Μελέτες
Τράπεζα της Ελλάδας: Τα βασικά μεγέθη της ασφαλιστικής αγοράς το α΄ εξάμηνο του 2022
Χωρίς αξιόλογες μεταβολές στη διάρθρωση της ελληνικής αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης “έκλεισε” το α΄ εξάμηνο της χρονιάς, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, που δημοσιεύτηκε στις 10 Νοεμβρίου 2022. Η ΤτΕ, ως γνωστόν, εποπτεύει τις 36 ασφαλιστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας με καθεστώς εγκατάστασης, ενώ οι 212 που δραστηριοποιούνται με καθεστώς είτε ελεύθερης εγκατάστασης (υποκατάστημα) είτε ελεύθερης παροχής υπηρεσιών εποπτεύονται από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές των χωρών καταγωγής τους.
Στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρονται τα εξής, σχετικά με τα βασικά μεγέθη της ασφαλιστικής αγοράς:
Τον Ιούνιο του 2022 δραστηριοποιούνταν 36 ασφαλιστικές επιχειρήσεις,1 αριθμός αμετάβλητος σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2021, οι οποίες κατηγοριοποιούνται βάσει της άδειας λειτουργίας και των ασφαλιστικών τους εργασιών ως εξής:
- 2 επιχειρήσεις ασφαλίσεων ζωής,
- 18 επιχειρήσεις ασφαλίσεων κατά ζημιών και
- 16 επιχειρήσεις που ασκούν ταυτόχρονα δραστηριότητες ασφαλίσεων ζωής και ασφαλίσεων κατά ζημιών (συμπεριλαμβάνονται επιχειρήσεις του κλάδου ζωής που, εκ των ασφαλίσεων κατά ζημιών, ασκούν αποκλειστικά αυτές των κλάδων “Ατυχήματα” και “Ασθένειες”) (βλ. Πίνακα V.2).
Από τις παραπάνω 36 ασφαλιστικές επιχειρήσεις που εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, 34 λειτουργούν και εποπτεύονται σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία “Φερεγγυότητα II”, που εφαρμόζεται σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) από 01.01.2016, ενώ δύο επιχειρήσεις εξαιρούνται, λόγω μεγέθους, από την εφαρμογή πλήθους απαιτήσεων που αφορούν και τους τρεις βασικούς πυλώνες της Φερεγγυότητας ΙΙ (Solvency II).2 Εκ των 34 ασφαλιστικών επιχειρήσεων που υπόκεινται στις διατάξεις της Φερεγγυότητας II, οι 12 ανήκουν σε ασφαλιστικούς ομίλους με έδρα στο εξωτερικό και πέντε σε ασφαλιστικούς ομίλους που υπόκεινται στην εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Επίσης, τέσσερις ασφαλιστικές επιχειρήσεις με έδρα στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται σε άλλες χώρες της ΕΕ με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (ΕΑΑΕΣ – EIOPA), τον Δεκέμβριο του 2021 ασκούσαν δραστηριότητα στην Ελλάδα, με καθεστώς είτε ελεύθερης εγκατάστασης (υποκατάστημα) είτε ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, 212 ασφαλιστικές επιχειρήσεις που έχουν την έδρα τους σε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ,3 οι οποίες εποπτεύονται, ως προς τη χρηματοοικονομική τους κατάσταση, από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές των χωρών καταγωγής τους. Η παραγωγή των επιχειρήσεων αυτών το 2021 ανερχόταν σε 266 εκατ. ευρώ για τα υποκαταστήματα και 709 εκατ. ευρώ για δραστηριότητα μέσω ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, ποσά που αντιστοιχούν στο 5% και 13% επί του συνόλου της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς, αντίστοιχα. Ειδικότερα, όσον αφορά την αγορά των ασφαλίσεων αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων, εντός του α΄ εξαμήνου του 2022 αυξήθηκε το μερίδιο των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, σε πλήθος οχημάτων, με έδρα σε άλλο κράτος-μέλος με ελεύθερη παροχή υπηρεσιών ή καθεστώς ελεύθερης εγκατάστασης και ανήλθε σε 19% (από 18% το 2021).
