Εμπόδια στο διασυνοριακό εμπόριο ασφαλιστικών προϊόντων

Το δίκαιο των συμβάσεων δεν αποτελεί το βασικό εμπόδιο για την ενιαία ασφαλιστική αγορά της ΕΕ. Άλλοι παράγοντες είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια στις διασυνοριακές πωλήσεις ασφαλιστικών προϊόντων. Αυτό υποστηρίζει η Insurance Europe, σε δελτίο τύπου που εξέδωσε, με αφορμή τη δημοσίευση της Έκθεσης της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων της ΕΕ, μέλος τη οποίας ήταν και η ίδια.

Η Insurance Europe δηλώνει πεπεισμένη ότι το δίκαιο των συμβάσεων είναι μόνον ένα σοβαρό εμπόδιο για τη διασυνοριακή ασφάλιση εντός της ΕΕ, μεταξύ πολλών άλλων πιο σημαντικών, και ορθώς αυτό αναγνωρίζεται και από την ομάδα εμπειρογνωμόνων.

Πιο συγκεκριμένα, οι διαφορές-εμπόδια εντοπίζονται στα εξής: 

• Στη γνώση του πελάτη και στην κατανόηση του πραγματικού κινδύνου που προτείνεται για κάλυψη.

• Στις γλωσσικές διαφορές.

• Στις πολιτισμικές διαφορές, συμπεριλαμβανομένων και των προσδοκιών των κατά τόπους ασφαλισμένων.

• Στην ανάγκη χειρισμού των απαιτήσεων σε τοπικό επίπεδο.

• Στη μορφή και τη συχνότητα εμφάνισης της απάτης, ιδίως στην ασφάλιση αυτοκινήτων.

• Στη φορολογική και εργατική νομοθεσία, ιδίως για τα προϊόντα ιδιωτικής συνταξιοδότησης.

• Στο νομικό, κανονιστικό και εποπτικό περιβάλλον μιας χώρας και,

• Στις διασυνοριακές δυνατότητες προσφυγής.

«Οι παράγοντες αυτοί έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο στη διασυνοριακή παροχή ασφαλιστικών υπηρεσιών από τις διαφορές στο δίκαιο των συμβάσεων, δεδομένου ότι επηρεάζουν τον κίνδυνο που θα αναληφθεί από τον ασφαλιστή, το σχεδιασμό του ασφαλιστικού προϊόντος και την επακόλουθη διαχείριση των απαιτήσεων και την υποστήριξη πελατών», σημειώνει η Insurance Europe.

Επίσης, επηρεάζουν την εμπορική απόφαση ενός ασφαλιστή, εάν η προσφορά διασυνοριακών υπηρεσιών ταιριάζει με τη στρατηγική της εταιρείας απέναντι στον κίνδυνο, το είδος της ασφάλισης (μικροί ή μεγάλοι κίνδυνοι), την κατηγορία των ασφαλίσεων (ζωής, ζημιών ή συνδεδεμένες με επενδύσεις) καθώς και του ασφαλισμένου στόχου (μεμονωμένα συμβόλαια, ΜΜΕ ή μεγάλων επιχειρήσεων). Σε περίπτωση που ληφθεί απόφαση να εισέλθουν σε μια νέα αγορά, οι ασφαλιστές τείνουν να ξεπεράσουν τις διαφορές στο δίκαιο των συμβάσεων.

«Η Insurance Europe πιστεύει ότι η διεύρυνση των διασυνοριακών  ασφαλιστικών συναλλαγών εντός της ΕΕ θα πρέπει να εξελίσσεται και να καθοδηγείται από την αγορά, με βάση την πραγματική ζήτηση», δήλωσε η Γενική Διευθύντρια της Insurance Europe, κα Michaela Koller.

