H αναθεώρηση της MID, η υπόθεση Vnuk και οι ανησυχίες των ασφαλιστών

Ένας εργάτης από την Σλοβενία προκαλεί πονοκέφαλο στους ασφαλιστές ειδικά μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προχωρήσει σε Εκτίμηση των Επιπτώσεων για την επανεξέταση της οδηγίας για την ασφάλιση αυτοκινήτων (MID).

Ποιος είναι, όμως, ο κ. Vnuk, που τόσο απασχολεί την ασφαλιστική αγορά;

Ο Σλοβένος Damijan Vnuk ήταν εργάτης σε μια φάρμα και τραυματίστηκε, όταν ένα τρακτέρ που έκανε όπισθεν τον έριξε από τη σκάλα όπου ήταν ανεβασμένος για κάποιες εργασίες.

Ο κ. Vnuk μήνυσε την ασφαλιστική εταιρεία που κάλυπτε το τρακτέρ, ζητώντας αποζημίωση. Πρωτόδικα το δικαστήριο αρνήθηκε ότι είχε δικαίωμα σε αποζημίωση. Ο κ. Vnuk αποτάθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Σλοβενίας. Η υπάρχουσα Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Ασφάλιση Μηχανοκίνητων Οχημάτων (Οδηγία 2009/103/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Σεπτεμβρίου 2009) δεν αποσαφηνίζει αν η υποχρέωση ασφάλισης αφορά όλα τα οχήματα, είτε κινούνται σε ιδιωτικό είτε σε δημόσιο χώρο. Η ασάφεια αυτή ανάγκασε το Δικαστήριο της Σλοβενίας να ζητήσει την παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η απόφαση του τελευταίου [“απόφαση Vnuk” της 4ης Σεπτεμβρίου 2014 (C-162/13)] ήταν πως ναι, κάθε όχημα, ακόμα κι όταν κινείται σε ιδιωτικό χώρο, οφείλει να είναι ασφαλισμένο για αστική ευθύνη έναντι τρίτων.

Τι υποστηρίζουν οι ασφαλιστές

Οι φορείς της ασφαλιστικής βιομηχανίας, ωστόσο, φαίνεται να διαφωνούν με τη συγκεκριμένη προσέγγιση. Η Insurance Europe και το Council of Bureaux, στα προκαταρκτικά τους σχόλια πάνω στο ερωτηματολόγιο για την Εκτίμηση των Επιπτώσεων που έθεσε προς διαβούλευση (από 28 Ιουλίου έως 20 Οκτωβρίου ) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποστηρίζουν ότι το πεδίο εφαρμογής της MID πρέπει να αφορά μόνο τα ατυχήματα που προκαλούνται από τα οχήματα με κινητήρα στο πλαίσιο της κυκλοφορίας («επιλογή 3» της Εκτίμησης Επιπτώσεων). «Οι ζημίες που προκλήθηκαν από όχημα που χρησιμοποιείται για αγροτικές, κατασκευαστικές, βιομηχανικές δραστηριότητες, για μηχανοκίνητα αθλήματα ή για δραστηριότητες εκθέσεων δεν πρέπει να περιλαμβάνονται στην υποχρεωτική κάλυψη της MID. Πρόκειται για μια λογική προσέγγιση, που επιτρέπει να διατηρηθούν οι εγχώριες ιδιαιτερότητες των διαφόρων ευρωπαϊκών αγορών με εστίαση στα οχήματα που χρησιμοποιούνται στην κυκλοφορία, επιτρέποντας παράλληλα στα κράτη μέλη που αποφάσισαν να επιλέξουν μια πιο εκτεταμένη κάλυψη να τη διατηρήσουν (π.χ. Γαλλία, Σουηδία)», σημειώνουν σχετικά στην από κοινού απάντησή τους οι δύο φορείς.

Αυτό, όμως, δεν είναι το μόνο ζήτημα για το οποίο έχει ενστάσεις η ασφαλιστική βιομηχανία. Γενικότερα, Insurance Europe και Council of Bureaux δεν φαίνεται να βλέπουν θετικά την επανεξέταση της οδηγίας για την ασφάλιση αυτοκινήτων (MID).

