Θωρακισμένη, σύμφωνα με την ΤτΕ, η ελληνική ασφαλιστική αγορά

Τα εποπτικά κεφάλαια ανέρχονται σε €2,6 δισεκ., έναντι απαιτούμενων €0,8 δισεκ., διαμορφώνοντας τον δείκτη φερεγγυότητας σε επίπεδο τριπλάσιο του απαιτουμένου

 Στην «Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική 2014-15», που υποβλήθηκε σήμερα στην Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων και το Υπουργικό Συμβούλιο, σύμφωνα με όσα προβλέπει το Καταστατικό της, περιέχεται το ακόλουθο κείμενο που αφορά την Αγορά Ιδιωτικής Ασφάλισης στη Χώρα μας.

Καταγράφοντα τα σημαντικότερα μεγέθη που αφορούν τις επιδόσεις της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς κατά την παρελθούσα χρονιά, καθώς και οι ενέργειες προετοιμασίας για το νέο εποπτικό πλαίσιο (Φερεγγυότητα II):

 Στην ασφαλιστική αγορά της Ελλάδος δραστηριοποιούνται εξήντα επτά (67) ασφαλιστικές επιχειρήσεις με καθεστώς εγκατάστασης. Σαράντα έξι (46) εξ αυτών έχουν έδρα στην Ελλάδα, δύο (2) είναι υποκαταστήματα τρίτων χωρών και δεκαεννέα (19) υποκαταστήματα κρατών-μελών της ΕΕ-ΕΟΧ, η φερεγγυότητα των οποίων εποπτεύεται από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές του κράτους- μέλους καταγωγής.¹

Για τέταρτη χρονιά συνεχίστηκε η μείωση της παραγωγής των συνολικών ασφαλίστρων, η οποία όμως το έτος 2014 ήταν οριακή (-0,5%). Σε αντίθεση με την παραγωγή του κλάδου ζημιών, η οποία εξακολούθησε να υποχωρεί (-9,3%), η παραγωγή στις ασφαλίσεις ζωής ανέκαμψε για πρώτη χρονιά, μετά από τρία συνεχόμενα έτη πτώσης, με εντυπωσιακό ρυθμό ύψους 11,8%.

Η σημαντική άνοδος στην παραγωγή ασφαλίστρων ζωής αποδίδεται στις ασφαλίσεις του κλάδου ΙΙΙ (ασφαλίσεις ζωής που συνδέονται με επενδύσεις – unit linked), οι οποίες το 2014 αυξήθηκαν κατά 65%, κυρίως χάρη στις ασφαλίσεις εφάπαξ καταβολής ασφαλίστρου οι οποίες υπερδιπλασιάστηκαν (129,8%). Επίσης, οι ασφαλίσεις του κλάδου IV (ασφαλίσεις υγείας) παρουσίασαν σημαντική άνοδο και το 2014 (30,1%), αναδεικνύοντας τη στροφή της ασφαλιστικής αγοράς στις βραχυχρόνιες ασφαλίσεις υγείας και νοσοκομειακών καλύψεων.

Η πτώση στην παραγωγή ασφαλίστρων ζημιών αποδίδεται κυρίως στις ασφαλίσεις αυτοκινήτων (αστική ευθύνη, ίδιες ζημίες οχημάτων), οι οποίες εμφάνισαν διπλάσιο ποσοστό μείωσης (-11,6%) σε σχέση με τις ασφαλίσεις των λοιπών κλάδων ζημιών (-5,8%).

Το 2014 η παραγωγή ασφαλίστρων διαμορφώθηκε σε 4,0 δισεκ. ευρώ, εκ των οποίων το 46,5% προήλθε από ασφαλίσεις ζωής και το 53,5% από ασφαλίσεις κατά ζημιών.

