Ο Daniel θα είναι η αφορμή για θέσπιση υποχρεωτικής ασφάλισης;

Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε ρητώς στην ιδιωτική ασφάλιση για φυσικές καταστροφές, τόσο στη διάρκεια της ομιλίας του στην 87η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης όσο και απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε την επόμενη ημέρα (οι σχετικές αναφορές παρατίθενται ακολούθως αυτούσιες). Ωστόσο, ας μη μας διαφεύγει ότι, στην παρούσα χρονική στιγμή, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες εξαγγελίες. Πρόθεση διατυπώνει ο Πρωθυπουργός. Άμεση και ξεκάθαρη, αλλά πάντα πρόθεση…

Ο δημόσιος διάλογος που ισχυρίζεται ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ότι πρέπει να γίνει για την υποχρεωτική ασφάλιση περιουσίας από φυσικές καταστροφές είναι κάτι που και οι δύο πλευρές, κυβέρνηση και ασφαλιστική αγορά, διά του εκπροσώπου της ΕΑΕΕ, απέφυγαν έως σήμερα να κάνουν. Διάλογος προφανώς γινόταν και γίνεται, όχι όμως δημόσιος.

Τα €300 εκατ. αποθεματικό που έχει δημιουργήσει το κράτος για την αποζημίωση φυσικών καταστροφών, όπως αναφέρει ο κ. Πρωθυπουργός, είναι ανεπαρκές (να σημειωθεί ότι το ποσό της πρώτης αρωγής που καταβλήθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου για την αντικατάσταση οικοσκευής και την κάλυψη των πρώτων βιοτικών αναγκών 4.470 πληγέντων-φυσικών προσώπων ανέρχεται σε €25,6 εκατ.). Ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης, χωρίς να υπάρχει καθεστώς υποχρεωτικής ασφάλισης σήμερα, θα καταβάλει αποζημιώσεις που σύμφωνα με πρώτες εκτιμήσεις θα ξεπεράσουν τα €200 εκατ. Οι φυσικές καταστροφές –συνηγορούν σε αυτό όλοι οι ειδικοί– θα μας απασχολούν πολύ συχνότερα στα χρόνια που έρχονται. Με αδικαιολόγητα μεγάλη καθυστέρηση, ο Πρωθυπουργός φαίνεται να αντιλαμβάνεται ότι το μέτρο μιας μέτριας έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ ίσως δεν επαρκεί ως κίνητρο, αλλά χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση, για να γίνει κατανοητή από τους πολίτες και προτιμώμενη επιλογή η ιδιωτική ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών.

Αναμένουμε βεβαίως και την καθοριστικής σημασίας –ει δυνατόν ενιαία– τοποθέτηση της ασφαλιστικής αγοράς, πρωτίστως για το εάν υπάρχει ειλικρινές ενδιαφέρον να αναλάβει τον ρόλο της και υπό ποιες προϋποθέσεις, σε ένα καθεστώς υποχρεωτικής ασφάλισης έναντι φυσικών καταστροφών. 

Η δήλωση του Πρωθυπουργού

«(…) Θα το ξαναπώ, όμως: ο όγκος νερού που πολιόρκησε τη Θεσσαλία, ο όγκος νερού του «Daniel», βρίσκεται έξω από τις προδιαγραφές οποιουδήποτε αντιπλημμυρικού σχεδιασμού. Αποτελεί, ωστόσο, μια προειδοποίηση. Δεν είναι άλλοθι, είναι προειδοποίηση ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι για άλλα πλημμυρικά φαινόμενα με μικρότερη ένταση, επίσης καταστροφικά, τα οποία μάλιστα με βεβαιότητα θα χτυπήσουν και με μεγαλύτερη συχνότητα. Γι’ αυτό και πέρα από τις πρωτοβουλίες της Πολιτείας, οφείλει και η κοινωνία στο σύνολό της να λάβει μεσοπρόθεσμα μέτρα για την άμυνά της.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και μας υποχρεώνει να τα δούμε όλα διαφορετικά, και το ζήτημα των αποζημιώσεων από φυσικές καταστροφές. Έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι όσοι ασφαλίζουν τα ακίνητά τους για φυσικές καταστροφές θα έχουν σε πρώτη φάση μία έκπτωση της τάξης του 10%, στα πλαίσια ενός συστήματος κινήτρων και αντικινήτρων που θα ενθαρρύνουν την ασφάλιση.

Δεν πρέπει, όμως, να σταματήσουμε μόνο εδώ. Η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις πρέπει να καταστεί άμεσα υποχρεωτική, ενώ θα προχωρήσει γρήγορα και η αναδιάρθρωση της ασφάλισης στην αγροτική παραγωγή.

Και ναι, είναι καιρός να ξεκινήσει και στην Ελλάδα ένας δημόσιος διάλογος για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των περιουσιών, όλων των σπιτιών, όλων των παραγωγικών μονάδων από φυσικές καταστροφές. Σε έναν τόπο που αντιμετωπίζει φωτιές, πλημμύρες αλλά και σεισμούς, η επιδίωξη αυτή γίνεται μονόδρομος. Είναι ταυτόχρονα και μία μορφή συλλογικής προστασίας στην οποία έχουμε χρέος να μετέχουμε όλοι.

