Το ESG ψηλά στην ατζέντα του ασφαλιστικού κλάδου

Οι προκλήσεις και οι κανονιστικές εξελίξεις στον τομέα του ESG (βιώσιμη ανάπτυξη) που επηρεάζουν και τον ασφαλιστικό κλάδο, ήταν το θέμα της συζήτησης που διοργάνωσε η KPMG, με αφορμή την παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης για την Ελληνική Ασφαλιστική Αγορά για το 2021.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον σύντομο χαιρετισμό της Μαργαρίτας Αντωνάκη, Γενικής Διευθύντριας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, η οποία επικεντρώθηκε στις ασφαλιστικές εταιρείες που θα πρέπει να σχεδιάσουν κατάλληλες δράσεις και προϊόντα που θα προωθούν και θα συμβάλουν στη βιώσιμη αναπτυξη. «Δεν είναι μόνο θέμα εθνικού ζητήματος, άλλα όλων των εταιρειών», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια, ο Φίλιππος Κάσσος, Γενικός Διευθυντής, Ελεγκτικών Υπηρεσιών της KPMG στην Ελλάδα, παρουσίασε τα κύρια σημεία της ετήσιας έρευνας της KPMG για την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά και σχολίασε τα αποτελέσματα της Έκθεσης για την χρηματοοικονομική επίδοση των εταιρειών σημειώνοντας τα εξής βασικά συμπεράσματα:

• Τα ίδια κεφάλαια, δεδομένης της προτροπής της EIOPA για διακράτηση κερδών και περιορισμό απόδοσης μερισμάτων, κινήθηκαν ανοδικά στα Ευρώ 4.4 δισ., κεφαλαιοποιώντας τα ικανοποιητικά –παρά τη πανδημία– κέρδη του 2020. «Με τη σημαντική και σταδιακή άνοδο της κεφαλαιοποίησης των εταιρειών και αντίστροφα της μείωσης ή συγκράτησης της παραγωγής έχουμε πλέον το παράδοξο, τα ίδια κεφάλαια να υπερτερούν της συνολικής παραγωγής και να παραμένουν αναξιοποίητα για μελλοντική χρήση ή αν όχι, επιστροφή στους μετόχους», σχολίασε σχετικά.
• Τα κέρδη προ φόρων αυξήθηκαν σημαντικά, σε επίπεδα ρεκόρ των τελευταίων ετών. Από την εξέταση των δεδομένων προέκυψαν έκτακτα κέρδη από την πώληση Ελληνικών Κυβερνητικών Ομολόγων και ρευστοποίηση των σωρευμένων μη πραγματοποιθέντων κερδών προηγούμενων ετών, ενώ αντίθετα τα αποτελέσματα του 2020 δεν επιβαρύνθηκαν με έκτακτα έξοδα (π.χ. εθελούσιες έξοδοι, (υπέρ) προμήθειες και αρνητικές μεταβολές τεχνικών προβλέψεων) που παρατηρήθηκαν στην προηγούμενη χρήση. Επιπλέον, βοήθησε σημαντικά η κερδοφορία στο αυτοκίνητο, με την “προσγείωση” του δείκτη ζημιών σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα˙ η μείωση των λειτουργικών εξόδων κατά 1% από την εφαρμογή της τηλεργασίας, καθώς και η μείωση του κόστους νοσοκομειακών παροχών αφού λόγω του COVID-19 μειώθηκαν οι εισαγωγές από άλλες αιτίες.
• Στην απόδοση κεφαλαίων υπήρξε θετική μεταβολή κατά 3% στις εταιρείες ασφαλειών Ζωής και κατά 1% στις μικτές. Στις γενικές ασφαλίσεις δεν παρατηρήθηκαν αξιοσημείωτες μεταβολές.
• Στα μικτά αποτελέσματα (Gross Margin) υπήρξε σαφή βελτίωση κατά 2 μονάδες τόσο στις γενικές ασφαλίσεις (στο 36% από 34%) λόγω της βελτίωσης του δείκτη ζημιών αλλά όσο και στις εταιρείες ασφαλειών ζωής (στο 18% από 16%) λόγω των γεγονότων που αναφέρονται ανωτέρω.
• Στις επενδύσεις, οι επιλογές των ελληνικών ασφαλιστών παραμένουν σταθερές χωρίς μεταβολές και διαφοροποιημένες σε σχέση με τον μέσο όρο των Ευρωπαίων ασφαλιστών. Ειδικότερα το 85% του χαρτοφυλακίου παραμένει σε ομόλογα και Unit Linked, έναντι 68% κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, όπου παρατηρήθηκε και ελαφρά μετατόπιση κατά μία μονάδα σε μετοχικά χαρτοφυλάκια.
• Όσον αφορά τους δείκτες εισπραξιμότητας, συνεχίζεται η καθοδική τους πορεία με 22 μέρες σε εκκρεμότητα το 2020, από 25 το 2019, με τις απαιτήσεις να αποτελούν πλέον το 6% του Ενεργητικού (από 7% το 2019).
• Εμφανής είναι η βελτίωση στους δείκτες φερεγγυότητας, και κυρίως στις γενικές ασφαλίσεις με αύξηση 20 μονάδων (2020: 199%, 2019: 179%), κυρίως λόγω της αυξημένης κερδοφορίας και διακράτησης κερδών χωρίς ανάλογη αύξηση παραγωγής και κινδύνων. 
• Η μειωμένη κίνηση των αυτοκίνητων σε μεγάλες περιόδους εντός του 2020 και κυρίως το πρώτο διάστημα του lockdown, συνέβαλλε ουσιαστικά στην πτώση του δείκτη αποζημιώσεων στο αυτοκίνητο κατά 4 μονάδες στο 49% από 53%, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή τεχνικών προβλέψεων προηγούμενων χρήσεων, και κατά 9 μονάδες στο 41% από 50% με την μεταβολή προβλέψεων, συνεισφέροντας σημαντικά στη συνολική κερδοφορία του κλάδου.
  Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της Έκθεσης ο κ. Φίλιππος Κάσσος, Γενικός Διευθυντής στο Τμήμα Ελέγχου της KPMG ανέφερε: «Θεωρούμε ότι υπήρξε δίκαιη συγκράτηση, του χαμηλού κατά τα άλλα, επιπέδου της ασφαλιστικής παραγωγής το 2020 δεδομένης της πανδημίας του κορωνοϊού που κυριάρχησε στο μεγαλύτερο μέρος τους έτους. Η κερδοφορία για το 2020, αντίθετα ήταν εντυπωσιακή και αξιοσημείωτη. Σε αυτή βοήθησε, η πραγματοποίηση σημαντικών επενδυτικών κερδών από ρευστοποίηση ομολόγων και κυρίως ελληνικών καθώς και η συγκράτηση των λειτουργικών εξόδων των ασφαλιστικών από την εφαρμογή της τηλεργασίας. Επιπλέον, αυτό που έκανε και τη διαφορά στη βελτίωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων και αύξηση της κερδοφορίας ήταν αφενός η κάθετη πτώση του δείκτη αποζημιώσεων στο αυτοκίνητο λόγω της μειωμένης κυκλοφορίας αυτοκινήτων, ιδιαίτερα στην πρώτη περίοδο του lockdown και τις ισχνής κίνησης της καλοκαιρινής περιόδου, και αφετέρου της συγκράτησης του νοσοκομειακού κόστους και των δεικτών αποζημιώσεων στους κλάδους υγείας δεδομένου της μειωμένης κίνησης των εισαγωγών στα νοσοκομεία για άλλες αιτίες που καλύπτονται ασφαλιστικά».

Η ασφαλιστική Αγορά εν μέσω πανδημίας

Η πρωτοφανής πανδημική κρίση που βιώσαμε το 2021, αναμφισβήτητα θα αποτελέσει ένα σημαντικό ιστορικό ορόσημο για την παγκόσμια ιστορία.

