Michael Heise, Επικεφαλής Αναλυτής της Allianz SE: Πικρό αλλά αναγκαίο φάρμακο η λιτότητα

Την Τετάρτη 17 Ιουλίου, ο Επικεφαλής Αναλυτής της Allianz SE, Δρ. Michael Heise, είναι προσκεκλημένος σε εκδήλωση του Ελληνο-Γερμανικού Επιμελητηρίου, στην οποία θα είναι κεντρικός ομιλητής. Η ομιλία του θα επικεντρωθεί στην ευρωπαϊκή κρίση και στις επιπτώσεις της ύφεσης στις χώρες της Ευρωζώνης και θα έχει ως θέμα: «Οι συνέπειες της κρίσης και οι δυνατότητες οικονομικής ανάπτυξης στη Ν. Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελλάδα.» 

Η τοποθέτηση του Δρ. Michael Heise πρόκειται να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της επιχειρηματικής κοινότητας, δεδομένου ότι ο ίδιος συμβουλεύει το Διοικητικό Συμβούλιο της Allianz SE σε οικονομικά και στρατηγικά θέματα. Ο Δρ. Michael Heise είναι υπεύθυνος για την ανάλυση και τις προβλέψεις της γερμανικής και της διεθνούς οικονομίας, καθώς και των χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά και για την ανάλυση κινδύνου. 

Πρόσφατα, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του με τίτλο «Ανακάμπτοντας από την κρίση χρέους της ευρωζώνης – Η λειτουργία του ενιαίου νομίσματος» η Allianz δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της ένα κείμενο με τις απόψεις του κ. Heise, σχετικά με την ευρωπαϊκή οικονομία. Η πρόβλεψή του είναι πως η οικονομία στην ευρωζώνη θα καταγράψει συρρίκνωση κατά 0,3% το 2013, ενώ για τις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζονται σε χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα, αναφέρει πως αποτελούν πικρό φάρμακο, το οποίο, ωστόσο, αν συνοδεύεται με αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο από την κρίση. Ακολούθως, αναδημοσιεύουμε το άρθρο από την ιστοσελίδα της Allianz:
«Μετά από μια μακρά περίοδο συνεχούς ολίσθησης, από τις αρχές του 2013 οι προσδοκίες έχουν αρχίσει να δείχνουν τα πρώτα σημάδια σταθεροποίησης, και στις χώρες του Νότου που πλήττονται από την κρίση. Κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2013, το ΑΕΠ της ευρωζώνης φαίνεται πως θα καταγράψει την πρώτη αύξηση μετά από επτά τρίμηνα. Η θετική πλευρά είναι ότι έχουν πραγματοποιηθεί μεγάλης εμβέλειας προσαρμογές και μια σειρά από ανισορροπίες έχουν ήδη εξαλειφθεί. Η εντυπωσιακή ανάκαμψη στις χρηματοπιστωτικές αγορές από την ιστορική ομιλία του Mario Draghi, τον Ιούλιο του 2012, είναι ενθαρρυντική. Επιπλέον, τα επιτόκια στις προβληματικές χώρες είναι σχετικά χαμηλά, για να μην αναφέρουμε τα εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα που ισχύουν στη Γερμανία.

Το 2013, η οικονομία της ευρωζώνης ως σύνολο πιθανότατα θα συρρικνωθεί κατά 0,3% κατά μέσο όρο. «Ωστόσο, οι προβλέψεις μας για αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5% το 2014 υπογραμμίζουν την ανοδική τάση», τονίζει ο Michael Heise, επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz.

Η ΕΚΤ έχει δεσμευθεί να συνεχίσει να παρέχει απεριόριστη ρευστότητα μέχρι τα μέσα του 2014. Δεδομένης μιας πιθανότατα αργής οικονομικής ανάκαμψης στην ευρωζώνη και μιας μόνο σταδιακής κάλυψης του κενού αξιοποίησης του παραγωγικού δυναμικού, σε συνδυασμό με έναν πληθωρισμό που είναι πιθανόν να παραμείνει πολύ κάτω από το στόχο σταθερότητας τιμών της ΕΚΤ, το βασικό επιτόκιο είναι πιθανό να παραμείνει στο σημερινό επίπεδο του 0,5% για κάποιο διάστημα. 

Όπως σημειώνει ο κ. Heise: «Λαμβάνοντας υπόψη την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, η πρόσφατη άνοδος των αποδόσεων δεν θα συνεχιστεί επ’ αόριστον. Μια υπερ-αντίδραση των αγορών θα έθετε σε κίνδυνο, τόσο την οικονομία όσο και την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών».

