Καθώς η οικονομική και η ενεργειακή κρίση εντείνονται, οι κυβερνοκίνδυνοι και η διακοπή εργασιών αναδεικνύονται οι κορυφαίοι κίνδυνοι για τις επιχειρήσεις το 2023, σύμφωνα με την 12η ετήσια έρευνα της Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS) για τους βασικούς επιχειρηματικούς κινδύνους σε όλο τον κόσμο. Οι φυσικές καταστροφές και η κλιματική αλλαγή υποχωρούν στην κατάταξη, καθώς οι εταιρείες δίνουν προτεραιότητα στις πιεστικές μακροοικονομικές ανησυχίες –πληθωρισμό, ενεργειακή κρίση και πιθανή ύφεση. Η πανδημία υποχωρεί επίσης στη λίστα των ανησυχιών, καθώς οι περιορισμοί του Covid-19 έχουν σε μεγάλο βαθμό καταργηθεί.

Το Βαρόμετρο της Allianz για το 2023 χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και αλλαγή. Τα περιστατικά στον κυβερνοχώρο και η διακοπή εργασιών αποτελούν τις μεγαλύτερες ανησυχίες των εταιρειών για δεύτερη συνεχή χρονιά (αμφότερες συγκέντρωσαν το 34% των απαντήσεων). Kαθώς οι οικονομικές και πολιτικές συνέπειες, στον απόηχο του covid-19 και του πολέμου στην Ουκρανία, αυξάνονται, στην κορυφής της φετινής λίστας των παγκόσμιων επιχειρηματικών κινδύνων, βρίσκονται επίσης οι μακροοικονομικές εξελίξεις, όπως ο πληθωρισμός, η αστάθεια των χρηματοπιστωτικών αγορών και η διαφαινόμενη ύφεση (από τo #10 στο #3 σε σχέση με πέρυσι), καθώς και οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης (νέα είσοδος στο #4).

Τέτοιες πιεστικές ανησυχίες απαιτούν άμεση δράση από τις εταιρείες, γεγονός που εξηγεί γιατί τόσο οι φυσικές καταστροφές (από το #3 στο #6) όσο και η κλιματική αλλαγή (από το #6 στο #7) πέφτουν στην ετήσια κατάταξη. Το ίδιο συνέβη και με την πανδημία (από το #4 βρέθηκε στο #13), καθώς τα εμβόλια έδωσαν τέλος στα lockdowns και τους περιορισμούς. Οι πολιτικοί κίνδυνοι και η βία μπαίνουν φέτος στη δεκάδα των κορυφαίων κινδύνων παγκοσμίως (#10), ενώ η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού ανεβαίνει στο #8. Οι αλλαγές στη νομοθεσία και τους κανονισμούς παραμένουν βασικός κίνδυνος στο #5, ενώ η πυρκαγιά/έκρηξη πέφτει δύο θέσεις στο #9. 

Περιστατικά στο κυβερνοχώρο και διακοπή εργασιών 

Τα περιστατικά στον κυβερνοχώρο, όπως οι διακοπές λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων, οι επιθέσεις ransomware ή οι παραβιάσεις δεδομένων, αναδεικνύονται ως ο σημαντικότερος κίνδυνος παγκοσμίως για δεύτερη συνεχή χρονιά –πρώτη φορά συμβαίνει κάτι τέτοιο. Επίσης, αποτελεί τον κορυφαίο κίνδυνο σε 19 διαφορετικές χώρες, μεταξύ των οποίων ο Καναδάς, η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Ινδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι ο κίνδυνος για τον οποίο ανησυχούν περισσότερο οι μικρές εταιρείες (<$250 εκατ. ετήσια έσοδα).