Όσον αφορά το βαθμό συγκέντρωσης και την κατάταξη της αγοράς σε όρους ασφαλίστρων δεν υπήρξαν σημαντικές μεταβολές. Οι 5 και 10 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στις ασφαλίσεις ζωής κατέχουν το 76,6% και 92,8% της συγκεκριμένης αγοράς και οι 5 και 10 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στις ασφαλίσεις κατά ζημιών το 38,0% και 63,0% αντίστοιχα.

Το σύνολο του ενεργητικού των εποπτευόμενων από την Τράπεζα της Ελλάδος ασφαλιστικών επιχειρήσεων, με βάση τον εποπτικό ισολογισμό, ανήλθε σε 15,5 δισεκ. ευρώ, ενώ το σύνολο των ασφαλιστικών υποχρεώσεων (τεχνικών αποθεμάτων) διαμορφώθηκε σε 11,8 δισεκ. ευρώ, παρουσιάζοντας ελαφρά άνοδο. Εξ αυτών, 8,4 δισεκ. ευρώ αφορούν ασφαλίσεις ζωής, εκ των οποίων τα 2,2 δισεκ. ευρώ αφορούν ασφαλιστικές προβλέψεις συμβολαίων unit linked, ενώ τα υπόλοιπα 3,4 δισεκ. ευρώ αφορούν τεχνικές προβλέψεις ασφαλίσεων κατά ζημιών.

Τέλος, τα εποπτικά κεφάλαια ανέρχονται σε 2,6 δισεκ. ευρώ, έναντι απαιτούμενων 0,8 δισεκ. ευρώ, διαμορφώνοντας τον δείκτη φερεγγυότητας σε επίπεδο τριπλάσιο του απαιτουμένου.

Όσον αφορά τις ενέργειες προετοιμασίας για το νέο εποπτικό πλαίσιο (Φερεγγυότητα II) ², το οποίο θα εφαρμοστεί από 1.1.2016, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ήδη ενσωματώσει στις εποπτικές της πρακτικές τα ενδιάμεσα μέτρα εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (European Insurance and Occupational Pensions Authority – ΕΙΟΡΑ) και τα έχει αναρτήσει στο δικτυακό της τόπο, σηματοδοτώντας την αρχή της μετάβασης στο νέο εποπτικό πλαίσιο. Τα μέτρα  αυτά αναφέρονται κυρίως στην υποχρέωση των επιχειρήσεων για καθιέρωση κατάλληλου συστήματος διακυβέρνησης και ελέγχου (Πυλώνας ΙΙ), καθώς και στη διαμόρφωση των εποπτικών αναφορών (Πυλώνας ΙΙΙ).

Με σκοπό την ολοκλήρωση του νομοθετικού πλαισίου για την εφαρμογή της Φερεγγυότητας ΙΙ, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον κατ’ εξουσιοδότηση Κανονισμό (ΕΕ) 2015/35 της 10ης Οκτωβρίου 2014 για τη συμπλήρωση της Οδηγίας 2009/138/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την ανάληψη και την άσκηση δραστηριοτήτων ασφάλισης και αντασφάλισης. Έκτοτε, η ΕΙΟΡΑ έχει εκδώσει σειρά Κατευθυντήριων Γραμμών, ούτως ώστε να διασφαλίσει τη συνεπή και ομοιόμορφη εφαρμογή της Φερεγγυότητας ΙΙ.

Για την αξιολόγηση του βαθμού ετοιμότητας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων αναφορικά με τις απαιτήσεις διακυβέρνησης, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει ζητήσει από καθεμία από αυτές την αυτοαξιολόγησή της σχετικά με το βαθμό ετοιμότητάς της, καθώς και τη δέσμευσή της σχετικά με καθορισμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των απαιτούμενων ενεργειών. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης παρακολουθείται και επικαιροποιείται σε τακτική βάση. Στο πλαίσιο αυτό, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις έχουν την υποχρέωση υποβολής των εκθέσεων των βασικών λειτουργιών (αναλογιστική λειτουργία, διαχείρισης κινδύνου, εσωτερικού ελέγχου και κανονιστικής συμμόρφωσης).