Η εγχώρια ασφαλιστική αγορά χαρακτηρίζεται από σημαντική συγκέντρωση, ιδιαίτερα στις επιχειρήσεις που ασκούν εργασίες ασφαλίσεων ζωής και στις επιχειρήσεις που ασκούν ταυτοχρόνως ασφαλίσεις ζωής και κατά ζημιών, καθώς οι πέντε μεγαλύτερες εξ αυτών κατέχουν το 81% της σχετικής αγοράς,4 σε όρους τεχνικών προβλέψεων, ενώ οι πέντε μεγαλύτερες ασφαλιστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, σε όρους ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων, κατέχουν μερίδιο που ανέρχεται σε 51% της σχετικής αγοράς.5
Η συνολική παραγωγή ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων το α΄ εξάμηνο του 2022 ανήλθε σε 2,2 δισεκ. ευρώ, παραμένοντας στο ίδιο επίπεδο με το α΄ εξάμηνο του 2021 (βλ. Διάγραμμα V.1). Ειδικότερα, η παραγωγή ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων στις ασφαλίσεις ζωής6 το α΄ εξάμηνο του 2022 ανήλθε σε 1,1 δισεκ. ευρώ, μειωμένη κατά 6% συγκριτικά με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους. Αξίζει να επισημανθεί ότι 0,5 δισεκ. ευρώ εξ αυτών αφορά σε συμβόλαια που συνδέονται με επενδύσεις, τα οποία αυξήθηκαν κατά 5% έναντι του α΄ εξαμήνου του 2021 και αντιπροσωπεύουν το 42% επί των συνολικών ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων δραστηριοτήτων ζωής.
Τα ασφάλιστρα των δραστηριοτήτων ασφαλίσεων κατά ζημιών7 ανήλθαν την ίδια περίοδο σε 1,1 δισεκ. ευρώ, αυξημένα κατά 7%, συγκριτικά με το α΄ εξάμηνο του 2021. Σημαντικό μερίδιο αγοράς κατέχουν οι ασφαλίσεις αστικής ευθύνης χερσαίων οχημάτων (33%), οι ασφαλίσεις πυρός (19%) και οι ασφαλίσεις νοσοκομειακών εξόδων (17%), με αυξημένη παραγωγή ασφαλίστρων έναντι του α΄ εξαμήνου του 2021 κατά 2%, 9% και 8% αντιστοίχως.
Το α΄ εξάμηνο του 2022, οι επισυμβάσες αποζημιώσεις ανήλθαν σε 0,9 δισεκ. ευρώ για τις ασφαλίσεις ζωής και σε 0,4 δισεκ. ευρώ για τις ασφαλίσεις κατά ζημιών, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 16% και 29%, αντίστοιχα (βλ. Διάγραμμα V.2).
Στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, ο δείκτης ζημιών (loss ratio) της αγοράς το α΄ εξάμηνο του 2022 ανήλθε στο 46% των αντίστοιχων δεδουλευμένων ασφαλίστρων της ίδιας περιόδου (έναντι 43% το 2021), ενώ ο δείκτης εξόδων (διαχείρισης και προμηθειών) παρέμεινε αμετάβλητος στο 46%.
Το σύνολο του ενεργητικού των εποπτευόμενων από την Τράπεζα της Ελλάδος ασφαλιστικών επιχειρήσεων διαμορφώθηκε σε 18,8 δισεκ. ευρώ στις 30.06.2022, μειωμένο κατά 9% συγκριτικά με τις 31.12.2021 (βλ. Διάγραμμα V.3). Από το σύνολο του ενεργητικού, 7,3 δισεκ. ευρώ (39%) ήταν τοποθετημένα σε κρατικά ομόλογα και 2,7 δισεκ. ευρώ (14%) σε εταιρικά ομόλογα. Όσον αφορά την πιστοληπτική τους διαβάθμιση, το 94% των κρατικών ομολόγων και το 87% των εταιρικών ομολόγων ήταν πιστοληπτικής διαβάθμισης BB- και πάνω. Επιπλέον, ποσό 3,6 δισεκ. ευρώ (19%) αφορούσε επενδύσεις για ασφαλίσεις των οποίων τον επενδυτικό κίνδυνο φέρουν οι ασφαλισμένοι.
Οι συνολικές υποχρεώσεις των ασφαλιστικών επιχειρήσεων ανήλθαν σε 15,0 δισεκ. ευρώ στις 30.06.2022 (από 16,5 δισεκ. ευρώ στις 31.12.2021), με το σύνολο των τεχνικών προβλέψεων να διαμορφώνονται σε 13,5 δισεκ. ευρώ για την ίδια περίοδο (από 15,2 δισεκ. ευρώ στις 31.12.2021), εκ των οποίων 10,5 δισεκ. ευρώ αφορούσαν ασφαλίσεις ζωής και 3,0 δισεκ. ευρώ ασφαλίσεις κατά ζημιών (βλ. Διάγραμμα V.4). Από τις τεχνικές προβλέψεις ζωής, το 32% αφορά ασφαλίσεις ζωής που συνδέονται με επενδύσεις (έναντι 30% στις 31.12.2021).
