Προγράμματα Unit-Linked: Αναγκαία η παρέμβαση της Εποπτικής Αρχής

Διττός είναι ο στόχος των προτάσεων που διατυπώνει ακολούθως ο καθηγητής κ. Μ. Νεκτάριος: αφενός, η προστασία των ασφαλισμένων που επενδύουν τις αποταμιεύσεις τους σε προϊόντα Unit-Linked και η εξουδετέρωση των κινδύνων που υπάρχουν ή ενδέχεται να προκύψουν για τα συμφέροντά τους και, αφετέρου, η προστασία του κύρους της ασφαλιστικής αγοράς μακροπρόθεσμα.

| Του Μιλτιάδη Νεκτάριου, Καθηγητή Πανεπιστημίου Πειραιώς |

Τα τελευταία χρόνια, τα Προγράμματα Unit-Linked αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς στην εγχώρια ασφαλιστική αγορά, αλλά και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές. Αυτό οφείλεται στο περιβάλλον των χαμηλών ή αρνητικών επιτοκίων που επέβαλαν οι Κεντρικές Τράπεζες της Δύσης, ώστε να καταστεί δυνατή η εξυπηρέτηση των κολοσσιαίων δημοσίων χρεών των αναπτυγμένων χωρών. Η τρέχουσα τάση για αύξηση των επιτοκίων αντισταθμίζεται από την αύξηση του πληθωρισμού, που προκαλείται από την πλευρά της προσφοράς στην οικονομία.

Η παράπλευρη απώλεια των χαμηλών επιτοκίων ήταν η ουσιαστική εξαφάνιση των παραδοσιακών Προϊόντων Ασφαλίσεων Ζωής Εγγυημένου Επιτοκίου, τα οποία είχαν συμβάλει στη θεαματική αύξηση των Ασφαλίσεων Ζωής στις ασφαλιστικές αγορές της Δύσης τον προηγούμενο αιώνα.

Στην Ευρώπη, εκτός από τα επιτόκια, στη δραστική συρρίκνωση των Επενδυτικών Προϊόντων Ασφαλίσεων Ζωής συνέβαλε και το νέο καθεστώς του Solvency II, με τις απαιτούμενες αυξήσεις των εποπτικών κεφαλαίων. Με αποτέλεσμα, όλα τα σχετικά χαρτοφυλάκια να μεταφέρονται πλέον σε επιλεγμένους φορείς προς ρευστοποίηση.

Εξ ου και η στροφή προς τα προϊόντα Unit-Linked. Τώρα είναι, λοιπόν, η κατάλληλη στιγμή για την παρέμβαση των Εποπτικών Αρχών, για την προστασία των πολιτών που αγοράζουν ασφαλιστικά προϊόντα Unit-Linked. Τα προϊόντα αυτά, εάν σχεδιαστούν με επάρκεια και σύνεση, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην κάλυψη των αναγκών μακροχρόνιας αποταμίευσης των νοικοκυριών. Στην πραγματικότητα, όμως, εμφανίζονται πολλές πράξεις και παραλείψεις στον σχεδιασμό και στην πώληση των προϊόντων αυτών, με εξαιρετικά δυσμενή αποτελέσματα για τους ασφαλισμένους, τα οποία κατά κανόνα ανακαλύπτονται εκ των υστέρων.

Το πρώτο θέμα αφορά στα κόστη των προϊόντων Unit-Linked. Πολλά κόστη επιμελώς αποσιωπώνται ή δεν διατυπώνονται με σαφή τρόπο. Με αποτέλεσμα, τη σημαντική μείωση των αναμενόμενων αποδόσεων των επενδύσεων του προϊόντος σε βάθος μερικών δεκαετιών.

Το δεύτερο θέμα αφορά στην ενημέρωση των ασφαλισμένων πελατών. Η πολυπλοκότητα των προϊόντων Unit-Linked δεν επιτρέπει τη σωστή ενημέρωση των ασφαλισμένων για τα βασικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου προϊόντος. Και τα συνακόλουθα προβλήματα σαφούς αντίληψης των πραγμάτων που αφορούν στις πρακτικές πώλησης δεν βελτιώνουν την κατάσταση. Η Εποπτική Αρχή πρέπει να εκδώσει έναν σύντομο και σαφή οδηγό (Guide), ο οποίος θα περιέχει υποχρεωτικά τα κύρια χαρακτηριστικά (metrics and benchmarks) του συγκεκριμένου προϊόντος, και θα παραδίδεται στον πελάτη πριν τη σύναψη της ασφάλισης.

Το τρίτο θέμα αφορά στην εσωτερική ανάλυση των ασφαλιστικών εταιρειών, πριν την παρουσίαση των προϊόντων Unit-Linked στην αγορά. Τα αναλογιστικά σενάρια τιμολόγησης και οι αναλύσεις ευαισθησίας του προϊόντος πρέπει να είναι διαθέσιμα στην Εποπτική Αρχή, προκειμένου αυτή να εκτιμήσει τα Metrics και τα Benchmarks του συγκεκριμένου προϊόντος, που θα περιληφθούν στον Οδηγό Ενημέρωσης του ασφαλισμένου.

Και τέταρτον, η Εποπτική Αρχή πρέπει να αναπτύξει μια διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης των υφιστάμενων προϊόντων Unit-Linked, ούτως ώστε να είναι σε θέση να ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους για ενδεχόμενες δυσμενείς εξελίξεις στις βασικές μεταβλητές των αντίστοιχων προϊόντων.

Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις και εργαλεία προστατεύεται ουσιαστικά το σύνολο των ασφαλισμένων που επενδύουν τις αποταμιεύσεις τους σε προϊόντα Unit-Linked και εξουδετερώνονται οι κίνδυνοι που υπάρχουν ή μπορεί να προκύψουν αργότερα και να απειλήσουν ευθέως τα συμφέροντα των ασφαλισμένων. Κυρίως, όμως, αποκτά ουσιαστικό νόημα η πολυδιαφημισμένη Εταιρική Διακυβέρνηση, και προστατεύεται το κύρος της ασφαλιστικής αγορά μακροπρόθεσμα.

Οι προτεινόμενες ενέργειες μπορούν με επάρκεια να αναληφθούν από την υφιστάμενη Εποπτική Αρχή, διότι:

(α) πρέπει πλέον να θέσει ως πρώτη προτεραιότητα την προστασία των συμφερόντων των ασφαλισμένων πολιτών, και
(β) διευκολύνεται προς τούτο, διότι έχει πλέον μειωθεί δραστικά ο όγκος καθώς και το περιεχόμενο της εποπτείας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, μετά την πρόσφατη ολοκλήρωση του αφελληνισμού της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς.

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News