον κλάδο τεχνικών ασφαλίσεων, με την κάλυψη “Principal’s Advance Loss Of Profit – ALOP”, επίσης συχνά αποκαλούμενη “Delay in Start-Up – DSU”, η οποία συχνά απαντάται και με την επωνυμία Τμήμα 3 (Section III) της κάλυψης συμβολαίων κατά παντός κινδύνου κατασκευής ή ανέγερσης (CAR / EAR).

Σκοπός της εν λόγω κάλυψης είναι να παρέχει προστασία στον Κύριο του Έργου έναντι καθυστερήσεων που θα λάβουν χώρα συνεπεία επέλευσης καλυπτομένου στο Τμήμα 1 (εργασίες σύμβασης) κινδύνου και οι οποίες θα επιφέρουν βραδυπορία στην ολοκλήρωση του έργου, με επακόλουθη χρονική επίπτωση στην έναρξη δημιουργίας εσόδων για λογαριασμό του Κυρίου του Έργου. Στο σημείο αυτό έγκειται και η βασική διαφορά της εν λόγω κάλυψης σε σχέση με τις υπόλοιπες παροχές των συμβολαίων τεχνικών ασφαλίσεων, καθότι πρόκειται για τη μοναδική κάλυψη στην οποία ο Κύριος του Έργου και ο Ανάδοχος / εργολάβος δεν έχουν κοινά συμφέροντα σε επίπεδο ασφάλισης (θυμίζουμε ότι για το σύνολο πρακτικά των λεκτικών CAR / EAR ο Κύριος του Έργου, ο Ανάδοχος, οι εργολάβοι / υπεργολάβοι και λοιποί εμπλεκόμενοι στο έργο νοούνται συνασφαλιζόμενοι). Η εν λόγω διαφοροποίηση τονίζεται άμεσα και από την ονομασία της κάλυψης – Principal’s ALOP. Η παρεχόμενη κάλυψη αποζημιώνει αποκλειστικά την απώλεια μικτού κέρδος ή το αυξημένο κόστος λειτουργίας προς αποφυγήν της, για λογαριασμό του Κυρίου του Έργου. Αντίθετα, δεν καλύπτονται στη βασική παροχή της πλειοψηφίας των λεκτικών, αυξημένες δαπάνες προς τον σκοπό της ολοκλήρωσης του έργου, οι οποίες θα αναληφθούν από τον Ανάδοχο / εργολάβο (όπως συνεχιζόμενες δαπάνες επίβλεψης, μίσθωσης μηχανημάτων έργου, φύλαξης, κ.τ.λ., οι οποίες κατά περίσταση αντιμετωπίζονται με επεκτάσεις τύπου “contingent financial loss” στο Τμήμα 1).

Προσδιοριστικά στοιχεία της κάλυψης αποτελούν τo ασφαλιζόμενο κεφάλαιο και η ασφαλιζόμενη περίοδος αποζημίωσης. Κύριο χαρακτηριστικό έναντι της συνήθους κάλυψης διακοπής εργασιών αποτελεί η παράμετρος του ότι εξετάζεται εγκατάσταση η οποία δεν διαθέτει ιστορικά στοιχεία λειτουργίας, καθότι βρίσκεται υπό κατασκευή. Επιπρόσθετα, στις παραμέτρους αυτές λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι, κατά την ενεργοποίηση του συμβολαίου, η (ζημιωθείσα) νέα εγκατάσταση δεν έχει ακόμα τεθεί σε λειτουργία, με αποτέλεσμα συχνά να απαντώνται σημαντικές εξοικονομήσεις σταθερών εξόδων από πλευράς του Κυρίου του Έργου, σε σχέση με τη συνήθη λειτουργία της εγκατάστασης, εφόσον αυτή είχε τεθεί σε λειτουργία. Βασικό στοιχείο των εξοικονομήσεων αυτών μπορεί να αποτελεί το προσωπικό, το οποίο υπό φυσιολογικές συνθήκες κατά σημαντικό ποσοστό δεν θα έχει προσληφθεί, καθώς επίσης και οι αποσβέσεις, οι οποίες δεν έχουν εκκινήσει, καθότι κατά την περίοδο καθυστέρησης το έργο δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και παραδοθεί.

Από τεχνικής πλευράς, η παρεχόμενη κάλυψη αφορά σε περίοδο αποζημίωσης, η οποία προσδιορίζεται από τον χρόνο επιμήκυνσης του κρίσιμου μονοπατιού του έργου (critical path, ήτοι η αλληλουχία επιμέρους εργασιών που προσδιορίζει την ελάχιστη προβλεπόμενη διάρκεια από την έναρξη ως την περαίωση του έργου), κατά το μέρος που αυτή (η επιμήκυνση) μπορεί να αποδοθεί μονοσήμαντα στις επιπτώσεις του φυσικού κινδύνου που έχει επέλθει και αντιμετωπίζεται ως καλυπτόμενος από το Τμήμα 1 του ασφαλιστηρίου. Ακολούθως, για τη χρονική περίοδο που κατά τα ανωτέρω έχει προσδιορισθεί, υπολογίζεται το μεικτό κέρδος που θα δημιουργούνταν σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας, ήτοι εάν το έργο είχε εγκαίρως παραδοθεί, και το αποτέλεσμα προσαρμόζεται κατά τις πραγματικές εξοικονομήσεις.

