Περί υγείας, εκλογικού αποτελέσματος και εξωστρέφειας

Με δύο διαπιστώσεις–απορίες φύγαμε από την ενδιαφέρουσα εκδήλωση που διοργάνωσε η ΕΑΕΕ σε συνεργασία με τον Ελληνο–Ολλανδικό Εμπορικό & Βιομηχανικό Σύνδεσμο και τον ΣΕΒ, στις 29 Ιανουαρίου, με θέμα τις «Συνέργειες Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα στον χώρο της Υγείας διεθνώς: η ολλανδική εμπειρία».

Το εκλογικό αποτέλεσμα και η ασφαλιστική αγορά

Καταρχάς, διαπιστώσαμε ότι η ασφαλιστική αγορά διακατέχεται από έναν έντονο προβληματισμό και σκεπτικισμό για το εκλογικό αποτέλεσμα, που για να είμαστε δίκαιοι, ενισχύθηκε και από τις προεκλογικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης. «Πρόκειται για ένα σημαντικό και επίκαιρο ζήτημα, παρά τις μεγάλες ανατροπές που ζούμε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Δ. Μαζαράκης, Πρόεδρος της Επιτροπής Ζωής, Συντάξεων και Υγείας της ΕΑΕΕ, αναφερόμενος στις συνέργειες δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.  

Εμείς, ωστόσο, δεν μπορέσαμε παρά να αναρωτηθούμε: Υπήρξε άραγε, ποτέ, τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια, για να μην πάμε πιο πίσω, μια εποικοδομητική και με αποτελέσματα συνεργασία της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς με τις εκάστοτε κυβερνήσεις;

Πόσοι Πρωθυπουργοί ανταποκρίθηκαν στις προσκλήσεις να παραβρεθούν στην Ετήσια Γενική Συνέλευση της ΕΑΕΕ ή στον εορτασμό της Ημέρας Ιδιωτικής Ασφάλισης;

Πόσοι Υπουργοί Οικονομικών ή Ανάπτυξης, ενώ στις ομιλίες τους στις εν λόγω εκδηλώσεις αναγνώριζαν τη σημασία της ιδιωτικής ασφάλισης και έδιναν υποσχέσεις, όταν γυρνούσαν στα υπουργεία τους τις ξεχνούσαν;

Πόσοι νόμοι, όπως εκείνος για την πρόσβαση των ασφαλιστικών εταιρειών στα δημόσια νοσοκομεία, αν και ψηφίστηκαν, βρήκαν εφαρμογή στην πράξη;

Απ’ όσο μπορούμε να θυμηθούμε, ακόμα και οι πλέον φιλελεύθερες κυβερνήσεις, που οι συνέργειες ιδιωτικού και δημόσιου τομέα ήταν μέρος της πολιτικής τους, δεν αντιμετώπισαν την ασφαλιστική βιομηχανία με τη σοβαρότητα που της άξιζε. Κάθε που άλλαζε η κυβέρνηση, ο κλάδος έπρεπε να εξηγήσει από την αρχή στους πολιτικούς ταγούς τις θέσεις, τα αιτήματα και, προπάντων, την αξία του Θεσμού και την προσφορά του στην κοινωνία και την οικονομία. Έπρεπε να δώσει αγώνα (και μάλιστα χωρίς αποτέλεσμα), για να αποδείξει ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κομπάρσος.

Επομένως, τι αλλάζει τώρα, με τη νέα κυβέρνηση, εκτός ίσως από το ότι θα πρέπει να τονιστεί σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι στο παρελθόν ο συμπληρωματικός ρόλος της ιδιωτικής ασφάλισης;

Κανονικά, ίσως θα πρέπει να αλλάξει και κάτι ακόμα, αυτή τη φορά ως προς τη στόχευση της αγοράς. Και εξηγούμαστε: Οι αποφάσεις των πολιτικών καθορίζονται από το πολιτικό κόστος. Επομένως, για να δεχτούν τη χρησιμότητα και τη συμπληρωματικότητα του θεσμού της ιδιωτικής ασφάλισης, ίσως τελικά να πρέπει πρώτα να την αποδεχτεί η κοινωνία. Και για να γίνει αυτό, χρειάζεται εξωστρέφεια από πλευράς ασφαλιστικής αγοράς. Και ερχόμαστε στη δεύτερη απορία μας…

Η πολιτική εξωστρέφειας

Πώς υλοποιείται η πολιτική της εξωστρέφειας –όπως αυτή εκφράστηκε για πολλοστή φορά από τον Πρόεδρο ης ΕΑΕΕ, κ. Αλ. Σαρρηγεωργίου, στην πρόσφατη κοπή της πρωτοχρονιάτικής πίτας;