Στο νέο του βιβλίο, «Ανακάμπτοντας από την κρίση χρέους της ευρωζώνης – Η λειτουργία του ενιαίου νομίσματος», ο Michael Heise εξετάζει πιθανούς τρόπους εξόδου από την κρίση, αλλά και πώς μπορεί να λειτουργήσει το ενιαίο νόμισμα. 

Κατά την κρίση χρέους, η στρατηγική να χρησιμοποιηθεί η ΕΚΤ και το ταμείο διάσωσης προκειμένου να κερδηθεί χρόνος και την ίδια στιγμή να αντιμετωπιστούν διαρθρωτικές και αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις και να προωθηθούν μέτρα εξυγίανσης, ήταν σωστή. Παρά το γεγονός ότι απομένουν ακόμα πολλά που πρέπει να γίνουν, τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα έχουν ήδη αντίκτυπο. «Η κριτική της διαχείρισης αυτής της κρίσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών είναι συχνά υπερβολική. Το δίλημμα του δημόσιου χρέους έπιασε απροετοίμαστους τόσο αυτούς που χαράσσουν πολιτικές όσο και τις αγορές. Δεδομένης της έλλειψης εμπειρίας διαχείρισης μιας κρίσης αυτής της κλίμακας, η προσέγγιση δοκιμής και σφάλματος ήταν μάλλον αναπόφευκτη», σύμφωνα με τον κ. Heise.

Παρά τα σημάδια βελτίωσης που έχουν διαπιστωθεί, η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Προκειμένου να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη επιτυχία του ευρώ, είναι πλέον απαραίτητο να θεσμοθετηθεί ένα φορολογικό και μακροοικονομικό πλαίσιο. Ωστόσο, μια τέτοια σημαντική ενοποίηση προϋποθέτει ότι οι άνθρωποι στην Ευρώπη θα έχουν ανακτήσει την εμπιστοσύνη τους στις δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων και στα θεσμικά όργανα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η μεταρρύθμιση της πολιτικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης είναι αναγκαία και αυτό θα πρέπει να προσδιοριστεί σε μια δημόσια συζήτηση.

Σε πολλούς τομείς, οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν μέχρι σήμερα δεν επαρκούν για τη διασφάλιση της μακροημέρευσης του ευρώ. Πέρα από τα νέα Σύμφωνα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, είναι απαραίτητο ένα νέο δημοσιονομικό πλαίσιο, το οποίο θα επιτρέπει παρέμβαση στην κυριαρχία των εθνικών προϋπολογισμών, εάν είναι απαραίτητο. Για τις χώρες της νομισματικής ένωσης που δεν τηρούν τις δεσμεύσεις τους, πρέπει να υπάρχουν σαφείς κανόνες εξόδου. Συνολικά, θα πρέπει να ενισχυθούν οι εξουσίες των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, καθώς τα μέτρα που συμφωνήθηκαν στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής, με στόχο τη δημιουργία μιας πραγματικής τραπεζικής ένωσης, δεν επαρκούν.

Δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, πέρα από το δρόμο των μεταρρυθμίσεων και της εξυγίανσης. «Η λιτότητα είναι ένα πικρό φάρμακο που χρειάζεται μια χώρα, όταν η κυκλοφορία του κεφαλαίου διαταράσσεται. Φυσικά, είναι σημαντικό να μην επιβάλλεται μια υπερβολική δόση από αυτό το φάρμακο -αλλά δεδομένου ότι οι στόχοι έχουν ήδη επεκταθεί αρκετές φορές, σίγουρα δεν έχουμε να κάνουμε με αυτή την περίπτωση», επισημαίνει ο κ. Heise. Η έμφαση δεν θα πρέπει να δίνεται σε βραχυπρόθεσμα ad hoc μέτρα αλλά σε μεσοπρόθεσμο πλαίσιο. Η εστίαση θα πρέπει να γίνεται στην πλευρά των δαπανών και να μη βασιζόμαστε αποκλειστικά σε αυξήσεις φόρων. Αν η λιτότητα συνδυάζεται με μια μεταρρύθμιση υπέρ της ανάπτυξης, δεν θα λειτουργήσει ως τροχοπέδη, αλλά αντίθετα, όπως δείχνουν πολλά παραδείγματα, θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα και θα οδηγήσει  πίσω στον δρόμο της ανάπτυξης.»