Η κάλυψη απώλειας κερδών στο πλαίσιο τεχνικών ασφαλίσεων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και συχνά πλέον προαπαιτούμενο, ιδίως για τις περιπτώσεις των μεγάλων έργων. Παρά την προβληματική που δημιουργεί στη βάση της η κάλυψη, δεδομένων των αντικρουόμενων συμφερόντων μεταξύ Κυρίου του Έργου και Αναδόχου, εν τοις πράγμασι αποτελεί έναν μηχανισμό προστασίας και των δύο μερών, καθότι αντιμετωπίζονται μέσω αυτής ανάγκες που προκύπτουν σε επίπεδο αποθετικού αποτελέσματος για τον Κύριο του Έργου, οι οποίες θα είχαν δημιουργήσει είτε ζημία για τον ίδιο, είτε πολλές φορές θα αντιμετωπίζονταν με ενεργοποίηση ποινικών ρητρών εις βάρος του Αναδόχου.

Ορθή εφαρμογή και διατύπωση σχετικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων απαιτεί τεχνογνωσία και εξειδίκευση και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο στην προστασία των συμφερόντων των εμπλεκομένων μερών σε πολύπλοκα τεχνικά έργα, καθώς και στην αποφυγή δημιουργίας τριβών και οικονομικών απαιτήσεων μεταξύ τους. Η αποτελεσματική αξιοποίηση του συγκεκριμένου εργαλείου συνιστά ουσιώδες μέσο της βιωσιμότητας μεγάλων έργων, καθώς και των συντελεστών που τα εκτελούν (ΚτΕ, Ανάδοχοι, Χρηματοδότες), έναντι της εγγενούς έκθεσης σε αστάθμητους παράγοντες.

Ηλίας Γαλάνης,
Οικονομολόγος (AUEB), MSc Eng PM, FUEDI ELAE, Πραγματογνώμων,
Διευθύνων Σύμβουλος της ΠΑΣΚΑΛ & ΣΤΡΑΤΗΣ Α.Ε.

* O κ. Παναγιώτης Στρατής και τα μέλη της έμπειρης ομάδας του Γραφείου Πραγματογνωμόνων «ΠΑΣΚΑΛ & ΣΤΡΑΤΗΣ Α.Ε.» επιμελούνται τη σειρά άρθρων που “εγκαινιάζεται” σήμερα, προκειμένου να φωτιστεί ολόπλευρα η σημασία της ασφάλισης διακοπής εργασιών και απώλειας κερδών για τις επιχειρήσεις:
ΑΡΘΡΟ #1: Η Ασφάλιση Διακοπής Εργασιών και Απώλειας Ακαθάριστων Κερδών ως ανάγκη προστασίας των επιχειρήσεων.
ΑΡΘΡΟ #2: Η Ασφάλιση Διακοπής Εργασιών και Απώλειας Ακαθάριστων Κερδών – Ιστορικά Στοιχεία.
ΑΡΘΡΟ #3: Αντικείμενο και έκταση της Ασφαλιστικής Κάλυψης.
ΑΡΘΡΟ #4: Ορισμοί Ασφάλισης Απωλείας Ακαθαρίστων Κερδών.
ΑΡΘΡΟ #5: Προσδιορισμός Ασφαλιστικού Ποσού με την εφαρμογή των Ε.Λ.Π. από 01.01.2015.
ΑΡΘΡΟ #6: Εκτίμηση του προς ασφάλιση ποσού απώλειας ακαθάριστων κερδών.
ΑΡΘΡΟ #7: Απλό υπόδειγμα υπολογισμού ασφαλιστικού ποσού ακαθάριστου κέρδους.
ΑΡΘΡΟ #8: Εκτίμηση Ζημιάς από Διακοπή Εργασιών & Απώλειας Ακαθάριστων Κερδών λόγω πυρκαγιάς καλυπτόμενης από το ασφαλιστικό συμβόλαιο.
ΑΡΘΡΟ #9: Ιδιαίτεροι προβληματισμοί που ανακύπτουν κατά την ανάληψη κινδύνου και εκτίμηση ζημιάς διακοπής εργασιών και απώλειας ακαθάριστων κερδών.
ΑΡΘΡΟ #10: Β’ ΜΕΡΟΣ – Ιδιαίτεροι προβληματισμοί που ανακύπτουν κατά την ανάληψη κινδύνου και εκτίμηση ζημιάς διακοπής εργασιών και απώλειας ακαθάριστων κερδών.
ΑΡΘΡΟ #11: Ιδιαίτερα στοιχεία που λαμβάνονται υπ’ όψιν κατά την ασφάλιση διακοπής εργασιών και απώλειας ακαθάριστων κερδών.