Διαχείριση Εργασιακού Άγχους (Stress Management)
Γράφει η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου*,
Ψυχολόγος BSc – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, Συντονίστρια Σεμιναρίων.
Ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, σε συνδυασμό με τους ασαφείς ρόλους και ευθύνες και την ανασφάλεια εργασίας, καθώς επίσης και η πίεση του χρόνου αποτελούν παράγοντες εργασιακού άγχους, που απαιτούν μηχανισμούς αντιμετώπισής τους.
Η αίσθηση της συνεχούς πίεσης οδηγεί συχνά τους εργαζόμενους στην αναζήτηση τρόπων διατήρησης της συναισθηματικής τους σταθερότητας και ανάκτησης του ελέγχου της επαγγελματικής τους καθημερινότητας.
Όσον αφορά τις στρατηγικές διαχείρισης του άγχους, σε ατομικό επίπεδο συμβάλλουν στο να νιώθει ο εργαζόμενος αυτόνομος και ότι μπορεί να μειώσει το χάος που ενδέχεται να έχει δημιουργηθεί, ενώ προστατεύει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική του υγεία. Σε αυτό το πλαίσιο, η αποτελεσματική διαχείριση του χρόνου, η ιεράρχηση των εργασιών, η πρόβλεψη από πριν των περιόδων υψηλού φόρτου εργασίας φέρνει την ανάκτηση και διατήρηση του ελέγχου και της λειτουργικότητας.
Επίσης, χρειάζεται να υπάρχουν πρακτικές που επικεντρώνονται στο συναίσθημα και στη διαχείριση της συναισθηματικής αντίδρασης απέναντι στους στρεσογόνους παράγοντες, ιδιαίτερα για αυτούς που δεν είναι στο πεδίο του ελέγχου των εργαζομένων. Σε αυτές τις πρακτικές συμπεριλαμβάνονται ο διαλογισμός, οι τεχνικές αναπνοής, μικρά διαλείμματα σιωπών, ο επαρκής ύπνος, η τακτική άσκηση, η ισορροπημένη διατροφή. Επίσης, η συζήτηση με συναδέλφους που εμπιστευόμαστε, οι σύντομοι περίπατοι και η άσκηση, η καθιέρωση θετικών πρακτικών, όπως η ευγνωμοσύνη για τα θετικά που συμβαίνουν μέσα στην ημέρα. Όλα αυτά επιτρέπουν στους εργαζόμενους να ανακάμψουν συναισθηματικά, να δημιουργήσουν μια ψυχολογική απόσταση και να αναδιαμορφώσουν το εσωτερικό τους πλαίσιο, ακόμη και εάν δεν αλλάζουν οι εξωτερικές συνθήκες.
Παρόλο που όλα αυτά που αναφέρουμε αφορούν την ατομική αντιμετώπιση, η αποτελεσματικότητά τους συνδέεται με τη στάση της ηγεσίας και τις δυνατότητες ή τους περιορισμούς που θέτει όσον αφορά τη διαχείριση του άγχους από τους εργαζόμενους. Οι ατομικές στρατηγικές έχουν περιορισμούς, όταν η οργανωτική δυσλειτουργία επιμένει.
Σύμφωνα με έρευνες, η έκδηλη παρουσία της ηγεσίας λειτουργεί ως προστατευτικός παράγοντας, που κάνει την αντιμετώπιση του άγχους πιο αποτελεσματική. Η ενθάρρυνση για τη δημιουργία κουλτούρας με πρακτικές όπου το άγχος κανονικοποιείται και οι τρόποι αντιμετώπισης και διαχείρισης μοιράζονται, μπορεί να ενισχύσει τη συλλογική ανθεκτικότητα και να μειώσει το στίγμα γύρω από τη συναισθηματική ευαλωτότητα.
Είναι σημαντικό τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους να συνειδητοποιήσουν ότι το άγχος δεν είναι μόνο ένα ατομικό πρόβλημα, αλλά αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης με το ευρύτερο περιβάλλον. Για αυτόν τον λόγο, είναι ουσιώδες:
- Να αναπτύσσονται τρόποι και τακτικές, ώστε να αναγνωρίζουν οι εργαζόμενοι τις δυνάμεις και τις ικανότητες από προηγούμενες επιτυχίες, που συνέβαλαν να ξεπεραστούν δυσκολίες του παρελθόντος.
- Η θετική αναδιατύπωση τυχόν αρνητικών καταστάσεων σε ευκαιρίες, ώστε να καλλιεργείται η θετική προοπτική και να ενισχύεται το κίνητρο.
- Η δημιουργία ενός θετικού πυρήνα, μέσω της διαδικασίας προσδιορισμού αυτών που λειτουργούν καλύτερα και εστιάζοντας σε ένα θετικό μέλλον, δημιουργεί μια προστατευτική βάση ενάντια στο άγχος.
Επίσης, αυτό επιτυγχάνεται εάν οι managers, ιδιαίτερα εκείνοι που έρχονται σε άμεση επαφή με τους εργαζόμενους, είναι εκπαιδευμένοι, ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν τα πρώιμα σημάδια συναισθηματικής έντασης. Χρειάζεται να έχουν ανοικτή επικοινωνία με την ομάδα τους και να έχουν σχεδιάσει πρακτικές αντιμετώπισης, όπως για παράδειγμα ευέλικτο πρόγραμμα, μικρά διαλείμματα, αποτελεσματικούς τρόπους κατανομής του φόρτου εργασίας. Για να επιτευχθεί αυτό, χρειάζεται να διασφαλίζεται ότι οι εργαζόμενοι έχουν φωνή, ότι τους επιτρέπεται να εκφράζουν τις δυσκολίες τους και ότι έχουν το δικαίωμα να προτείνουν τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών, που θα ληφθούν σοβαρά υπόψη και με επιχειρήματα, είτε θα εφαρμοστούν είτε όχι.
Η απτή παρουσία ηγεσίας με ενσυναίσθηση, καθώς και η πρόσβαση σε εκπαιδευτικά προγράμματα συμβάλλουν στην ανάπτυξη νέων εργαλείων αντιμετώπισης, ενώ παράλληλα οι εργαζόμενοι νιώθουν ότι υποστηρίζονται, αποκτούν αυτοπεποίθηση και συναισθηματική ισορροπία, και βελτιώνεται η απόδοσή τους. Αυτό προϋποθέτει ότι η πρόληψη του άγχους και οι τρόποι αντιμετώπισής του θα πρέπει να ενσωματωθούν στις καθημερινές πρακτικές και να μην περιορίζονται σε μεμονωμένες παρεμβάσεις ή διαχείριση κρίσεων.
* Η κα Χριστίνα Παναγιωτακοπούλου παρέχει υπηρεσίες σε εταιρείες μέσω ατομικών συνεδριών, μικρών ομάδων εργασίας, εκπαιδευτικών σεμιναρίων και συμβουλευτικής (coaching).
Διατηρεί προσωπικό γραφείο για την παροχή συνεδριών ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής σε άτομα, οικογένειες, ζευγάρια και ομάδες.
Έχει υπάρξει ανώτατο στέλεχος Ασφαλιστικών Εταιρειών.
e-mail: [email protected]
Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News