Στην κοινή τους απάντηση οι δύο φορείς αναφέρουν ότι το πλαίσιο που θεσπίστηκε μέσω της MID για τη διασφάλιση της υποχρεωτικής αστικής ευθύνης και της προστασίας των χρηστών του οδικού δικτύου λειτουργεί ήδη καλά και αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει και με τις συνεχιζόμενες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως τα συνδεδεμένα και αυτόνομα οχήματα (ήταν ένα από τα βασικά ερωτήματα της Εκτίμησης Επιπτώσεων).

Όχι στη τυποποιημένη δήλωση ιστορικού ζημιών

Ένα άλλο σημείο στο οποίο η Insurance Europe πρόβαλε αντιρρήσεις αφορά τη δυνατότητα θέσπισης από την ΕΕ τυποποιημένης δήλωσης ιστορικού ζημιών. «Μια τέτοια τυποποιημένη δήλωση θα ήταν τόσο αποδιοργανωτική όσο και περιορισμένης προστιθέμενης αξίας», αναφέρει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «σε μια απελευθερωμένη ευρωπαϊκή ενιαία αγορά, οι ασφαλιστές πρέπει να παραμείνουν ελεύθεροι να αποφασίζουν σε ποιο βαθμό το ιστορικό ζημιών επηρεάζει την κάλυψη που προσφέρουν. Η Insurance Europe επιδιώκει να κατανοήσει καλύτερα τη βάση των ανησυχιών που παρουσιάζονται στην Εκτίμηση των Επιπτώσεων (ΙΙΑ) για το θέμα αυτό και να συζητήσει τις λύσεις αναλόγως», επισημαίνει, θυμίζοντας τις κατευθυντήριες γραμμές που δημοσίευσε το 2014, για να διευκολύνει την κυκλοφορία πληροφοριών σχετικά με το ιστορικό ζημιών και την αξιολόγηση των bonus/malus από τους ασφαλιστές που λειτουργούν σε δύο διαφορετικές εθνικές αγορές.

Για τις περιπτώσεις αφερεγγυότητας

Η φερεγγυότητα των εταιρειών που προσφέρουν αστική ευθύνη αυτοκινήτου ήταν ένα ακόμα ερώτημα, για το οποίο οι φορείς της ασφαλιστικής αγοράς υπογράμμισαν την ανάγκη να γίνει σωστή κατανόηση των διακυβευόμενων ζητημάτων πριν από τη λήψη οποιασδήποτε απόφασης, καθώς και να επιβεβαιωθεί ότι η Insurance Europe αντιτίθεται στην πρόταση για πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης.

Παράλληλα, τόσο η Insurance Europe όσο και το Council of Bureaux θεωρούν ότι «υπάρχει περιθώριο βελτίωσης όσον αφορά την κατάσταση θύματος διασυνοριακού τροχαίου ατυχήματος, σε περίπτωση που το υπόχρεο όχημα είναι ασφαλισμένο σε αφερέγγυο ασφαλιστή αστικής ευθύνης, περιλαμβανομένων τόσο των ασφαλιστών αστικής ευθύνης που ασκούν δραστηριότητα αποκλειστικά στις εγχώριες αγορές τους, όσο και εκείνων που δραστηριοποιούνται διασυνοριακά, μέσω της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών (FOS) ή της ελεύθερης εγκατάστασης (FOE) –συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που λειτουργούν αποκλειστικά μέσω FOS/FOE). Όταν ο ασφαλιστής αστικής ευθύνης ασκεί διασυνοριακή δραστηριότητα μέσω της FOS ή της FOE, αυτό εγείρει, επίσης, το ερώτημα ποια αγορά θα πρέπει να φέρει την οικονομική επιβάρυνση της αφερεγγυότητας (η αγορά του κράτους μέλους καταγωγής, βάσει της αρχής ελέγχου της χώρας προέλευσης, ή το κράτος μέλος υποδοχής, με βάση το ότι ο ασφαλιστής που λειτουργεί εκεί θα έχει πληρώσει και το ταμείο/επικουρικό κεφάλαιο της χώρας αυτής)».

Επιπλέον, η Insurance Europe και το Council of Bureaux δήλωσαν πρόθυμα να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τη διαδικασία και την περιοδικότητα των προσαρμογών των ελάχιστων ποσών κάλυψης, όπως προβλέπεται στη MID.