Όπως επισημαίνεται στην Έκθεση, η συγκέντρωση της αγοράς, η οποία συζητείται συνεχώς τα τελευταία έτη, είναι πλέον γεγονός. Μεγάλοι ασφαλιστικοί όμιλοι του εξωτερικού κάνοντας τον απολογισμό τους μετά από πολλά έτη επιτυχημένης παρουσίας στην ελληνική αγορά αποφάσισαν την έξοδο τους, σε μια καθαρά στρατηγική κίνηση που περιλαμβάνει την εστίαση σε αγορές με μεγαλύτερη παρουσία του ομίλου τους.

Αντίθετα, η συγκέντρωση των μικρών, τοπικών κυρίως, χαρτοφυλακίων της αγοράς δεν έχει προχωρήσει όπως αναμενόταν αν και υπάρχει ακόμη ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον. Ο ανταγωνισμός αναμένεται να ενταθεί ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα από τους ισχυρούς ομίλους και την εκτιμώμενη επέκταση του τραπεζικού δικτύου. 

Υπό αυτό το πρίσμα οι προοπτικές για το 2022, παραμένουν θετικές για τον ασφαλιστικό κλάδο παρασυρόμενος από το ρεύμα της επιταχυνόμενης οικονομικής ανάκαμψης. Οι αναγκαίες επενδύσεις στον τομέα του μετασχηματισμού και της τεχνολογίας και η εντατικοποίηση της προετοιμασίας για την υλοποίηση του νέου λογιστικού προτύπου ΔΠΧΑ 17, αναμένεται να απορροφήσουν μέρος των κερδών.

Επενδύοντας στη βιώσιμη ασφάλιση

«Επενδύοντας στη βιώσιμη ασφάλιση» ήταν ο τίτλος της συζήτησης που ακολούθησε, η οποία αναπτύχθηκε σε δύο ενότητες, με συντονίστριες τις κ.κ. Λίνα Μαγγίνα, Manager, Consulting KPMG στην Ελλάδα, και Βασιλική Σκέλλα, Senior Manager, Actuarial & Insurance Services της εταιρείας.

Στην πρώτη ενότητα, οι κ.κ. Christoph Krallmann και Julia Hesse, Senior Manager, και Manager, αντίστοιχα του Financial Services CFRO Insurance της KPMG Γερμανίας, αναφέρθηκαν στους ισχύοντες ήδη ή επερχόμενους κανονισμούς και οδηγίες που αφορούν στη βιώσιμη ανάπτυξη και επηρεάζουν τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Οι αλλαγές που επιφέρουν στη λειτουργία των επιχειρήσεων συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών οι κανονισμοί για ESG είναι εξαιρετικά σημαντικές και αναμένεται να απασχολήσουν έντονα την αγορά το 2022 και τα επόμενα έτη.

Σε αυτό το πλαίσιο, ένα πακέτο μέτρων για τη μετάβαση προς ένα βιώσιμο χρηματοοικονομικό μοντέλο δραστηριότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΚ), στις 21 Απριλίου 2021. Περιλάμβανε έξι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις που θα τροποποιήσουν διάφορες οδηγίες, συμπεριλαμβανομένων της IDD και της Solvency II. Άμεσα θα εφαρμοστεί η πρώτη φάση της Κάτ’ Εξουσιοδότηση πράξης για την Ταξινόμηση του Κλίματος (EU Taxonomy Climate Delegated Act)

Η νέα πράξη συμπληρώνει τον Κανονισμό Ταξινόμησης, καθορίζοντας τα τεχνικά κριτήρια ελέγχου για τον προσδιορισμό του πότε μια οικονομική δραστηριότητα πληροί τις προϋποθέσεις ότι συμβάλλει ουσιαστικά σε δύο στόχους α) στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής (Climate mitigation) και β) στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (Climate Adaptation) κατά την έννοια του άρθρου 9 του κανονισμού ταξινόμησης και για τον προσδιορισμό του κατά πόσον αυτή η οικονομική δραστηριότητα δεν προκαλεί σημαντική βλάβη σε άλλους περιβαλλοντικούς στόχους.