Τι νόημα έχουν οι εξαγγελίες περί εξωστρέφειας και πόσο χρήσιμο τελικά είναι για τον κλάδο να διοργανώνει ενδιαφέρουσες παρουσιάσεις επιτυχημένων μοντέλων και καινοτόμων πρακτικών, χωρίς να κερδίζει την προσοχή εκείνων που μπορούν να τα κάνουν πραγματικότητα και για την ελληνική αγορά;

Βεβαίως, ατυχής συγκυρία για τη συγκεκριμένη εκδήλωση ήταν το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε λίγες μόλις μέρες μετά τις εκλογές και ενώ η διαδικασία παράδοσης-παραλαβής ήταν σε εξέλιξη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, το ακροατήριο να περιοριστεί ως επί το πλείστον σε στελέχη της ασφαλιστικής αγοράς, σε λίγους ανθρώπους από την αγορά υπηρεσιών υγείας και τους υπόλοιπους διοργανωτές.

Η σύνθεση του ακροατηρίου, μάλιστα, θα έδινε το δικαίωμα σε κάποιον να ισχυριστεί ότι η εν λόγω εκδήλωση λειτούργησε περισσότερο ως προβολή της μεγαλύτερης σε μέγεθος ασφαλιστικής εταιρείας της Ολλανδίας, που τυγχάνει να είναι μητρική μιας εκ των μεγαλυτέρων ελληνικών στον τομέα της υγείας, και λιγότερο ως μια προσπάθεια του συνόλου της ασφαλιστικής αγοράς να προβάλει τον συμπληρωματικό ρόλο που μπορεί να παίξει ο θεσμός της ιδιωτικής ασφάλισης στην κοινωνία. Αυτό, όμως, αδικεί την ίδια την προσπάθεια, αλλά και την ουσία και το περιεχόμενο της εκδήλωσης, που ήταν άκρως ενδιαφέρον.

Περί ολλανδικού και άλλων μοντέλων

Σε μία χώρα σαν την Ελλάδα, που το σύστημα υγείας της πάσχει και υποβαθμίζεται χρόνο με τον χρόνο λόγω έλλειψης πόρων και οργάνωσης, το ολλανδικό μοντέλο αποτελεί ένα καλό παράδειγμα, που αξίζει να το εξετάσουμε ως χώρα.

Σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Jos Breit, Health Care Policy Advisor της Ολλανδικής Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών, κατά την παρουσίασή του, η συνεργασία του δημόσιου με τις ασφαλιστικές εταιρείες στη χώρα του κατάφερε να μειώσει το κόστος των δαπανών υγείας, χωρίς να κάνει εκπτώσεις στην ποιότητα των υπηρεσιών.

Πολύ επιγραμματικά να αναφέρουμε ότι η χρηματοδότηση του ολλανδικού μοντέλου υγείας γίνεται κατά 50% από το Κράτος, το οποίο καλύπτει τις ανάγκες των ατόμων κάτω των 18 και των οικονομικά ασθενέστερων, και το άλλο 50% από τις εισφορές των εργαζομένων, μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων (εισφορές που πληρώνουν για λογαριασμό τους οι εργοδότες και ιδιωτικά ασφαλιστήρια συμβόλαια). Οι ασφαλιστικές εταιρείες προσφέρουν ένα βασικό πακέτο πλήρους ασφάλισης σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες –δεν έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν σε κανένα την ασφάλιση.

Για την εξισορρόπηση του κινδύνου υπάρχει ένα ταμείο εξισορρόπησης (Risk Equalization Fund), το οποίο λειτουργεί ως εξής: Για κάθε μεγάλο σε ηλικία ή/και με πολλά προβλήματα υγείας ασφαλισμένο οι ασφαλιστικές εταιρείες επιδοτούνται από το Ταμείο, ενώ για κάθε νέο ή/και χωρίς προβλήματα ασφαλισμένο είναι υποχρεωμένες να αποδίδουν το επιπλέον όφελος.