Η έκθεση της Ομάδας εμπειρογνωμόνων της ΕΕ

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων που συστάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να εξετάσει τα εμπόδια στις διασυνοριακές συναλλαγές από το ασφαλιστικό δίκαιο σε όλα τα κράτη μέλη (IP/13/74), εξέδωσε την αναλυτική της έκθεση στις 27 Φεβρουαρίου.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι οι διαφορές στο δίκαιο των συμβάσεων παρεμποδίζουν τη διασυνοριακή παροχή ασφαλιστικών προϊόντων, αυξάνοντας το κόστος, δημιουργώντας νομική αβεβαιότητα και καθιστώντας δύσκολο για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να ασφαλιστούν σε άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προς το παρόν, ένας πολίτης που μετακινείται για να εργαστεί σε άλλη χώρα της ΕΕ μπορεί να χρειαστεί να πάρει ένα νέο ασφαλιστήριο συμβόλαιο αυτοκινήτου ή θα αντιμετωπίσει προβλήματα με τα δικαιώματά του στο πλαίσιο ενός ιδιωτικού συνταξιοδοτικού προγράμματος, εάν αυτό έχει συναφθεί στη χώρα καταγωγής του. Ομοίως, οι επιχειρήσεις με υποκαταστήματα σε πολλές χώρες της ΕΕ ενδέχεται να χρειαστεί να συνάψουν διαφορετικά ασφαλιστικά συμβόλαια σε κάθε χώρα, αντί ενός ενιαίου ασφαλιστηρίου για το σύνολο των δραστηριοτήτων τους στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τώρα θα δώσει την έκθεση σε διαβούλευση με τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τον τομέα των ασφαλίσεων για την εξεύρεση πιθανών λύσεων.

«Περισσότερα από 20 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς μας, το διασυνοριακό εμπόριο στον τομέα των ασφαλίσεων απέχει πολύ από το να εξομαλυνθεί», δήλωσε η Αντιπρόεδρος, κα Viviane Reding (φωτ.), Επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ. «Στην πραγματικότητα λίγοι μόνο πελάτες μπορούν να αγοράσουν ασφαλιστικά προϊόντα σε άλλες χώρες, με μόλις το 0,6% των ασφαλίστρων στον κλάδο αυτοκινήτων και το 2,8% στον κλάδο περιουσίας να προσφέρονται διασυνοριακά στην ΕΕ. Η έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων που δημοσιεύεται σήμερα δείχνει ότι μερικά από αυτά τα προβλήματα πηγάζουν από τις διαφορές στο δίκαιο των συμβάσεων. Υπάρχει μεγάλη δυναμική για την παροχή διασυνοριακών ασφαλιστικών προϊόντων. Ας βεβαιωθούμε ότι θα κάνουμε το καλύτερο για να το εκμεταλλευτούμε. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ανταγωνιστικής θέσης των κορυφαίων ασφαλιστών της ΕΕ στην παγκόσμια αγορά», τόνισε.

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων για τον “European Insurance Contract Law” ήταν επιφορτισμένη να εντοπίσει σε πoιο βαθμό οι διαφορές στο δίκαιο συμβάσεων παρεμποδίζουν τη διασυνοριακή παροχή και χρήση των ασφαλιστικών προϊόντων. Αποτελείται από 20 μέλη, προερχόμενα από 12 κράτη-μέλη, με διαφορετικές επαγγελματικές εμπειρίες, τα οποία πραγματοποίησαν δέκα συνεδριάσεις το 2013 και το 2014. Η έκθεση δημοσιεύθηκε στις 27 Φεβρουαρίου, μόλις μία ημέρα μετά την ισχυρή υποστήριξη που έδωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς ένα προαιρετικό ευρωπαϊκό δίκαιο των πωλήσεων, που ήρε τα εμπόδια στο δίκαιο των συμβάσεων που σχετίζονται με την εμπορία των ψηφιακών προϊόντων και συναφών υπηρεσιών σε ολόκληρη την ΕΕ (MEMO/14/137).