Τα ίδια κεφάλαια των ασφαλιστικών επιχειρήσεων ανήλθαν σε 3,9 δισεκ. ευρώ, μειωμένα κατά 5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος (βλ. Πίνακα V.2). Η συνολική Κεφαλαιακή Απαίτηση Φερεγγυότητας (Solvency Capital Requirement – SCR)8 ανήλθε σε 1,9 δισεκ. ευρώ, με συνολικά επιλέξιμα ίδια κεφάλαια 3,9 δισεκ. ευρώ. Όσον αφορά την ποιότητα των επιλέξιμων κεφαλαίων της ασφαλιστικής αγοράς, αυτά ταξινομούνται στην υψηλότερη κατηγορία ποιότητας (Κατηγορία 1) σε ποσοστό 92%. Παράλληλα, όλες οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις διαθέτουν δείκτη κάλυψης κεφαλαιακής απαίτησης φερεγγυότητας (SCR ratio) σε επίπεδο σημαντικά υψηλότερο του 100%.
Η Ελάχιστη Κεφαλαιακή Απαίτηση (Minimum Capital Requirement – MCR)9 στο σύνολο της ασφαλιστικής αγοράς διαμορφώθηκε σε 0,7 δισεκ. ευρώ, με τα αντίστοιχα συνολικά επιλέξιμα ίδια κεφάλαια να ανέρχονται σε 3,6 δισεκ. ευρώ.
Στο Διάγραμμα V.7 παρατίθεται η σύγκριση του ποσοστού κάλυψης του SCR τον Ιούνιο του 2022 σε σύγκριση με το Δεκέμβριο του 2021.
Οι επιχειρήσεις που εμφανίζονται στο Διάγραμμα V.7 πάνω από την κόκκινη ευθεία παρουσιάζουν βελτίωση του ποσοστού κάλυψης του SCR κατά το α΄ εξάμηνο του 2022 (58% του συνόλου των ασφαλιστικών επιχειρήσεων), ενώ οι επιχειρήσεις που βρίσκονται κάτω εμφανίζουν επιδείνωση. Ωστόσο, όλες οι επιχειρήσεις παραμένουν φερέγγυες.
1 Εξαιρουμένων των αλληλασφαλιστικών συνεταιρισμών του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 7 του ν. 4364/2016.
2 Η Τράπεζα της Ελλάδος, με βάση την αρχή της αναλογικότητας, έχει επιτρέψει σε 2 ασφαλιστικές επιχειρήσεις που πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια μεγέθους και εργασιών να εξαιρεθούν από ορισμένες διατάξεις της Φερεγγυότητας ΙΙ σχετικά με τις απαιτήσεις για τη φερεγγυότητα, το σύστημα διακυβέρνησης και τη δημοσιοποίηση εκθέσεων και αναφορών.
3 Αφορά τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα με καθεστώς είτε ελεύθερης εγκατάστασης είτε ελεύθερης παροχής υπηρεσιών και δηλώνουν την παραγωγή αυτή στην ΕΑΑΕΣ.
4 Αφορά τεχνικές προβλέψεις ασφαλιστικών επιχειρήσεων ζωής και μικτής δραστηριότητας.
5 Τα οικονομικά και εποπτικά στοιχεία που παρουσιάζονται στην ενότητα αυτή αφορούν μόνο τις 34 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εγχώρια ασφαλιστική αγορά και υπόκεινται στην εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος σύμφωνα με τη Φερεγγυότητα ΙΙ.
6 Περιλαμβάνει την παραγωγή των επιχειρήσεων μικτής δραστηριότητας, ζωής και ζημιών.
7 Βλ. προηγούμενη υποσημείωση.
8 Ο υπολογισμός της Κεφαλαιακής Απαίτησης Φερεγγυότητας (Solvency Capital Requirement) απεικονίζει την επάρκεια σε κεφάλαια ώστε η ασφαλιστική επιχείρηση να έχει τη δυνατότητα να απορροφά ζημίες σε επίπεδο εμπιστοσύνης 99,5% και με ορίζοντα ενός έτους.
9 Η Ελάχιστη Απαίτηση Φερεγγυότητας (Minimum Capital Requirement) απεικονίζει την επάρκεια σε κεφάλαια ώστε η ασφαλιστική επιχείρηση να έχει τη δυνατότητα να απορροφά ζημίες σε επίπεδο εμπιστοσύνης 85% και με ορίζοντα ενός έτους και αντιπροσωπεύει ένα επίπεδο κεφαλαίου κάτω από το οποίο τα συμφέροντα των κατόχων ασφαλιστηρίων συμβολαίων θα μπορούσαν να τεθούν σε σοβαρό κίνδυνο, εάν επιτρεπόταν στην επιχείρηση να συνεχίσει να λειτουργεί.
Ολόκληρη η Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας εδώ.
Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News