«Για πολλές εταιρείες οι κυβερνοαπειλές εξακολουθούν να είναι περισσότερες από ποτέ, ενώ και οι αντίστοιχες ασφαλιστικές απαιτήσεις παραμένουν σε υψηλό επίπεδο. Οι μεγάλες εταιρείες μπαίνουν συνήθως στο στόχαστρο και όσες διαθέτουν επαρκή κυβερνοασφάλεια είναι σε θέση να αποκρούσουν αποτελεσματικότερα τις περισσότερες επιθέσεις. Όλο και περισσότερες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις πλήττονται επίσης. Αυτές τείνουν να υποτιμούν την έκθεσή τους και πρέπει να επενδύουν συνεχώς στην ενίσχυση του συστήματος ελέγχου του κυβερνοχώρου», αναφέρει ο κ. Shanil Williams, μέλος του Δ.Σ. της AGCS και Chief Underwriting Officer Corporate, υπεύθυνος για την ανάληψη κινδύνων στον κυβερνοχώρο.

Σύμφωνα με το Allianz Cyber Center of Competence, η συχνότητα των επιθέσεων ransomware παραμένει αυξημένη το 2023, ενώ το μέσο κόστος μιας παραβίασης δεδομένων βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών στα $4,35 εκατ. και αναμένεται να ξεπεράσει τα $5 εκατ. το 2023. Η σύγκρουση στην Ουκρανία και οι ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνουν τον κίνδυνο μιας μεγάλης κλίμακας κυβερνοεπίθεσης από κρατικούς φορείς. Επιπλέον, υπάρχει επίσης αυξανόμενη έλλειψη επαγγελματιών στον τομέα της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, γεγονός που δημιουργεί προκλήσεις όσον αφορά τη βελτίωση της ασφάλειας.

Για τις επιχειρήσεις σε πολλές χώρες, το 2023 είναι πιθανό να είναι άλλο ένα έτος αυξημένων κινδύνων όσον αφορά τη διακοπή εργασιών (BI), επειδή πολλά επιχειρηματικά μοντέλα είναι ευάλωτα σε ξαφνικά σοκ και αλλαγές, που με τη σειρά τους επηρεάζουν τα κέρδη και τα έσοδα. Καταλαμβάνοντας τη 2η θέση παγκοσμίως, η BI είναι ο #1 κίνδυνος σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Γερμανία, το Μεξικό, οι Κάτω Χώρες, η Σιγκαπούρη, η Νότια Κορέα, η Σουηδία και οι ΗΠΑ.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την επιχειρηματική λειτουργία και οδηγούν σε διακοπή εργασιών είναι πολλοί. Ο κυβερνοχώρος είναι αυτός που φοβούνται περισσότερο οι εταιρείες (45% των απαντήσεων). Δεύτερη έρχεται η ενεργειακή κρίση (35%), ακολουθούμενη από τις φυσικές καταστροφές (31%). Η εκτόξευση του κόστους της ενέργειας έχει αναγκάσει κάποιες ενεργοβόρες βιομηχανίες να χρησιμοποιούν την ενέργεια πιο αποτελεσματικά, να μεταφέρουν την παραγωγή σε εναλλακτικές τοποθεσίες ή ακόμη και να εξετάσουν το ενδεχόμενο προσωρινής διακοπής της λειτουργίας τους. Οι ελλείψεις που προκύπτουν απειλούν να προκαλέσουν διαταραχές στον εφοδιασμό σε μια σειρά κρίσιμων βιομηχανιών στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των τροφίμων, της γεωργίας, των χημικών προϊόντων, των φαρμάκων, των κατασκευών και της μεταποίησης, αν και ο ήπιος χειμώνας στην Ευρώπη και η σταθεροποίηση της τιμής του φυσικού αερίου συμβάλλουν στην ανακούφιση της κατάστασης.

Μια ενδεχόμενη παγκόσμια ύφεση είναι μία ακόμη πιθανή αιτία διακοπής εργασιών το 2023, καθώς μια δυνητική πτώχευση ή αφερεγγυότητα των προμηθευτών ανησυχεί ιδιαίτερα τις εταιρείες με μεμονωμένους ή λίγους κρίσιμους προμηθευτές. Σύμφωνα με την Allianz Trade, οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων παγκοσμίως είναι πιθανό να αυξηθούν σημαντικά το 2023: +19%.

