Η Ασφάλιση με περισσότερους Ασφαλιστές (πολλαπλή ασφάλιση)

Σε περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει ασφαλιστεί περιουσία σε δύο ή περισσότερους ασφαλιστές, αν δεν έχει συμφωνηθεί κάτι διαφορετικό, οι ασφαλιστές ευθύνονται σε ολόκληρο για την καταβολή της ασφαλιστικής ζημίας. Είναι προφανές ότι ο ασφαλισμένος δεν δύναται να εισπράξει ποσό μεγαλύτερο από την ασφαλιστική του ζημία. Αποτελεί δε υποχρέωση του λήπτη της ασφάλισης η γνωστοποίηση της διπλής ή τριπλής κ.λπ. ασφάλισης στους ασφαλιστές.

Ο αποζημιώσας ασφαλιστής διατηρεί δικαίωμα αναγωγής λόγω μερικής υποκατάστασης, κατά του άλλου ασφαλιστή. (Σχετικά αποσπάσματα από την απόφαση του ΜΕφΑθ 86/202, δημ. ΔΕΕ, τεύχος 7, 2021, σελ. 983 επ.).

(…) Στη διπλή (πολλαπλή) ασφάλιση, ήτοι ασφάλιση του ίδιου συμφέροντος για τον ίδιο χρόνο κατά του ίδιου κίνδυνου από περισσοτέρους ασφαλιστές, σε περίπτωση επέλευσης του κινδύνου αυτού εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 15 παρ. 3 του Ν 2496/1997, η οποία σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρθρων 487-488 του ΑΚ παρέχει στον ασφαλιστή, που πλήρωσε, δικαίωμα αναγωγής, κατά των λοιπών, με μερική υποκατάστασή του (κατά την έκταση του δικαιώματος αναγωγής) στα δικαιώματα του ασφαλισμένου, έναντι αυτών (ΤρΕφΑθ 4267/2011 και ΜΕφΠειρ 7/2015 δημ. ΝΟΜΟΣ). Η αναγωγή αυτή αποτελεί ιδιαίτερη και αυτοτελή αξίωση που παράγεται απευθείας από τον νόμο (άρθρο 15 παρ. 3 του Ν 2496/1997) και όχι από αδικοπραξία ή τη σύμβαση, το δε σχετικό δικαίωμα του ασφαλιστή έναντι των λοιπών ασφαλιστών υπόκειται στη συνήθη εικοσαετή παραγραφή του άρθρου 249 του ΑΚ, που προβλέπει ότι «Εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά, οι αξιώσεις παραγράφονται σε είκοσι χρόνια», ακόμη και εάν η απαίτηση του δανειστή/ασφαλισμένου κατ’ αυτού υπόκειται σε βραχύτερη παραγραφή, διότι, δεν υπάρχει διάταξη που να προβλέπει συντομότερη παραγραφή του δικαιώματος αυτού. Σημειωτέον ότι η παραγραφή του άρθρου 10 του Ν 2496/1997, που ορίζει ότι «αξιώσεις που πηγάζουν από την ασφαλιστική σύμβαση παραγράφονται στις ασφαλίσεις ζημιών μετά από τέσσερα (4) χρόνια και στις ασφαλίσεις προσώπων μετά από πέντε (5) χρόνια από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο γεννήθηκαν», αφορά τις απαιτήσεις και αξιώσεις του ασφαλιστή και του ασφαλισμένου που ιδρύονται από την ασφαλιστική σύμβαση και όχι από τον νόμο, όπως π.χ. η αξίωση του ασφαλιστή προς καταβολή του συμφωνηθέντος ασφαλίστρου (βλ. ΑΠ 1033/2019 και ΑΠ 86/2019 NΟΜΟΣ)….

Η εφεσίβλητη αποζημίωσε τον … για την καταστροφή του ως άνω ΙΧΕ αυτοκινήτου του δυνάμει της μεταξύ αυτής και του … σύμβασης ασφάλισης, καταβάλλοντάς του διά του τελευταίου το ποσό των πενήντα πέντε χιλιάδων εξακοσίων εβδομήντα πέντε (55.675,00) ευρώ (βλ. την από … απόδειξη πληρωμής αποζημίωσης και την από … υπεύθυνη δήλωση-εξουσιοδότηση του … προς τον …). Το εν λόγω όχημα ήταν, όμως, για το χρονικό διάστημα από το μεσημέρι της … έως το μεσημέρι της … και στην εκκαλούσα, δυνάμει του υπ’ αριθμ. … ασφαλιστηρίου συμβολαίου, που είχε καταρτιστεί μεταξύ αυτής και του ιδιοκτήτη του …

Με την ως άνω σύμβαση ασφάλισης καλύπτονταν, μεταξύ άλλων, και οι ζημίες του αυτοκινήτου από πυρκαϊά και τρομοκρατικές ενέργειες, αντί ασφαλίστρου … ευρώ. Ήτοι, το ίδιο ΙΧΕ αυτοκίνητο ήταν, κατά το επίδικο χρονικό διάστημα, ασφαλισμένο για τους ίδιους κινδύνους σε δύο ασφαλιστικές εταιρείες, την εφεσίβλητη και την εκκαλούσα. …

Στην παρούσα δε υπόθεση οι διάδικοι ασφαλιστικές εταιρείες ασφάλισαν αμφότερες το αυτοκίνητο του …, η μεν εκκαλούσα στο πλαίσιο της ασφάλισης της επιχείρησης του …, η δε εφεσίβλητη αυτοτελώς για την έναντι τρίτων αστική ευθύνη από την κυκλοφορία του. Ως εκ τούτου τυγχάνει στην παρούσα υπόθεση εφαρμογής η διάταξη του άρθρου 15 παρ. 3 του Ν 2496/1997, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου ισχυρισμού της εκκαλούσας. Κατά συνέπεια, αμφότερες οι διάδικοι υποχρεούνταν εις ολόκληρον να αποζημιώσουν το … κατά αναλογία των ασφαλιστικών ποσών για τη συγκεκριμένη ζημία (ολοσχερή καταστροφή του αυτοκινήτου του) και, εφόσον η εφεσίβλητη τον αποζημίωσε πλήρως καταβάλλοντάς του το ποσό των ασφαλιστικής αποζημίωσης των … ευρώ, που αντιστοιχούσε στην αξία του ΙΧΕ αυτοκινήτου του, έχει, σύμφωνα με την ίδια ως άνω μείζονα σκέψη, αξίωση αναγωγής κατά της εφεσίβλητης λόγω μερικής υποκατάστασης στα δικαιώματα του ως άνω ασφαλισμένου κατά την έκταση αυτής (αναγωγής)… (…).

Θεόδωρος Κουτσούμπας, Δικηγόρος – Διδάκτωρ Νομικής, [email protected]
Σε συνεργασία με το περιοδικό ΣΥΝήΓΟΡΟΣ

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News