Οι ψυχολογικές επιπτώσεις της καραντίνας στους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές

| Της Γεωργίας Κουτσουλιέρη*, Financial Planner |

Αρχές του 2020 δημιουργήθηκε μια νέα κατάσταση στην παγκόσμια κοινότητα που διαρκεί μέχρι σήμερα, την οποία κανείς πριν δεν είχε φανταστεί ή έστω υποψιαστεί, ούτε και γνωρίζει φυσικά πότε θα λήξει. Προκειμένου να αποτραπεί η διάδοση του κορωνοϊού, η οποία έλαβε ταχύτατα διαστάσεις πανδημίας με εκατοντάδες χιλιάδες κρούσματα και νεκρούς ανά τον κόσμο, επιβλήθηκαν συντονισμένα από όλες τις κυβερνήσεις πρωτοφανή μέτρα αντιμετώπισης, όπως ο κατ’ οίκον περιορισμός, η κοινωνική απομόνωση, η απαγόρευση κυκλοφορίας.

Οι συνθήκες ιδιαίτερης ψυχολογικής πίεσης, που στόχο είχαν να προφυλάξουν εμάς τους ίδιους και τους συνανθρώπους μας από τον ιό, δεν είχαν προηγούμενο στα ιστορικά χρονικά και δεν φανταζόταν κανείς, τότε στην αρχή, ότι θα διαρκούσαν τόσο μεγάλο διάστημα.

Οι επιπτώσεις της καραντίνας είναι πολλές και μακροχρόνιες, τόσο σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο όσο και σε ατομικό, όσον αφορά στη σωματική και την οικονομική κατάσταση των ανθρώπων.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις κατατάσσονται στις έμμεσες και πιο μακροχρόνιες, και στις εσωτερικές και πιο βαθιές. Κάποιοι παραδέχονται ότι ζορίστηκαν κατά την καραντίνα, άλλοι ότι πέρασαν ωραία, ότι χαλάρωσαν και ξεκουράστηκαν. Ανάμεσά τους σίγουρα υπήρξαν κάποιοι που βίωσαν δημιουργικά αυτήν την ξαφνική κρίση, ωστόσο, το ερώτημα είναι αν αυτό που λέγεται είναι πάντα κι αυτό που βιώνεται.

Σύμφωνα με τους ειδικούς: «Η καραντίνα είναι μια απομονωτική και συχνά τρομακτική εμπειρία και η μελέτη της διαπίστωσε ότι έχει αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις. Το εύρημα ότι τα αποτελέσματα εξακολουθούν να εντοπίζονται μήνες ή χρόνια μετά –αν και από μικρό αριθμό μελετών– προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία και δείχνει ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας καραντίνας για τον περιορισμό αυτών των ψυχολογικών επιπτώσεων…».

Οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές ανήκουν στα πολύ ευαίσθητα “βαρόμετρα” αυτής της κατάστασης. Κατ’ αρχάς, είναι σε άμεση σχέση με την πραγματική οικονομία και η παραμικρή διακύμανση ή αναταραχή της απεικονίζεται στην παραγωγική διαδικασία των ασφαλιστηρίων όλων των τύπων. Αυτοί, πρώτοι, εισπράττουν τα “απόνερα” των οικονομικών δυσκολιών και των περιορισμών των πελατών τους, αλλά και των ψυχολογικών πιέσεων που δέχονται όλοι από τα περιβάλλοντά τους.

Οι διαμεσολαβητές έζησαν τις προσωπικές τους αγωνίες και επιπτώσεις, πολλαπλά γιγαντωμένες. Συναισθήματα στρες, άγχους και αγωνίας τους κατέκλυσαν την περίοδο της καραντίνας. Τα ΜΜΕ, στην προσπάθειά τους να πείσουν τον κόσμο να μείνει στο σπίτι, καλλιεργούσαν τον πανικό, ενώ τον βομβάρδιζαν με προτάσεις για ευχάριστες δραστηριότητες και συνθήματα ενθάρρυνσης και ομαδικής αλληλεγγύης. Παρόλα αυτά, οι επαγγελματίες του χώρου έζησαν, με διαφορετική ένταση, αυτά που τους προκαλούσαν το στρες. Κάποια ή όλα ήταν και τα παρακάτω:

• Ο φόβος μήπως μολυνθούν οι ίδιοι και μολύνουν φίλους, πελάτες και συνεργάτες ήταν μεγάλος και σε κάποιες περιπτώσεις οδήγησε σε απορριπτικές συμπεριφορές προς τον συνάνθρωπο – πελάτη “κινούμενη βόμβα”. Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι ότι οι επαγγελματίες υποχρεώθηκαν να μείνουν στο σπίτι, αποκόπτοντας τον εαυτό τους από την ουσία της εργασίας τους, δηλαδή να βγαίνουν έξω, να συναντούν και να συνομιλούν με ανθρώπους, να έχουν κοινωνικές – επαγγελματικές επαφές και να δημιουργούν νέα πελατεία.
• O φόβος για μεγαλύτερη διάρκεια της καραντίνας, φόβος που αποδείχτηκε πραγματικός, καθώς από την αρχική πρόβλεψη των 15 ημερών ξεπέρασε τους έξι μήνες.
• Ο φόβος για την ίδια τη λοίμωξη των ιδίων, αλλά και των οικογενειών, των φίλων και συνεργατών τους, καθώς πολλοί εκ των συναδέλφων τελικώς ασθένησαν και κάποιοι απεβίωσαν.
• Η αναστάτωση στο επαγγελματικό και οικογενειακό πρόγραμμά τους, καθώς όλες οι συναντήσεις, εκπαιδεύσεις, επίλυση προβλημάτων κ.λπ. άρχισαν να γίνονται μόνο ηλεκτρονικά, και χάθηκε η προσωπική επαφή. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετώπιζε και η υπόλοιπη οικογένεια με τα δικά τους προγράμματα.
• Η πλήξη, λόγω της μακρόχρονης κλεισούρας στο σπίτι, και η ελάχιστη σωματική κίνηση/μετακίνηση προς ραντεβού δημιούργησε εκνευρισμό και απώλεια βασικών εργαλείων επικοινωνίας (ήπια συμπεριφορά, διαπραγματευτική ικανότητα, πειθώ κ.λπ.).
• Ο εγκλωβισμός, που συνέβαλε στην ενίσχυση του αισθήματος της μοναξιάς, της θλίψης και της κατάθλιψης. Οι διαμεσολαβητές κλείστηκαν στον εαυτό τους, οι κοινωνικές τους δεξιότητες περιορίστηκαν και οι ικανότητες που είχαν με κόπο κατακτήσει, όπως το να βγαίνουν έξω, να συμμετέχουν σε δρώμενα, να εμπλέκονται σε συναναστροφές, μειώθηκαν. Όσο μεγαλύτερη είναι η περίοδος απομόνωσης, τόσο εκπίπτει η λειτουργικότητα του ατόμου και τόσο δυσκολεύεται να επανέλθει στο σημείο λειτουργικότητας που ήταν πριν από αυτήν. Αντίστοιχα, όσο μεγαλύτερη είναι η δυσκολία του ατόμου προ εγκλωβισμού, τόσο περισσότερο χρόνο χρειάζεται μετά για να ξαναβρεί τον ρυθμό του.
• Ο φόβος για ανεπαρκείς προμήθειες διαβίωσης, όχι τόσο στην πραγματικότητα όσο στη φαντασιακή προβολή του μέλλοντός τους, καθώς οι περισσότεροι δημιουργούσαν σενάρια με διατήρηση της καραντίνας για… πάντα και στέρηση των οικονομικών πόρων τους.
• Ο φόβος για τις οικονομικές απώλειες από τη μείωση του ρυθμού εργασίας και του παραγωγικού αποτελέσματος, αλλά και το στίγμα της αρρώστιας. Μπορεί να ακολουθήθηκε η νέα πρακτική των διαδικτυακών ραντεβού, συσκέψεων, εκπαιδεύσεων κ.λπ. και να έδωσε μια νέα διάσταση στις επαγγελματικές προοπτικές μας, παρόλα αυτά δεν υπάρχει η απαραίτητη εμπιστοσύνη για να βασιστεί κανείς πάνω σε αυτά. Ο δε φόβος, ότι αν αρρωστήσω και το μάθουν συγγενείς, φίλοι και πελάτες, τότε θα με αποφεύγουν, δεν έχει φύγει από το μυαλό κανενός.
• Η ανεπαρκής πληροφόρηση. Είναι σε όλους μας γνωστό ότι η κατακλυσμιαία παροχή πληροφοριών στην ουσία δεν είναι πληροφορία. Έτσι, τα ερωτήματα που βασάνιζαν τον καθένα και για τα οποία ζητούσε απαντήσεις παραμένουν αναπάντητα μέχρι σήμερα.
• Η επιβολή περιοριστικών μέτρων και ο έλεγχος των κινήσεων αύξησε τον θυμό, φαινομενικά, προς τη δύναμη εξουσίας που επιβάλλεται. Παρατηρήσαμε ότι ο θυμός σχετίζεται με βιώματα και πρόσωπα αναφοράς από τη ζωή μας, τα οποία προβάλλονται στους φορείς εξουσίας. Η έκφραση εσωτερικευμένης καταπίεσης που έχει βιώσει ο καθένας κατά το παρελθόν του εμφανίζεται τώρα.