Μακροοικονομικές εξελίξεις

Οι μακροοικονομικές εξελίξεις, όπως ο πληθωρισμός ή η αστάθεια των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών αγορών, κατατάσσονται ως ο τρίτος κορυφαίος κίνδυνος για τις εταιρείες παγκοσμίως το 2023 (25%), από τη 10η το 2022 – είναι η πρώτη φορά που ο κίνδυνος αυτός εμφανίζεται στην πρώτη τριάδα εδώ και μια δεκαετία. Και οι τρεις μεγάλες οικονομίες –ΗΠΑ, Κίνα και Ευρώπη – βρίσκονται ταυτόχρονα σε κατάσταση κρίσης, αν και για διαφορετικούς λόγους, σύμφωνα με την Allianz Research, η οποία προβλέπει ύφεση στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ το 2023. Ο πληθωρισμός προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς επηρεάζει τη διάρθρωση των τιμών και τα περιθώρια κερδοφορίας πολλών εταιρειών. Όπως και η πραγματική οικονομία, οι χρηματοπιστωτικές αγορές αντιμετωπίζουν μια δύσκολη χρονιά, καθώς οι κεντρικές τράπεζες απορροφούν την πλεονάζουσα ρευστότητα σε όλο το σύστημα και οι όγκοι των συναλλαγών ακόμη και στις ιστορικά εύρωστες αγορές, μειώνονται.

«Το 2023 θα είναι μια δύσκολη χρονιά –με καθαρά οικονομικούς όρους, είναι μια χρονιά που νοικοκυριά και επιχειρήσεις πιθανόν να πρέπει να ξεχάσουν πολλά. Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος να απελπιστούμε», υποστηρίζει κ. ο Ludovic Subran, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz. «Κατ’ αρχάς, η στροφή των επιτοκίων βοηθάει, αν μη τι άλλο εκατομμύρια αποταμιευτές. Οι μεσοπρόθεσμες προοπτικές είναι, επίσης, πολύ καλύτερες, παρά –ή μάλλον εξαιτίας– της ενεργειακής κρίσης. Οι συνέπειες, πέρα από την αναμενόμενη ύφεση το 2023, γίνονται ήδη σαφείς: ένας αναγκαστικός μετασχηματισμός της οικονομίας προς την κατεύθυνση της απεξάρτησης από τον άνθρακα, καθώς και αυξημένη ευαισθητοποίηση σε σχέση με τους κινδύνους σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας, που θα ενισχύσει την κοινωνική και οικονομική ανθεκτικότητα».

Κίνδυνοι που αυξάνουν ή υποχωρούν

Για πρώτη φορά στο Βαρόμετρο Κινδύνων της Allianz στο #4 (22%) εμφανίζεται η ενεργειακή κρίση. Ορισμένες βιομηχανίες, όπως οι βιομηχανίες χημικών, λιπασμάτων, γυαλιού και αλουμινίου, μπορεί να εξαρτώνται από μία μόνο πηγή ενέργειας –το ρωσικό φυσικό αέριο στην περίπτωση πολλών ευρωπαϊκών χωρών– και επομένως είναι ευάλωτες σε διαταραχές του ενεργειακού εφοδιασμού ή σε αυξήσεις των τιμών. Εάν αυτές οι βασικές βιομηχανίες δυσκολεύονται, οι επιπτώσεις μπορεί να γίνουν αισθητές και σε άλλους τομείς της αλυσίδας αξίας. Σύμφωνα με την Allianz Trade, η ενεργειακή κρίση θα συνεχίσει να έχει τη μεγαλύτερη επίπτωση στην κερδοφορία στις ευρωπαϊκές χώρες ειδικότερα. Στα σημερινά επίπεδα, οι τιμές της ενέργειας θα εξανεμίσουν τα κέρδη των περισσότερων μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων, καθώς η τιμολογιακή δύναμη μειώνεται εν μέσω επιβράδυνσης της ζήτησης.

Με τις συγκρούσεις και τις εμφύλιες ταραχές να κυριαρχούν στις ειδήσεις ήδη από το 2022, οι πολιτικοί κίνδυνοι και η βία είναι μια νέα είσοδος στο #10 (13%) του Βαρόμετρου. Εκτός από τον πόλεμο, οι εταιρείες ανησυχούν επίσης για την αυξανόμενη αναστάτωση από απεργίες, εξεγέρσεις και δραστηριότητες πολιτικών αναταραχών, καθώς η κρίση του κόστους ζωής πλήττει πολλές χώρες.