Το κράτος και πάλι –θέλω να το τονίσω αυτό– θα σταθεί στο πλευρό των πληγέντων. Έχουμε ήδη δημιουργήσει, όπως κάποιοι από εσάς γνωρίζετε, ένα ειδικό αποθεματικό για φυσικές καταστροφές, ύψους 300 εκατομμυρίων, που από το 2024 θα ενισχυθεί στα 600 εκατομμύρια. Αυτή η διαφορά, αυτά τα πρόσθετα 300 εκατομμύρια, θα προέλθουν από την αύξηση του φόρου ημερήσιας διαμονής από ένα έως έξι ευρώ, ιδίως στα πολυτελή ξενοδοχεία.»

Ερώτημα και απάντηση από τη συνέντευξη Τύπου:

«Νίκος Οικονόμου (Μακεδονία): Κύριε Πρόεδρε, χθες, μιλώντας για την επόμενη μέρα από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία, προαναγγείλατε την έναρξη ενός δημόσιου διαλόγου για την υποχρεωτική ασφάλιση όλων των περιουσιών, των σπιτιών και των παραγωγικών μονάδων από φυσικές καταστροφές. Κάνατε μάλιστα λόγο για μια μορφή συλλογικής προστασίας στην οποία όλοι έχουμε χρέος να συμμετέχουμε. Τι σκέψεις υπάρχουν πάνω σε αυτό; Σημαίνει αυτό ότι δεν θα γίνονται, ας το πούμε, αποζημιώσεις από τη μεριά του κράτους σε περιπτώσεις καταστροφών; (…)

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο προϋπολογισμός είναι πάρα πολύ δύσκολο να μπορεί να καλύπτει όλες τις ζημιές οι οποίες θα προκύψουν από φυσικές καταστροφές σε μια εποχή κλιματικής κρίσης.

Το κάναμε με πολύ μεγάλη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια. Ενδεικτικά θέλω να σας αναφέρω ότι για τις αγροτικές αποζημιώσεις οι οποίες δόθηκαν από το 2019 έως το 2022 προσθέσαμε στον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ συνολικά 500 εκατομμύρια ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό. Διότι πολύ απλά τα ασφάλιστρα τα οποία πλήρωναν οι αγρότες δεν ήταν αρκετά.

Άρα, θα πρέπει να μας απασχολήσει συνολικά εάν έχουμε αυτή τη δυνατότητα ως κράτος, να μπορούμε να αποζημιώνουμε όλες τις φυσικές καταστροφές και ποια είναι η ευθύνη, τελικά, του φυσικού προσώπου ή της επιχείρησης απέναντι στην ανάγκη να ασφαλίσει ο ίδιος την περιουσία τουαπέναντι σε κάτι το οποίο γνωρίζει ότι είναι πιθανόν να συμβεί κάποια στιγμή.

Έχουμε υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτων, για άλλους λόγους ενδεχομένως, που έχουν να κάνουν με την αστική ευθύνη. Όμως η ασφάλιση στα αυτοκίνητα είναι υποχρεωτική.

Πιστεύω ότι τελικά, για να το πω πολύ ευθέως, ναι, θα καταλήξουμε και σε ένα σχήμα όπου η ασφάλιση της περιουσίας θα καταστεί υποχρεωτική στη χώρα. Μπορεί να περάσουμε από στάδια, θα δούμε και τον τρόπο με τον οποίο το κράτος μπορεί να βοηθήσει, αλλά όσα περισσότερα σπίτια ασφαλίζονται τόσο χαμηλότερα είναι τα ασφάλιστρα, όπως καταλαβαίνετε. Θα χρειαστεί να συνομιλήσουμε ανοιχτά με την ασφαλιστική αγορά.

Και για κάποιες κατηγορίες, επιχειρήσεις ας πούμε, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, δεν μπορώ να καταλάβω πώς οι επιχειρήσεις αυτές παραμένουν ανασφάλιστες και δεν φροντίζουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες να προστατεύσουν την περιουσία τους.

Γιατί ελάτε, για να επανέλθω στην προηγούμενη συζήτηση την οποία κάναμε, πώς αισθάνεται ο επιχειρηματίας ο οποίος είχε ασφαλίσει την εταιρεία του όταν βλέπει ότι το κράτος θα έρθει και θα αποζημιώσει και αυτόν ο οποίος δεν έχει ασφαλίσει την εταιρεία του. Δεν θα μπει στον πειρασμό την επόμενη μέρα να μην την ασφαλίσει ή να κάνει ένα πιο αδύναμο ασφάλιστρο; Αυτές, ακριβώς, είναι οι συμπεριφορές τις οποίες δεν πρέπει να επιβραβεύουμε.

Νομίζω, λοιπόν, ότι έχει έρθει η ώρα να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση. Ήδη σχεδιάζουμε μία μεγάλη αναμόρφωση στον ΕΛΓΑ για να μπορούμε να δούμε με ποιο διαφορετικό τρόπο θα μπορέσουμε να προσαρμόσουμε την αγροτική ασφάλιση στις απαιτήσεις των καιρών. Ο κανονισμός του ΕΛΓΑ έρχεται από τη δεκαετία του ’50, άλλες εποχές. Πρέπει να αποζημιώνουμε, ενδεχομένως, περισσότερες καταστροφές αλλά πρέπει να σκεφτούμε και τον τρόπο με τον οποίο οι αγρότες και οι παραγωγοί μας καταβάλλουν τα ασφάλιστρα στον ΕΛΓΑ.

Είναι μία μεγάλη συζήτηση, δύσκολη συζήτηση, αλλά σε μία χώρα η οποία αντιμετωπίζει φωτιές, αντιμετωπίζει πλημμύρες, και ναι, αντιμετωπίζει και σεισμούς, είμαστε μια σεισμογενής χώρα, η συζήτηση αυτή είναι αναπόφευκτη (…)».

Αμαλία Ρουχωτά

Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News