Σύμφωνα με τη Φερεγγυότητα ΙΙ, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις αναμένεται να προβαίνουν σε ίδια αξιολόγηση του κινδύνου και της φερεγγυότητάς τους σε περιοδική βάση, τα δε αποτελέσματα θα υποβάλλονται στην εποπτική αρχή. Η σχετική έκθεση θα πρέπει να περιλαμβάνει την εκτίμηση της κάθε ασφαλιστικής επιχείρησης για τις συνολικές κεφαλαιακές της απαιτήσεις, την αξιολόγησή της για τη δυνατότητα συμμόρφωσης με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και τις τεχνικές προβλέψεις, καθώς και για το βαθμό απόκλισης του προφίλ κινδύνου της από τις παραδοχές στις οποίες έχει βασιστεί ο υπολογισμός της κεφαλαιακής απαίτησης φερεγγυότητας σύμφωνα με την τυπoποιημένη μέθοδο. Η Τράπεζα της Ελλάδος, με σκοπό την παρακολούθηση της προετοιμασίας της ασφαλιστικής αγοράς, έχει ζητήσει την υποβολή ενδιάμεσων δοκιμαστικών εκθέσεων.

Για την αξιολόγηση του επιπέδου συμμόρφωσης της ασφαλιστικής αγοράς, έχει διευρωπαϊκά καθοριστεί η 3.6.2015 ως η ημερομηνία κατά την οποία οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις έπρεπε να προβούν στην υποβολή των προβλεπόμενων από το νέο πλαίσιο ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων σε ατομική βάση με ημερομηνία αναφοράς τις 31.12.2014. Τα ποσοτικά στοιχεία θα προωθηθούν στην ΕΙΟΡΑ. Η αντίστοιχη ετήσια υποβολή σε επίπεδο ομίλων αναμένεται μέχρι τις 15.7.2015.

Στο πλαίσιο της έγκαιρης προετοιμασίας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων για τις ανωτέρω υποβολές στοιχείων, η ΕΙΟΡΑ δημοσιεύει, από τον Ιανουάριο του 2015 και σε μηνιαία βάση, τη σχετική χρονική “καμπύλη απόδοσης των επιτοκίων άνευ κινδύνου” και της “συμμετρικής προσαρμογής” της βάσει τυποποιημένης μεθόδου επιβάρυνσης κεφαλαίου λόγω μετοχών. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις καλούνται να χρησιμοποιούν την πληροφόρηση αυτή κατά τους σχετικούς υπολογισμούς.

Τέλος, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την προετοιμασία τους για το νέο πλαίσιο το συντομότερο δυνατόν, ώστε να έχουν το χρόνο για να κρίνουν τυχόν ανάγκη εφαρμογής μεταβατικών μέτρων προκειμένου να λάβουν τη σχετική έγκριση από την Τράπεζα της Ελλάδος.

1.  Οι 48 ασφαλιστικές επιχειρήσεις των οποίων η φερεγγυότητα εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος κατέχουν μερίδιο αγοράς 94,0%, εκ του οποίου το 41,9% αφορά θυγατρικές ευρωπαϊκών ομίλων, 36,6% αφορά θυγατρικές ελληνικών τραπεζών και το υπόλοιπο 15,5% λοιπές επιχειρήσεις.
2. Η Φερεγγυότητα II βασίζεται σε ένα σύστημα τριών πυλώνων, που αποτελείται από τις (i) ποσοτικές απαιτήσεις, (ii) τις ποιοτικές απαιτήσεις, οι οποίες σχετίζονται κυρίως με τις απαιτήσεις διακυβέρνησης και εποπτείας, και (iii) την εποπτική αναφορά και τη δημοσιοποίηση πληροφοριών.