Παρά την πτώση στην κατάταξη σε σχέση με πέρυσι, οι φυσικές καταστροφές (19%) και η κλιματική αλλαγή (17%) παραμένουν σημαντικές ανησυχίες για τις επιχειρήσεις. Σε μια χρονιά που περιλάμβανε τον τυφώνα Ίαν, μια από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν καταγραφεί στις ΗΠΑ, καύσωνες που έσπασαν ρεκόρ, ξηρασίες και χειμερινές καταιγίδες σε όλο τον κόσμο και $100 δισ. και πλέον ασφαλισμένων ζημιών, εξακολουθούν να κατατάσσονται στους επτά μεγαλύτερους παγκόσμιους κινδύνους.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα ο Διευθύνων Σύμβουλος της AGCS, κ. Joachim Mueller, επισημαίνει: «Για δεύτερη συνεχή χρονιά το Βαρόμετρο Κινδύνων της Allianz δείχνει ότι οι εταιρείες ανησυχούν περισσότερο για την αύξηση των κινδύνων στον κυβερνοχώρο και τη διακοπή της λειτουργίας τους. Ταυτόχρονα, θεωρούν τον πληθωρισμό, την επικείμενη ύφεση και την ενεργειακή κρίση ως άμεσες απειλές για την επιχείρησή τους. Οι εταιρείες –στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ ειδικότερα– ανησυχούν για την τρέχουσα “μόνιμη κρίση” που προκύπτει από τις συνέπειες της πανδημίας και τις οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία. Πρόκειται για ένα τεστ αντοχής για την ανθεκτικότητα κάθε εταιρείας. Τα θετικά νέα είναι ότι ως ασφαλιστές βλέπουμε συνεχή βελτίωση σε αυτόν τον τομέα μεταξύ πολλών πελατών μας, ιδίως όσον αφορά τη βελτίωση των αλυσίδων εφοδιασμού, τη βελτίωση του σχεδιασμού επιχειρησιακής συνέχειας και την ενίσχυση των ελέγχων στον κυβερνοχώρο. Η ανάληψη δράσης για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την απομείωση του κινδύνου βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο των επιχειρήσεων, δεδομένων των γεγονότων των τελευταίων ετών».

Οι 10 κορυφαίοι επιχειρηματικοί κίνδυνοι για την Ελλάδα

Όσον αφορά την Ελλάδα η δεκάδα των κορυφαίων επιχειρηματικών κινδύνων για το 2023 διαμορφώνεται ως εξής:

#1 Ενεργειακή κρίση και Μακροοικονομικές εξελίξεις.

#3 Περιστατικά στον κυβερνοχώρο και Φυσικές καταστροφές.

#5 Αλλαγές στη νομοθεσία και τους κανονισμούς και Κλιματική αλλαγή.

#7 Πολιτικοί κίνδυνοι και βία.

#8 Διακοπή εργασιών και Πυρκαγιά/έκρηξη.

#10 Αφερεγγυότητα.

Το Allianz Risk Barometer είναι η ετήσια κατάταξη επιχειρηματικών κινδύνων που καταρτίζεται από τον εταιρικό ασφαλιστή του ομίλου Allianz, την Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS), μαζί με άλλες οντότητες του Ομίλου. Ενσωματώνει την άποψη 2.712 εμπειρογνωμόνων διαχείρισης κινδύνων, σε 94 χώρες και περιοχές, συμπεριλαμβανομένων CEOs, διαχειριστών κινδύνων, μεσιτών και ασφαλιστικών εμπειρογνωμόνων.

Δείτε το σύνολο της έρευνας εδώ την ανάλυση ανά χώρα εδώ.


Ακολουθήστε την ασφαλιστική αγορά στο Google News

Προηγούμενο άρθροΗ Φιλίππα Μιχάλη αναλαμβάνει Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της NN Hellas
Επόμενο άρθροEurolife FFH: Νέο ασφαλιστικό πρόγραμμα My Business Cyber Protection