Σύμφωνα με την κα Σοφία Δήμου, ψυχολόγο – ψυχοδραματίστρια, «το αβέβαιο μέλλον για το πότε θα τελειώσει αυτή η κατάσταση και πού θα οδηγήσει, φέρνει στην επιφάνεια εσωτερικές εντάσεις και συγκρούσεις που σχετίζονται με την προοπτική στη ζωή, με το πώς συνεχίζω και προς τα πού πηγαίνω. Η ψυχολογική πίεση αυξάνεται ραγδαία μπροστά στο άγνωστο, όπου τα σύνορα κλείνουν κυριολεκτικά, απομονώνοντας κοινωνίες και συμβολικά καταργώντας δράσεις και δραστηριότητες που οδηγούν στη διέξοδο και την προσωπική ανάπτυξη. Τα άτομα έχουν ανάγκη να δημιουργούν…».

Παρότι μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι οι επιπτώσεις της πανδημίας είναι μακροχρόνιες, το θετικό μέρος αυτής της δυσκολίας είναι ότι μας δόθηκε χρόνος να σκεφτούμε πώς αξίζει να ζούμε, πώς θέλουμε να είναι οι σχέσεις μας με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.

Η καραντίνα χτύπησε το ευαίσθητο σημείο ολόκληρης της ανθρωπότητας, αυτό της θνητότητας, του μη ελέγχου της ζωής μας. Ο άνθρωπος, όμως, είναι ο ίδιος ζωή. Φέρει τη ζωοποιό δύναμη μέσα του και δύναται να ξεπεράσει τις προκλήσεις, ανοίγοντας ορίζοντες και ακολουθώντας νέα μονοπάτια.

Εξάλλου, ο Δαρβίνος μίλησε για τη φυσική επιλογή και την ικανότητα των ειδών να προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα του περιβάλλοντός τους. Συνεπώς, είμαστε όλοι απέναντι στην πρόκληση της προσαρμογής στη δημιουργία, μέσω νέων τρόπων και επιλογών. Αυτή είναι η συλλογική αλλά και η ατομική ευθύνη μας μέσα στα νέα δεδομένα του συνεχώς μεταλλασσόμενου περιβάλλοντός μας.

*Η κα Γεωργία Κουτσουλιέρη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στα ΤΕΙ Αθηνών, Τμήμα Τουριστικών Επιχειρήσεων, το 1988, και στο Deree College, BSc in Management and Organizational Behavior το 1988. Είναι πολύγλωσση, με διαπιστεύσεις μετάφρασης και διερμηνείας. Ξεκίνησε την ασφαλιστική της σταδιοδρομία στη Metrolife, τo 1991, και σήμερα διατηρεί το γραφείο της, ως Ανεξάρτητος Σύμβουλος παροχής Ασφαλιστικών και Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών και Πιστοποιημένη Financial Planner, στην Κηφισιά.

Συμμετέχει, καθ’ όλη τη διάρκεια του επαγγελματικού της βίου, σε επαγγελματικά συνέδρια, ημερίδες, εκπαιδευτικά σεμινάρια Πωλήσεων, Ασφαλιστικών Δεξιοτήτων, Δημοσίων Σχέσεων, Επικοινωνίας, Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού, Ψυχολογίας, Εθελοντισμού, Σεμινάρια Αυτοβελτίωσης και Εναλλακτικών Θεραπειών, ώστε να είναι πάντα ενημερωμένη για τις εξελίξεις στην ασφαλιστική αγορά και τις προκλήσεις στη Νέα Εποχή.

Ακολουθήστε την Ασφαλιστική Αγορά στο Google News