Με γερές δόσεις γνήσιου αγγλικού χιούμορ, ο κ. Tom Sackville, CEO, International Federation of Health Plans, στη δική του ομιλία αναφέρθηκε σε κάποια μικρότερης ή μεγαλύτερης έκτασης παραδείγματα συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία. Χαρακτήρισε το σύστημα υγείας της Μ. Βρετανίας μονολιθικό, καθώς κατά 90% αποτελεί κρατικό μονοπώλιο, ενώ ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ακόμα και η Μ. Θάτσερ, που τα έβαλε με όλους, δεν κατάφερε να επιβληθεί στο ιατρικό κατεστημένο. Ενδιαφέροντα ήταν τα στοιχεία που έδωσε για τις ΗΠΑ, ένα σύστημα στην πλειοψηφία του ιδιωτικό. Όπως είπε, τα ασφάλιστρα δεν είναι πολύ υψηλά, ωστόσο, το 20% του ΑΕΠ δαπανάται για την υγεία, καθώς είναι πολύ υψηλό το μοναδιαίο κόστος των επεμβάσεων, των διαγνωστικών εξετάσεων και των φαρμάκων. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, μία μαγνητική στις ΗΠΑ μπορεί να κοστίζει πάνω από $1.000, ενώ την ίδια στιγμή στη Βαρκελώνη κοστίζει €175.  Τέλος, επεσήμανε τις θετικές επιπτώσεις που είχε η απόφαση της Αυστραλίας να επιβάλει ουσιαστικά, το 2000, την ιδιωτική ασφάλιση υγείας σε όσους ξεπερνούσαν ένα συγκεκριμένο εισόδημα.  Όπως είπε, αυτό σήμανε αύξηση των εργασιών για τις ασφαλιστικές εταιρείες της χώρας και βελτίωση των υπηρεσιών υγείας.

Η τεχνολογία στην υπηρεσία της υγείας

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα βρήκαμε την επιλογή να παρουσιαστούν τα αποτελέσματα από την εφαρμογή μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που δημιούργησε η Phillips για λογαριασμό της Achmea και τριών ακόμα ολλανδικών ασφαλιστικών εταιρειών.  Η συγκεκριμένη πλατφόρμα είχε ως σκοπό την παρακολούθηση, μέσω οθόνης και internet, ασθενών με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και την παροχή συμβουλών υγείας, διατροφής και βελτίωσης της καθημερινότητάς τους. Τα αποτελέσματα από τη χρήση της ήταν πολύ ενθαρρυντικά ως προς τη μείωση του κόστους για τις ασφαλιστικές εταιρείες και το σύστημα υγείας γενικότερα, αφού μείωσε τις επισκέψεις και τη νοσηλεία των ασθενών στο νοσοκομείο, ενώ παράλληλα βελτίωσε την καθημερινότητά τους.

Οργανωμένη δουλειά και ομοφωνία

Εκείνο που αναδείχτηκε, από τις ομιλίες των κ.κ. Μαζαράκη, Breit και Sackville, είναι ότι για να γίνει η μετάβαση σε ένα σύστημα σύμπραξης δημόσιου – ιδιωτικού τομέα απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός, ικανός χρόνος και ισχυρή πολιτική βούληση. Ειδικά όσον αφορά στο ολλανδικό μοντέλο, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι για να λειτουργήσει το 2006, προηγήθηκαν 20 χρόνια συστηματικής και οργανωμένης δουλειάς από μέρους των Ολλανδών και ομοφωνία από όλα τα πολιτικά κόμματα και τους κοινωνικούς φορείς.

Πόσο εύκολο είναι να γίνει κάτι τέτοιο στη χώρα μας; είναι το ερώτημα που προκύπτει και η απάντηση προϋποθέτει  …δυνατούς λύτες, ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η προσπάθεια για κάτι καλύτερο πρέπει να εγκαταλειφθεί.

Δηλώνοντας την πρόθεση του κλάδου να προτείνει εναλλακτικές, να προσφέρει εμπειρογνωμοσύνη και να συνεργαστεί εποικοδομητικά με την Πολιτεία, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Ζωής, Συντάξεων και Υγείας της ΕΑΕΕ,επεσήμανε χαρακτηριστικάότι «σε περίοδο κρίσης, η ασφαλιστική αγορά μπορεί να λειτουργήσει ως δίχτυ ασφαλείας», τονίζοντας παράλληλα τον συμπληρωματικό της ρόλο. Καθώς, όμως, ούτε η κοινωνία ούτε οι πολιτικοί μας δεν φαίνεται να έχουν πειστεί για όσα μπορεί να προσφέρει η ιδιωτική ασφάλιση, υπάρχει ανάγκη να κοινολογηθούν σε ένα ευρύτερο κοινό, προκειμένου να γίνουν αποδεκτά και να αρχίσει κάποια στιγμή να υλοποιείται η πολυπόθητη συνεργασία.

Δήμητρα Καζάντζα

Στη φωτ. από αριστερά, ο συντονιστής της εκδήλωσης, κ. Γ. Βελιώτης, Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Υγείας της ΕΑΕΕ, οι κ.κ. J. Breit και T. Sackville, και η κα Μπ. Αθανασοπούλου, Indirect Channels Manager Greece, Cyprus, Malta and Account Manager IS, Philips Hellas.

Για τις ομιλίες της εκδήλωσης πατήστε εδώ.