Τα κύρια πορίσματα της έκθεσης για το ευρωπαϊκό δίκαιο για τις ασφαλιστικές συμβάσεις είναι:

• Σε πολλές περιπτώσεις ασφάλισης ζωής, οχήματος ή αστικής ευθύνης προϊόντων που πωλούνται στους καταναλωτές, οι ασφαλιστικές εταιρείες πρέπει να προσαρμόσουν τις συμβάσεις τους σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις της χώρας που είναι εγκατεστημένος ο ασφαλισμένος. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναπτύξουν νέες συμβάσεις, για να συμμορφωθούν, για παράδειγμα, με τους κανόνες για την προσυμβατική πληροφόρηση.

• Διαφορές στο δίκαιο των συμβάσεων εμποδίζουν την προσφορά ασφαλιστικών προϊόντων σε διασυνοριακό επίπεδο. Αυξάνουν το κόστος για τη διασυνοριακή παροχή ασφαλιστικών υπηρεσιών, δημιουργούν νομική αβεβαιότητα και κάνουν πολύ δύσκολη για τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις την ασφάλιση σε άλλα κράτη-μέλη.

• Τα εμπόδια στο δίκαιο των συμβάσεων απαντώνται κυρίως στον τομέα της ασφάλισης ζωής, καθώς και σε κλάδους όπως η ευθύνη και η ασφάλιση αυτοκινήτων. Η έκθεση διαπιστώνει ότι τα προβλήματα είναι λιγότερο πιθανό να εμφανιστούν στους κλάδους ασφάλισης που αφορούν μεγάλους κινδύνους της αγοράς, που συνδέονται με το εμπόριο ή με ορισμένες ασφάλειες που αφορούν μεγαλύτερες εταιρείες -όπως στον τομέα της ασφάλισης μεταφορών.

Για την ιστορία

Στις 11 Οκτωβρίου 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα προαιρετικό κοινό ευρωπαϊκό δίκαιο των πωλήσεων για την ενίσχυση του εμπορίου και τη διεύρυνση των επιλογών των καταναλωτών σε τομείς εκτός των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (IP/11/1175, MEMO/11/680). Στις 21 Σεπτεμβρίου 2011, η Αντιπρόεδρος, κα Viviane Reding, συναντήθηκε με τους ηγέτες των ευρωπαϊκών ασφαλιστικών εταιρειών για να ξεκινήσει ένα διάλογο με τον τομέα των ασφαλίσεων (MEMO/11/624).

Στις 31 Ιανουαρίου 2013, η Επιτροπή συνέστησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων (IP/13/74), ως συνέχεια της παραπάνω συνάντησης και των ανησυχιών που διατύπωσαν τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης σχετικά με μια «Πράσινη Βίβλο για τις επιλογές πολιτικής για τη θέσπιση ενός ευρωπαϊκού δικαίου των συμβάσεων για καταναλωτές και επιχειρήσεις», που προηγήθηκαν της παρούσας πρότασης (IP/10/872). Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι των ασφαλιστικών εταιρειών επεσήμαναν ότι αυτή τη στιγμή δεν ήταν δυνατό να παρέχουν ενιαία ασφαλιστικά προϊόντα σε όλη την ΕΕ, με βάση ένα ενιαίο ευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο. Σημείωσαν ότι οι διαφορές των νομοθεσιών όσον αφορά τα ασφαλιστήρια συμβόλαια δημιουργούν πρόσθετα έξοδα και νομική αβεβαιότητα στις διασυνοριακές ασφαλιστικές συναλλαγές.

Στη συνέχεια, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να εξετάσει την κατάσταση στον ασφαλιστικό τομέα με περισσότερες λεπτομέρειες (ψήφισμα του ΕΚ 2011/2013/(INI)) .

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων έφερε σε επαφή βασικούς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένων των παρόχων ασφάλισης, των εκπροσώπων καταναλωτικών οργανώσεων και των επιχειρήσεων, ακαδημαϊκών και επαγγελματιών του νομικού κλάδου, οι οποίοι συνεδρίαζαν σε μηνιαία βάση.