Συναισθηματική νοημοσύνη: Πόσο σημαντική είναι στον χώρο εργασίας;

Η συναισθηματική νοημοσύνη αφορά την ανάδειξη των ανθρώπινων αυτών ταλέντων που σχετίζονται με την αναγνώριση και τον χειρισμό των συναισθημάτων, έτσι ώστε να εκφράζονται αποτελεσματικά και με τον κατάλληλο τρόπο, δίνοντας στους ανθρώπους τη δυνατότητα να δουλεύουν μαζί αρμονικά για την επίτευξη των κοινών τους στόχων.

Γράφει η Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου,Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων*

Το συναίσθημα είναι απαραίτητο μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης, σημαντική πηγή πληροφοριών που επηρεάζει τις ενέργειες και τα κίνητρα των συμπεριφορών και των πρακτικών των ανθρώπων. Η συναισθηματική νοημοσύνη περιλαμβάνει δεξιότητες όπως η αυτοεπίγνωση, ο αυτοέλεγχος και τα κίνητρα συμπεριφοράς που σχετίζονται με το ίδιο το άτομο, καθώς και την ενσυναίσθηση και κοινωνικές δεξιότητες που σχετίζονται με το πώς χειριζόμαστε τις σχέσεις.

Ο μέσος όρος του Δείκτη Νοημοσύνης (IQ) έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες και αυτό οφείλεται σε λόγους όπως η διατροφή, η τεχνολογική ανάπτυξη, που φέρνει εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία και ισχυρή τεχνολογική αντίληψη, η εντατική εκπαίδευση, που κάνει τους ανθρώπους πιο ευφυείς και πολύ καλά μορφωμένους.

Σε αντίθεση, τα συναισθηματικά προβλήματα έχουν αυξηθεί σε σχέση με αυτά των προηγούμενων γενεών, οι άνθρωποι αισθάνονται μεγαλύτερη μοναξιά, δυσκολεύονται στην επικοινωνία, παρουσιάζουν αγχώδεις, παρορμητικές και επιθετικές συμπεριφορές και δεν καταφέρνουν να περιορίσουν την έκθεσή τους σε αρνητικά συναισθήματα.

Στο εργασιακό περιβάλλον παρατηρείται συχνά έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων, όπως η καλή επικοινωνία, η ομαδική και διαπροσωπική αποτελεσματικότητα, η ικανότητα για συνεργασία, δεξιότητες για τη διαπραγμάτευση των διαφωνιών και τον χειρισμό των συγκρούσεων, επιθυμία για συνεισφορά. Στην ελληνική πραγματικότητα δεν υπάρχει αναπτυγμένη κουλτούρα συνεργασίας στον χώρο των επιχειρήσεων.

Η επένδυση των εταιρειών σε υπηρεσίες που αναπτύσσουν συναισθηματικές δεξιότητες μπορεί να φέρει αποτελέσματα όσον αφορά την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του οργανισμού σε περιόδους κρίσεων, την αύξηση της παραγωγικότητας και αποτελεσματικότητας στον εργασιακό χώρο, θετικά αποτελέσματα στις διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα στο προσωπικό της εταιρείας, την ανάδειξη της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και την προαγωγή της Υγείας και Ευεξίας.

Η ενσυναίσθηση (empathy) αποτελεί βασικό στάδιο της συναισθηματικής αγωγής και είναι η ικανότητα να βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση των άλλων και να ανταποκρινόμαστε ανάλογα.

Οι σημερινές συνθήκες, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό περιβάλλον, φέρνουν τον άνθρωπο αντιμέτωπο με την εναλλαγή πολλαπλών ρόλων και ευθυνών.

Το άτομο με αναπτυγμένη ενσυναίσθηση μπορεί να αντιλαμβάνεται σωστά τις καταστάσεις, να χτίζει σχέσεις εμπιστοσύνης και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των άλλων, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το ατομικό όσο και το συλλογικό καλό. Η ανάπτυξη αυτής της δεξιότητας προϋποθέτει το άτομο να έχει επίγνωση των δικών του συναισθημάτων ώστε να μην το κατακλύζουν.

Τα άτομα με αναπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη είναι ανοιχτά στο να ακούσουν. Ένας ηγέτης που καλείται να φέρει την αλλαγή είναι σημαντικό να κάνει σωστές ερωτήσεις και όχι πάντα να δίνει απαντήσεις και λύσεις.

Το “leading from behind” είναι η επιλογή που κάνουν δυναμικοί ηγέτες, δίνοντας στους συνεργάτες τους αξία και ενεργό ρόλο στην επίτευξη του σκοπού του οργανισμού. Οι ερωτήσεις απελευθερώνουν τη μάθηση που είναι απαραίτητη για την αλλαγή και φέρνουν τη ροή νέων ιδεών και τακτικών που οδηγούν στην καινοτομία και συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα.

Η τέχνη της ενσυναίσθησης και της ακρόασης είναι σημαντικά ταλέντα αυτών που είναι επιδέξιοι στην επίλυση διαφωνιών που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι άνθρωποι μέσα στο εργασιακό περιβάλλον.

Τα άτομα με συναισθηματική νοημοσύνη κατά τη διάρκεια αντιμετώπισης συγκρούσεων συντονίζονται με τα συναισθήματά τους, τα εκφράζουν, δείχνουν προθυμία να βρεθεί μία λύση και δεν κορυφώνουν την ένταση με περισσότερη επιθετικότητα. Επίσης, εκφράζουν την άποψή τους με ουδετερότητα, αναζητούν δίκαιους τρόπους επίλυσης της διαφωνίας δουλεύοντας σε συνεργασία με τους άλλους.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ενσυναίσθηση δεν σημαίνει υποχώρηση στις απαιτήσεις της άλλης πλευράς και ούτε απαραίτητα συμφωνία με τη γνώμη του άλλου.

Η απόκτηση αυτών των δεξιοτήτων προϋποθέτει θέληση τόσο σε ατομικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο, μέσα από εκπαίδευση, συνεχή εξάσκηση και υπομονή.

Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching).

Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες. Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών.

e-mail: [email protected]
Τηλ.: 210 65.47.014 & 6945 433936