Οι έξι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις στοχεύουν στο να αντικατοπτρίζουν καλύτερα τις προτιμήσεις βιωσιμότητας στις ασφαλιστικές και επενδυτικές συμβουλές, στα ζητήματα βιωσιμότητας, στη διακυβέρνηση προϊόντων και τα καθήκοντα Θεματοφυλακής (fiduciary). Οι κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις περιέχουν τροποποιήσεις στους υφιστάμενους κανόνες βάσει της Οδηγίας για τη Διανομή Ασφαλίσεων (IDD), της MiFID II, της Οδηγίας Solvency II, της Οδηγίας για τους ΟΣΕΚΑ και της Οδηγίας για τους διαχειριστές κεφαλαίων εναλλακτικών επενδύσεων (AIFMD).

Οι λειτουργίες των ασφαλιστικών επιχειρήσεων θα επηρεαστούν συνολικά και έντονα τα επόμενα έτη από τους νέους κανονισμούς, από τον τρόπο επιλογής των επενδυτικών χαρτοφυλακίων, την συμπεριφορά τους για προστασία του περιβάλλοντος, την διακυβέρνηση και διαχείριση κινδύνων και την έκδοση νέων, πράσινων ασφαλιστικών προϊόντων.

Η δεύτερη ενότητα ασχολήθηκε με τις επιπτώσεις του ESG στον ασφαλιστικό κλάδο και τις προοπτικές της ελληνικής αγοράς. Συμμετείχαν οι κ.κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Eurolife FFH και Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ, Στέφανος Βερζοβίτης, Γενικός Διευθυντής Διοικητικών & Οικονομικών Υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Πίστης, και Ελένη Λινάρδου, Διευθύντρια Διαχείρισης Επενδύσεων της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου τόνισε ότι «τo ESG αφορά όλους μας, κράτος-πολιτεία-ασφαλιστικές». Ωστόσο, αναρωτήθηκε εάν και το κράτος το εφαρμόζει.Όπως είπε, «σίγουρα για την ελληνική ασφαλιστική αγορά αποτελεί πρόκληση προσαρμογής και ευκαιρία». Εξέφρασε, όμως τον προβληματισμό εάν το να πληροί κάποιος τα κριτήρια ESG, λειτουργεί ως κίνητρο ή ως αντικίνητρο στην πράξη.

Η Μαργαρίτα Αντωνάκη τόνισε ότι «από τα τρία σκέλη του ESG (περιβάλλον, κοινωνία, διακυβέρνηση) το μεγαλύτερο βάρος, εκ των πραγμάτων πέφτει στο περιβάλλον. «Ο κόσμος γενικά, και ιδιαίτερα οι νέοι, είναι πλέον ευαισθητοποιημένοι πάνω στο θέμα της κλιματικής αλλαγής και της προστασίας του περιβάλλοντος, και σαφώς πιο ενημερωμένοι. Άλλωστε είμαστε όλοι αποδέκτες των επιπτώσεων του φαινομένου, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Η κοινωνία μας συνειδητοποιεί ότι το πρόβλημα δεν λύνεται πια μόνο μέσω του κρατικού μηχανισμού, ο οποίος έχει σαφώς περιορισμένους πόρους και δεν είναι ανεξάντλητος»,επεσημανε.

Ο Στέφανος Βερζοβίτης υπογράμμισε ότι«το ESG δεν είναι ένας ακόμα κανονισμός, και δεν πρέπει να τον δούμε σαν ένα κανονισμό που πρέπει να συμμορφωθούμε. Η επιτυχία του θα είναι να το δούμε ως μία κουλτούρα η οποία αλλάζει και να βάλουμε και εμείς το δικό μας λιθαράκι, ώστε η κοινωνία μας να γίνεται καλύτερη και πιο υπεύθυνη».

Τέλος, σύμφωνα με την κα Ελένη Λινάρδου «τα ESG δεν είναι ένα επενδυτικό trend, δεν είναι μια παροδική τάση ή μια μόδα. Η ανάγκη για εναρμόνιση με τα ESG κριτήρια είναι μια πραγματικότητα που μεγεθύνεται στη συνείδηση όλων μας, γιατί απαντά σε ένα κόσμο που αλλάζει δυναμικά, γιατί απαντά στις ανησυχίες και τις προτεραιότητες της Κοινωνίας, γιατί βλέπει το αύριο του πλανήτη».

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News